Staw kąpielowy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Anulowanie wersji nr 21869902 autora Amgasiorowski, drobne techniczne
wikizacja, linkfix
Linia 1:
[[Plik:PodnWithWaterCirculation.jpg|thumb|250px|Staw kąpielowy]]
'''Staw kąpielowy''' zdefiniować można jako sztucznie stworzony, odizolowany od środowiska hydrogeologicznego nieprzepuszczalnym materiałem, [[zbiornik wodny|zbiornik wodny]] budowany w celach [[rekreacja|rekreacyjnych]], posiadający ściśle zdefiniowane wymagania dotyczące jakości wody.
 
<br>
W celach uzdatniania wykorzystujące się oraz intensyfikuje mechaniczno-biologiczne procesy samooczyszczania się wód. W skład stawów wchodzą część rekreacyjna (kąpielowa) oraz część regeneracyjna, w której znajdują się specjalnie skonstruowane [[filtr bagienny|filtry bagienne]], odpowiedzialne głównie za utrzymanie właściwej jakości wody. Zwykle strefa ta, zasiedlona jest przez rośliny repozycyjne, biorące udział w procesach samooczyszczania się wody.
 
<br>
W skład systemu wchodzi wiele urządzeń, zarówno mechanicznych ([[filtr|filtry]], [[skimmer|skimmery]]y, [[rynna przelewowa|rynny przelewowe]], [[pompa|pompy]]) jak i systemy filtracji biologiczno-chemicznej.
 
<br>
Stawy kąpielowe mogą być budowane jako zupełnie nowe obiekty, lub powstają w ramach modernizacji istniejących kąpielisk.
([http://www.dgfnb.de/schwimmteichliteratur/fll-veroeffentlichtungen/ FLL 2003 Empfehlungen fuer Bau, Instandhaltung und Betrieb von oeffentlichen Schwimm-und Badeteichanlagen]).
 
== Podstawowe pojęcia ==
* '''Część kąpielowa''' jest to fragment zbiornika używany przez kąpiących się, w którego skład wchodzić mogą fragmenty przeznaczone dla osób nie umiejących pływać np. brodziki oraz urządzenia do skoków.
* '''Strefa regeneracyjna''' jest to obszar, w którym dokonuje się mechanicznego, biologicznego, jak i mechaniczno/ chemicznego oczyszczania wody .
* '''Filtry biologiczne''' - materiał filtrujący pokryty jest mikroorganizmami, gdzie poprzez procesy tlenowe jak i beztlenowe zachodzi proces oczyszczania wody.
* '''Filtry adsorbcyjne''' to filtry, w których określone składniki zostają usunięte na skutek adsorbcji.
* '''Rośliny repozycyjne''' to rośliny służące do ochrony brzegów, rekultywacji, czyszczenia gleby, czyszczenia wody oraz usuwania toksyn. W biologicznym oczyszczaniu wód znajdują zastosowanie niektóre gatunki roślin bagiennych (helofitów) jak i emersyjnych hydrofitów oraz żyjących całkowicie pod wodą hydrofitów submersyjnych.
 
== Opis ==
* '''Strefa regeneracyjna''' jest to obszar, w którym dokonuje się mechanicznego, biologicznego, jak i mechaniczno/ chemicznego oczyszczania wody .
O ile w konwencjonalnych [[basen pływacki|basenach]] poprzez dodatek np. [[chlor|chloru]]u likwiduje się życie organiczne i giną [[bakterie|bakterie]] oraz [[glony|glony]], to w stawie kąpielowym dąży się do eliminacji biogenów, wykorzystując konkurencję o związki odżywcze, między [[glon|glonami]]ami a [[roślina bagienna|roślinami bagiennymi]] oraz [[sorbcja|zjawiska sorbcyjne]] zachodzące w złożu filtra. Zamiast chloru stosuje się [[filtr bagienny|filtry bagienne]] z dodatkiem specjalnie dobranych [[minerał|minerałów]]ów, w tym wymieniaczy jonowych i absorbentów, które czyszczą cyrkulujacą wodę. Filtry bagienne zatrzymują również biogeny jak i zanieczyszczenia bakteryjne ([[pseudomonas|pseudomonasPseudomonas]], [[coliPałeczka okrężnicy|Escherichia coli]] itd).
 
