Nara (okres): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Xqbot (dyskusja | edycje)
m robot poprawia: eu:Nara Aroa; zmiany kosmetyczne
Vigilium (dyskusja | edycje)
m Szablony, drobne.
Linia 1:
{{Historia Japonii}}
{{nihongo|Okres '''Nara''' ([[Język japoński|jap.]] 奈良時代 - ''|Nara jidai'')}} - okres w historii [[Japonia|Japonii]] trwający od [[710]] do [[784]]<ref name=przypis1>część historyków za datę zakończenia okresu Nara uważa datę przenosin dworu cesarskiego do [[Nagaoka|Nagaoki]], patrz w tekście</ref> lub [[794]] roku naszej ery.
Jego początek wyznacza przeniesienie dworu cesarskiego do specjalnie w tym celu zbudowanego od podstaw miasta [[Heijō-kyō]] (zbudowane 708-712; obecnie [[Nara (miasto w Japonii)|Nara]]), przy którego planowaniu wzorowano się na ówczesnej stolicy [[Chińska Republika Ludowa|Chin]] - [[Xi'an|Chang'an]].
 
== Gospodarka i administracja ==
Władcy epoki Nara wzorowali się na modelu chińskim także w innych dziedzinach. Przede wszystkim dążyli do scentralizowania państwa, stosując wprowadzony jeszcze w [[702]] pierwszy japoński pisany kodeks prawny - Taihō ({{nihongo|[[JęzykTaihō japoński(kodeks)|jap.Taihō]] |大法)}}.
 
Wprowadzał on zmiany w kwestiach społecznych, gospodarczych oraz administracyjnych. Dokonano podziału społeczeństwa na 3 grupy: cesarz i rodzina, wolni poddani (ryōmin), do których zaliczali się urzędnicy i dzierżawcy państwowi oraz ostatnia grupa jaką stanowili niewolni poddani (semmin). Utworzono nową strukturę zarządzania. Przy cesarzu znajdowały się Urząd do Spraw Kultu oraz Rada Państwowa stanowiące główny aparat władzy. Dodatkowo powstało 8 ministerstw (shō): Sekretariat Cesarski, Ministerstwo Ceremonii i Personelu Urzędniczego, Ministerstwo Wojny, Ministerstwo do Spraw Rodów Arystokratycznych, Ministerstwo do Spraw Ludności, Ministerstwo Dworu, Ministerstwo Skarbu, Ministerstwo Prawa. Co ciekawe, nigdy nie zaakceptowano chińskiego modelu rekrutacji urzędników, stanowiska były dziedziczne i zależne od stanu urodzenia.
 
== Podział administracyjny ==
Kraj podzielono na prowincje [[Prowincje Japonii|kuni]], którymi zarządzali kokushi. Prowincje dzieliły się na powiaty kōri /gun ([[Język japoński|jap.]] 国府里) zarządzanie przez gunji (dawni kuni-no miyatsuko), jako że ich obszary powiatów pokrywały się w znacznym stopniu z dawnymi kuni). Najmniejszą jednostką administracyjną była gmina rou/gou. Nastąpiło ogólne usprawnienie aparatu administracyjnego. Powstała sieć dróg łącząca stolicę cesarską z najważniejszymi ośrodkami w kraju. Przeprowadzono rozbudowaną reformę rolnictwa opartą na trzech punktach. Po pierwsze, dążono do zupełnej kontroli siły roboczej poprzez spisy ludności według domostw (ko). Dodatkowo wprowadzono nowy system podziału ziemi zwany jouri. Pola ryżowe zostały podzielone na kwadraty o boku 800m, co dawało 36 czworoboków (tsubo) o powierzchni 1 chou. Podzielone dalej na 10 pasów o powierzchni 1 tan. Tan było podstawową jednostką ziemi o powierzchni 0,12ha. Mężczyzna dostawał 2 tan, kobieta 4/3 tan. Nadana w ten sposób ziemia była zwana kobunden, czyli "ziemia dana na twarz". Ostatnim krokiem reformy było ujednolicenie opodatkowania. Podatki płacone były w plonach oraz tkaninach, preferowana jednak była robocizna i służba wojskowa oraz trwałe wyroby ze względu na problem jakim był transport dużych ilości produktów rolnych. Szczególnie cenny był jedwab używany wówczas jako środek płatniczy. Dodatkowym elementem przy reformie rolnej miało być stworzenie armii poborowej, którego nie udało się w pełni zrealizować. 1/3 mężczyzn w wieku 20-59 lat miała pełnić rotacyjnie służbę rok w stolicy oraz 3 lata na granicy. Żołnierze mieli być utrzymywani przez swoje ko. Niezdyscyplinowane oddziały ulegały stopniowej degeneracji i ostatecznie zostały przekształcone w grupy robocze.
 
