Rożyńsk Wielki (powiat ełcki): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków, linki zewnętrzne |
m drobne redakcyjne |
||
Linia 25:
|www = www.rozynsk.kuria.elk.pl
}}
'''Różyńsk Wielki''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo warmińsko-mazurskie|województwie warmińsko-mazurskim]], w [[powiat ełcki|powiecie ełckim]], w [[gmina Prostki|gminie Prostki]], nad rzeką Różynką. Do [[1954]] r. była siedziba [[gmina Różyńsk Wielki|gminy Różyńsk Wielki]]. W latach [[podział administracyjny Polski 1975-1998|1975-1998]] miejscowość administracyjnie należała do [[województwo suwalskie|województwa suwalskiego]].
Najważniejszym zabytkiem jest neogotycki kościół z [[1894]] r. Był on zbudowany na miejscu starszego, drewnianego kościoła, wcześniej rozebranego. Ze starszej budowli zachował się późnorenesansowy ołtarz - obecnie znajduje się w [[skansen]]ie w [[Olsztynek|Olsztynku]].▼
== Historia ==▼
▲Najważniejszym zabytkiem jest neogotycki kościół z [[1894]] r. Był on zbudowany na miejscu starszego, drewnianego kościoła, wcześniej rozebranego. Ze starszej budowli zachował się późnorenesansowy ołtarz - znajduje się w [[skansen]]ie w [[Olsztynek|Olsztynku]].
Wieś powstała w ramach kolonizacji [[Wielka Puszcza (Prusy)|Wielkiej Puszczy]]. Wcześniej był to obszar Galindii. [[Wieś ziemiańska]], dobra służebne w posiadaniu drobnego rycerstwa (tak zwani [[wolni]], ziemianie w języku staropolskim), z obowiązkiem służby rycerskiej (zbrojnej). W XV i XVI w. wieś wymieniana w dokumentach pod nazwami: ''Roschinsken, Rosinschker, Rosisken''. Prawdopodobnie także do tej wsi odnoszą się nazwy ''Kusinen'' i ''Küstiwenn'' (wśród nazwisk wolnych, zamieszkujących tę wieś wymieniane nazwiska ''Kosβ'' i ''Kosch'', być może od tych mieszkańców brała się ta nazwa, od nazwiska ''Kos'' powinna być więc nazywana ''Kosinem, Kosowem'').▼
Osada powstała przed wojną trzynastoletnią (1454-1466). [[Wieś służebna]] lokowana przez [[komtur]]a ''Zygfryda Flacha von Schwartzburga'' w 1471 r., na 60 łanach na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]], z obowiązkiem dwóch służb zbrojnych. Przywilej otrzymali: bracia ''Maciej, Jerzy, Jan'' i ''Bartłomiej'' oraz synowie ich siostry ''Maciej, Paweł'', a także jakiś ''Jan'' i ''Paweł''. ▼
Około 1550 r. powstała w Różyńsku parafia, początkowo z uposażeniem 3 łanów, później powiększono do czterech. Do parafii należały wsie i osady, położone we wschodniej części starosta piskiego, obejmując: [[Rogale Wielkie]], [[Sokoły Jeziorne]] , [[Skrodzkie]], [[Różyńsk Mały]], [[Nowaki (województwo warmińsko-mazurskie)|Nowaki]], [[Krzywińskie]], [[Rakowo]]. Później do parafii w Różyńsku włączono także wsie: [[Karpin (powiat piski)|Karpin]], [[Jebramki]], [[Bzury (województwo warmińsko-mazurskie)|Bzury]] i [[Olszewo]] a Rakowo przeniesiono do parafii w [[Drygały|Drygałach]].▼
=== Parafia pw. św. Szczepana w Rożyńsku Wielkim ===
Dekanat Biała Piska - św. Antoniego Padewskiego.
Parafię erygował 15 sierpnia 1982 r. Ks. Biskup Jan Obłąk, Biskup Warmiński. Od sierpnia 2005 r. funkcję proboszcza parafii pełni ks.mgr Marek Waluś. Dzięki jego inicjatywie oraz zaangażowaniu parafian prowadzony jest remont świątyni. Wymieniany jest dach na kościele, uzupełniane są elementy muru i cegły, wyremontowane zostały organy oraz wstawiane są nowe witraże. W przyszłości planuje się renowację wnętrza świątyni. Ksiądz Marek Waluś jest pomysłodawcą oraz jednym z organizatorów I Międzynarodowego Festiwalu Muzyki Organowej i Kameralnej.
Odpust: św. Szczepana (26 grudnia), Wniebowstąpienie, Narodzenie NMP
▲== Historia ==
▲Wieś powstała w ramach kolonizacji [[Wielka Puszcza (Prusy)|Wielkiej Puszczy]]. Wcześniej był to obszar Galindii. [[Wieś ziemiańska]], dobra służebne w posiadaniu drobnego rycerstwa (tak zwani [[wolni]], ziemianie w języku staropolskim), z obowiązkiem służby rycerskiej (zbrojnej). W XV i XVI w. wieś wymieniana w dokumentach pod nazwami: ''Roschinsken, Rosinschker, Rosisken''. Prawdopodobnie także do tej wsi odnoszą się nazwy ''Kusinen'' i ''Küstiwenn'' (wśród nazwisk wolnych, zamieszkujących tę wieś wymieniane nazwiska ''Kosβ'' i ''Kosch'', być może od tych mieszkańców brała się ta nazwa, od nazwiska ''Kos'' powinna być więc nazywana ''Kosinem, Kosowem'').
▲Osada powstała przed wojną trzynastoletnią (1454-1466). [[Wieś służebna]] lokowana przez [[komtur]]a ''Zygfryda Flacha von Schwartzburga'' w 1471 r., na 60 łanach na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]], z obowiązkiem dwóch służb zbrojnych. Przywilej otrzymali: bracia ''Maciej, Jerzy, Jan'' i ''Bartłomiej'' oraz synowie ich siostry ''Maciej, Paweł'', a także jakiś ''Jan'' i ''Paweł''.
▲Około 1550 r. powstała w Różyńsku parafia, początkowo z uposażeniem 3 łanów, później powiększono do czterech. Do parafii należały wsie i osady, położone we wschodniej części starosta piskiego, obejmując: [[Rogale Wielkie]], [[Sokoły Jeziorne]] , [[Skrodzkie]], [[Różyńsk Mały]], [[Nowaki (województwo warmińsko-mazurskie)|Nowaki]], [[Krzywińskie]], [[Rakowo]]. Później do parafii w Różyńsku włączono także wsie: [[Karpin (powiat piski)|Karpin]], [[Jebramki]], [[Bzury (województwo warmińsko-mazurskie)|Bzury]] i [[Olszewo]] a Rakowo przeniesiono do parafii w [[Drygały|Drygałach]].
== Zobacz też ==
| |||