Jak wykazały kilkunastoletnie doświadczenia, wymagane przepisami normy (<ref>np. [Dyrektywa 76/160/EWG dotycząca jakości wody w kąpieliskach, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31976L0160:PL:HTML Dyrektywa 76/160/EWG dotycząca jakości wody w kąpieliskach])</ref> są na prawidłowo zaplanowanych obiektach spełniane.
* '''Filtry biologiczne''' - materiał filtrujący pokryty jest mikroorganizmami, gdzie poprzez procesy tlenowe jak i beztlenowe zachodzi proces oczyszczania wody.
 
Stawy kąpielowe mogą przypominać swoja formą zarówno [[basen|baseny]] jak i naturalne zbiorniki wodne.
* '''Filtry adsorbcyjne''' to filtry, w których określone składniki zostają usunięte na skutek adsorbcji.
 
Są stosowane w obiektach publicznych jak i prywatnych [[ogród|ogrodach]] (wielkość minimalna ok. 50 m²), hotelach, pensjonatach, gospodarstwach agroturystycznych. W samych Niemczech istnieje aktualnie ponad 150 obiektów komunalnych i dziesiątki tysięcy prywatnych. Pierwszy staw publiczny w Niemczech powstał w miejscowości [[Uslar|Uslar]] w 1992 roku. Obiekty prywatne powstają od wczesnych lat 80 tych, w Polsce od roku 1990. Jak pokazują doświadczenia niemieckie, stawy kąpielowe są zwykle tańsze w budowie i znacznie tańsze w eksploatacji od rozwiązań konwencjonalnych.
* '''Rośliny repozycyjne''' to rośliny służące do ochrony brzegów, rekultywacji, czyszczenia gleby, czyszczenia wody oraz usuwania toksyn. W biologicznym oczyszczaniu wód znajdują zastosowanie niektóre gatunki roślin bagiennych (helofitów) jak i emersyjnych hydrofitów oraz żyjących całkowicie pod wodą hydrofitów submersyjnych.
 
W analizie przeprowadzonej przez [http://www.lwg.bayern.de/ Bawarski Krajowy Instytut do spraw Winnic i Ogrodnictwa] okazało się, że na terenie Bawarii koszty budowy konwencjonalnych basenów wyniosły średnio 1760€/m², pielęgnacja 185€/m², zaś stawów 500€/m² a pielęgnacja 22.6 € m² (<ref>http://www.lwg.bayern.de/landespflege/12693/schwimmteich.pdf)<ref>.
 
Technologia naturalnego oczyszczania wody jest niejednokrotnie o wiele bardziej skomplikowana niż stosowana w basenach konwencjonalnych. Poza technologiami mechaniczno - chemicznego uzdatniania, wykorzystuje się złożone procesy biotechnologiczne, które muszą być ściśle dopasowane do konkretnych parametrów stojącej do dyspozycji wody.
 
== Opis ==
O ile w konwencjonalnych [[basen|basenach]] poprzez dodatek np. [[chlor|chloru]] likwiduje się życie organiczne i giną [[bakterie|bakterie]] oraz [[glony|glony]], to w stawie kąpielowym dąży się do eliminacji biogenów, wykorzystując konkurencję o związki odżywcze, między [[glon|glonami]] a [[roślina bagienna|roślinami bagiennymi]] oraz [[sorbcja|zjawiska sorbcyjne]] zachodzące w złożu filtra. Zamiast chloru stosuje się [[filtr bagienny|filtry bagienne]] z dodatkiem specjalnie dobranych [[minerał|minerałów]], w tym wymieniaczy jonowych i absorbentów, które czyszczą cyrkulujacą wodę. Filtry bagienne zatrzymują również biogeny jak i zanieczyszczenia bakteryjne ([[pseudomonas|pseudomonas]], [[coli|coli]] itd).
<br>
Jak wykazały kilkunastoletnie doświadczenia, wymagane przepisami normy (np. [Dyrektywa 76/160/EWG dotycząca jakości wody w kąpieliskach, http://eur-lex.europa.eu/LexUriServ/LexUriServ.do?uri=CELEX:31976L0160:PL:HTML]) są na prawidłowo zaplanowanych obiektach spełniane.
<br>
Stawy kąpielowe mogą przypominać swoja formą zarówno [[basen|baseny]] jak i naturalne zbiorniki wodne.
<br>
Są stosowane w obiektach publicznych jak i prywatnych [[ogród|ogrodach]] (wielkość minimalna ok. 50 m²), hotelach, pensjonatach, gospodarstwach agroturystycznych. W samych Niemczech istnieje aktualnie ponad 150 obiektów komunalnych i dziesiątki tysięcy prywatnych. Pierwszy staw publiczny w Niemczech powstał w miejscowości [[Uslar|Uslar]] w 1992 roku. Obiekty prywatne powstają od wczesnych lat 80 tych, w Polsce od roku 1990. Jak pokazują doświadczenia niemieckie, stawy kąpielowe są zwykle tańsze w budowie i znacznie tańsze w eksploatacji od rozwiązań konwencjonalnych.
<br>
W analizie przeprowadzonej przez [http://www.lwg.bayern.de/ Bawarski Krajowy Instytut do spraw Winnic i Ogrodnictwa] okazało się, że na terenie Bawarii koszty budowy konwencjonalnych basenów wyniosły średnio 1760€/m², pielęgnacja 185€/m², zaś stawów 500€/m² a pielęgnacja 22.6 € m² (http://www.lwg.bayern.de/landespflege/12693/schwimmteich.pdf)
<br>
Technologia naturalnego oczyszczania wody jest niejednokrotnie o wiele bardziej skomplikowana niż stosowana w basenach konwencjonalnych. Poza technologiami mechaniczno - chemicznego uzdatniania, wykorzystuje się złożone procesy biotechnologiczne, które muszą być ściśle dopasowane do konkretnych parametrów stojącej do dyspozycji wody.
<br>
Pozorna prostota technologiczna powodowała powstawanie wielu niesprawnych obiektów, które nie były w stanie spełniać wymogów higienicznych. Ten stan rzeczy stanowił zagrożenie nie tylko dla zdrowia kąpiących się osób ale i w konsekwencji dla całej technologii naturalnego uzdatniania wód kąpielowych. W konsekwencji tego stanu rzeczy w wielu krajach powstały stowarzyszenia skupiające projektantów oraz wykonawców, których celem stało się ustalenie podstawowych standardów technologicznych oraz współtworzenie wraz z instytucjami publicznymi odpowiednich norm.
 
Linia 38 ⟶ 33:
Na wstępie zaznaczyć należy, że podane poniżej proporcje między strefami, odnoszą się jedynie do sytuacji w której parametry wody stosowanej do napełnienia zbiornika oraz używanej na uzupełnianie wywołanych parowaniem strat, są zgodne z zaleceniami norm branżowych.
[[Plik:NaturalisticPond.jpg|thumb|250px|Ekstensywny staw kąpielowy]]
* '''Stawy tzw. ekstensywne'''
Najstarszym typem stawu kąpielowego, budowanym od wczesnych lat osiemdziesiątych jest staw pozbawiony techniki, wzorowany na naturalnych zbiornikach wodnych. Stawy takie powstawały początkowo w efekcie przerabiania niesprawnych [[basen|basenów kąpielowych]].
 
<br>
Składają się one z części kąpielowej umożliwiającej swobodne pływanie, zajmującej maksymalnie 30% powierzchni zbiornika oraz z zarośniętej roślinnością strefy bagiennej o powierzchni co najmniej 70%.
 
<br>
Cyrkulacja wody miedzy strefami regeneracyjnymi, a częścią kąpielową odbywa się bez udziału techniki, dzięki działaniu wiatru oraz różnicy temperatur miedzy nagrzanymi strefami płytkimi, a głębszymi obszarami stawu. Aby przeciwdziałać przepływowi osadów i obumarłych fragmentów roślin z części regeneracyjnej do kąpielowej, stosowane są czasami przegrody. System ten ze względu na prostotę technologiczną jest najtańszym w przeliczeniu na m² zbiornika (ale niekoniecznie m² strefy kąpielowej). Ze względu na prostotę technologiczną może on być wykonywany w znacznym stopniu we własnym zakresie. Wymaga jednak znacznych powierzchni i możne być realizowany na odpowiednio dużych działkach. Stawy tego typu są godne polecenia dla miłośników natury, którym nie przeszkadzają pojawiające się czasami glony oraz liczna obecność [[traszka|traszek]] , [[żaba|żab]] i innych zwierząt wodnych.
 
<br>
Wiosną może występować silny rozwój glonów. Zjawisko to trwa aż do rozwinięcia się roślin strefy regeneracyjnej. Stosując szybko rozrastające się rośliny podwodne, możemy znacznie ograniczyć rozwój glonów w tym okresie roku. Poleca się usuwanie liści i szlamu znajdującego się głównie w najgłębszej części zbiornika, najwygodniej przy zastosowaniu podwodnego odkurzacza.
 
* '''Stawy z wymuszonym przepływem wody'''
Nawet niewielka pompa powodująca cyrkulację do 30% objętości zbiornika dziennie, powoduje równomierne rozmieszczenie natlenionej wody w stawie, czym przyspiesza procesy rozkładu. Woda wprowadzona poprzez [[potok|potok]], [[kaskada|kaskadę]] lub [[fontanna|fontannę]] ma korzystny wpływ na wymianę gazową, a tym samym na jakość wody w zbiorniku.
 
* '''Stawy z wymuszonym przepływem wody'''
Nawet niewielka pompa powodująca cyrkulację do 30% objętości zbiornika dziennie, powoduje równomierne rozmieszczenie natlenionej wody w stawie, czym przyspiesza procesy rozkładu. Woda wprowadzona poprzez [[potok|potok]], [[kaskada|kaskadę]] lub [[fontanna|fontannę]] ma korzystny wpływ na wymianę gazową, a tym samym na jakość wody w zbiorniku.
<br>
Ta niewielka inwestycja pozwala na zmniejszenie stref regeneracyjnych o 10-15% w porównaniu do systemu bezcyrkulacyjnego. W stawach tych zaleca się dwukrotne w ciągu roku oczyszczanie osadów dennych.
 
<br>
* '''Stawy wyposażone w odpływ denny oraz skimmer'''
Stawy te wymagają stosowania silniejszych pomp umożliwiających wymianę wody raz na dzień. Odpływ denny umożliwia przepływ zanieczyszczonej wody ze zbiornika i separację osadów przy pomocy filtrów mechanicznych. Gdy odpływ denny dołączony jest np. do kanalizacji można pozbywać się bezpośrednio znacznej części osadów zgromadzonych na dnie. [[skimmer|Skimmer]] (lub rynna przelewowa) służy zbieraniu zanieczyszczeń powierzchniowych. Powinien być on tak umieszczony, aby przepływająca przez staw woda transportowała w jego kierunku pływające po powierzchni liście, nasiona czy pyłki roślin. Przy jego lokalizacji należy uwzględnić dominujące kierunki wiatru. Zebrane osady powinny być przechwytywane przez umieszczony przy skimmerze kosz , studzienkę sedymentacyjną lub filtr mechaniczny, umieszczony przed pompą. Mechanicznie oczyszczona woda zostaje ponownie wprowadzona do stawu poprzez [[kaskada|kaskady]] czy [[potok|potok]].
 
<br>
Rozwiązanie to przyczynia się do znacznej redukcji prac pielęgnacyjnych, gwarantując dobrą jakość wody. Stosując to rozwiązanie można zredukować strefy bagienne do ok. 45%. Ze względu na konieczność stosowania wydajniejszych pomp wzrośnie jednak zużycie energii elektrycznej.
 
<br>
Przepływ na pompie może być dostosowany do stopnia użytkowania stawu np. w czasie intensywnej eksploatacji może być odpowiednio zwiększony. Można tu stosować elektroniczne sterowanie pompy lub regulować przepływ zaworami.
 
* '''Stawy z filtrem bagiennym'''
To najbardziej skomplikowany system wśród stawów kąpielowych, w ten sposób jednak można zagwarantować wysoką jakość wody przez okrągły rok, a ze względu na ścisłe wymogi sanitarne system ten znajduje zastosowanie w komunalnych obiektach kąpielowych.
W najprostszym jego wariancie oczyszczona mechanicznie woda pobierana ze [[skimmer|skimmera]]a oraz dna zbiornika kierowana jest na filtry bagienne. Filtry te mogą być zintegrowane ze zbiornikiem lub znajdować się całkowicie poza jego obrębem.
 
Stosować można filtry o przepływach poziomych lub pionowych. Istotne jest aby medium filtrujące było dopasowane do hydrauliki przepływów. Należy zapewnić, aby odpowiednio dobrane filtry mechaniczne jak i frakcje materiału filtracyjnego nie powodowały eliminacji zooplanktonu.
 
Strefa regeneracyjna, do której zalicza się filtr bagienny, może zostać zredukowana do ok. 35% - 40% pow. zbiornika.
* '''Stawy z filtrem bagiennym'''
Przy zastosowaniu tzw.jonitów wymiennych (np. [[zeolit klinoptyolitowe|zeolity klinoptyolitowe]]) adsorberów fosforanów itp. możliwa jest dalsza redukcja powierzchni stref bagiennych do ok. 25%- 30% . W obiektach intensywnie użytkowanych jak stawy komunalne nie stosuje się jednak tak małych filtrów. Obiekty kąpielowe tego typu mogą być kształtowane podobnie jak [[basen pływacki|konwencjonalne baseny]] , a do ich czyszczenia stosować można roboty znane z konwencjonalnych technik basenowych. By wydłużyć sezon kąpielowy stosuje się czasami ogrzewanie bądź lokalizuje obiekty w oszklonych pomieszczeniach. System ten stosować można nie tylko w obiektach kąpielowych, ale również w zbiornikach dekoracyjnych i obiektach wodnych stosowanych np. w [[ogród zoologiczny|ogrodach zoologicznych]], [[hodowla ryb|hodowli ryb]] itp.
To najbardziej skomplikowany system wśród stawów kąpielowych, w ten sposób jednak można zagwarantować wysoką jakość wody przez okrągły rok, a ze względu na ścisłe wymogi sanitarne system ten znajduje zastosowanie w komunalnych obiektach kąpielowych.
W najprostszym jego wariancie oczyszczona mechanicznie woda pobierana ze [[skimmer|skimmera]] oraz dna zbiornika kierowana jest na filtry bagienne. Filtry te mogą być zintegrowane ze zbiornikiem lub znajdować się całkowicie poza jego obrębem.
<br>
Stosować można filtry o przepływach poziomych lub pionowych. Istotne jest aby medium filtrujące było dopasowane do hydrauliki przepływów. Należy zapewnić, aby odpowiednio dobrane filtry mechaniczne jak i frakcje materiału filtracyjnego nie powodowały eliminacji zooplanktonu.
<br>
Strefa regeneracyjna, do której zalicza się filtr bagienny, może zostać zredukowana do ok. 35% - 40% pow. zbiornika.
Przy zastosowaniu tzw.jonitów wymiennych (np.[[zeolit klinoptyolitowe|zeolity klinoptyolitowe]]) adsorberów fosforanów itp. możliwa jest dalsza redukcja powierzchni stref bagiennych do ok. 25%- 30% . W obiektach intensywnie użytkowanych jak stawy komunalne nie stosuje się jednak tak małych filtrów. Obiekty kąpielowe tego typu mogą być kształtowane podobnie jak [[basen|konwencjonalne baseny]] , a do ich czyszczenia stosować można roboty znane z konwencjonalnych technik basenowych. By wydłużyć sezon kąpielowy stosuje się czasami ogrzewanie bądź lokalizuje obiekty w oszklonych pomieszczeniach. System ten stosować można nie tylko w obiektach kąpielowych, ale również w zbiornikach dekoracyjnych i obiektach wodnych stosowanych np. w [[ogród zoologiczny|ogrodach zoologicznych]], [[hodowla ryb|hodowli ryb]] itp.
 
[[Plik:NaturPool.jpg|thumb|250px|Naturpool]]
* '''"Naturpool"'''
Najprościej przetłumaczyć to pojęcie jako ekobasen. Choć technologia ta powstała stosunkowo niedawno na bazie technologi stawów kąpielowych nie przez wszystkich jest klasyfikowana w tej kategorii.
 
<br>
Ekobaseny na pierwszy rzut oka nie różnią się niczym od obiektów funkcjonujących w technice np. chlorowej.
<br>
Można je lokalizować w pomieszczeniach oraz ogrzewać. Strefy regeneracyjne pozbawione są roślin i można je budować np. pod tarasami. Zajmują one zwykle ok 20- 25% powierzchni obiektu. Wymagają stosowania odpowiednio zwiększonych ilości adsorberów kompensujących brak roślin oraz odpowiedniego reżimu technologicznego by zoptymalizować bakteryjne procesy zachodzące w strefach filtracyjnych.
 
Można je lokalizować w pomieszczeniach oraz ogrzewać. Strefy regeneracyjne pozbawione są roślin i można je budować np. pod tarasami. Zajmują one zwykle ok. 20- 25% powierzchni obiektu. Wymagają stosowania odpowiednio zwiększonych ilości adsorberów kompensujących brak roślin oraz odpowiedniego reżimu technologicznego by zoptymalizować bakteryjne procesy zachodzące w strefach filtracyjnych.
== Galeria ==
 
== Galeria ==
<gallery>
Plik:NaturalisticPond.jpg|Naturalistycznie ukształtowany staw ekstensywny
Plik:PodnWithWaterCirculation.jpg|Staw z cyrkulacją wody - oddzielna strefa filtracyjna
Plik:PondLikePool.jpg|Staw w formie basenu
Plik:SeparatedFiltrationZone.jpg|Strefy filtracji oddzielone od strefy kąpielowej umieszczone wewnątrz zbiornika
Plik:NaturPool.jpg|Zbiornik typu "naturpool" bez roślin
Plik:SwimmingPond.jpg|Basen kąpielowy przebudowany na staw
Plik:PublicSwimmingPond.jpg|Publiczne obiekty kąpielowe posiadają strefy regeneracyjne umieszczone poza częścią przeznaczona do kąpieli
Plik:Substrate.jpg|Zadaniem substratów filtracyjnych jest stworzenie powierzchni dla rozwoju błon bakteryjnych, stabilizacja Ph, regulacja twardości oraz usuwanie biogenów
Linia 90 ⟶ 84:
 
</gallery>
 
== Zobacz też ==
<li>* [[staw (akwen)|Staw]]
<ul>
<li> [[staw (akwen)|Staw]]
</ul>
 
== {{Przypisy ==}}
* ''[http://www.dgfnb.de/schwimmteichliteratur/fll-veroeffentlichtungen/ FLL 2003 Empfehlungen fuer Bau Instandhaltung und Betrieb von Oeffentlichen Schwimm-und Badeteichanlagen]''
 
== Bibliografia ==
Linia 102 ⟶ 94:
* Schwimmteichbau- Handbuch zur Planung, Technik und Wartung von privaten Schwimm- und Badeteichen Autorzy: Jörg Baumhauer, Carsten Schmidt
* Das Schwimmteich-Buch Ideen, Informationen und Innovationen zum Thema Schwimmteich, Hrsg.: Dr. Manfred Fortmann
* Der Schwimmteich Das Schwimmteichmagazin
* Kraftquelle - Mein Urlaubsort Zuhause
* Schwimm- und Badeteichanlagen Autoren Dr. Jürgen Spieker, Stefan Bruns, Mehdi Mahabadi, Inés Maria Rohlfing
* Freude mit dem eigenen Schwimmteich Praxisratgeber für Gestaltung, Anlage und Pflege, Richard Weixler und Carsten Schmidt
* [http://www.dgfnb.de/schwimmteichliteratur/fll-veroeffentlichtungen/ FLL 2003 Empfehlungen fuer Bau Instandhaltung und Betrieb von oeffentlichenOeffentlichen Schwimm-und Badeteichanlagen]
 
== Linki zewnętrzne ==
Linia 114 ⟶ 106:
* [http://www.schwimmteich.co.at/ Verband der Osterreichischen Schwimmteichbauer]
* [http://zb.eco.pl/publication/staw-kapielowy-czysta-przyjemnosc-plywania-bez-chloru-p1541l1 Staw kąpielowy czysta przyjemność pływania bez chloru]
* [http://www.eko.org.pl/kropla/29/stawy.html ekoStawy kąpielowe]
* [http://www.ekobaseny.pl/3/Typy-Ekobasenow/ Typy Ekobasenów]
 
[[Kategoria:Hydrologia|Staw kąpielowy]]
[[Kategoria:Rekreacja|Staw kąpielowy]]