== Buddyzm ==
Patronat [[Ród Soga|Soga]] w okresie [[Asuka (okres)|Asuka]] zapewnił religii stabilną pozycję w okresie Nara. Jako religia państwowa zyskał przychylność i wsparcie materialne możnych. Co ciekawe, w kwestii ideologicznej buddyzm nie wyparł wierzeń [[Shintōshintō]], gdyż odpowiadał innym potrzebom duchowym. Przyniósł nowe, odrębne wierzenia, kulturę chińską oraz stał się ważnym czynnikiem politycznym. Wiedza z kontynentu była w znaczącym przefiltrowana przez kler buddyjski. W początkowym stadium buddyzm był kultem, który miał chronić ludzi przed złem. Stąd właśnie wywodzą się postacie, takie jak [[Sangdzie Menla|Yakushi]] (Budda Uzdrowiciel), Shitenno (Czterech Niebiańskich Władców) czy [[Kannon]] (Bodhisattwa Miłosierdzia). Mnisi buddyjscy zajmowali się nie tylko praktyką religijną. Byli wśród nich nauczyciele, lekarze, inżynierowie, w ramach działania świątyń opiekowano się także sierotami oraz osobami starszymi.
Ważnym faktem z okresu Nara jest wyodrębnienie się sześciu szkół buddyjskich: szkoła sanron ({{nihongo|[[Język japoński|jap.sanron]] |三論宗)}}, jōjitsu ({{nihongo|[[Język japoński|jap.jōjitsu]] |成実宗)}}, hossō ({{nihongo|[[Język japoński|jap.hossō]] |法相宗)}}, kusha ({{nihongo|[[Język japoński|jap.kusha]] |倶舎宗)}}, {{nihongo|[[kegon ([[Język japońskibuddyzm)|jap.kegon]] |華厳宗 albo 花嚴宗)}}, ritsu ({{nihongo|[[Język japoński|jap.ritsu]] |律宗).}}<ref>[http://www.asukadera.mahajana.net/?p=185 Sześć szkół buddyjskich okresu Nara (710 – 784) :: Japońskie opowieści o bogach ::<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Z czasem zaczęły pełnić one rolę ważnego aparatu obrony państwa. W 736 roku ustanowiono system oficjalnego powoływania mnichów sekty kegon do recytowania sutr ochronnych. W 741 roku postanowiono wybudować świątynie tejże sekty w każdej prowincji. Kulminacyjnym momentem dla buddyzmu w Japonii była budowa (w latach 747-752) posągu Buddy [[Wajroczan|Rushany]] z polecenia cesarza [[Shōmu]]. Ceremonia „otwarcia oczu’’ zgromadziła w 752 roku przedstawicieli duchowieństwa z całego rejonu Azji Wschodniej.
Kler buddyjski nie miał za cel osiągnięcia duchowego zwierzchnictwa i zdominowania świeckiej władzy. Na tym polu instytucja buddyzmu nie przejawiała żadnego zagrożenia wobec cesarza i klasy panującej. Jednak rosnąca popularność i wpływy świątyń buddyjskich dzięki wsparciu rodziny cesarskiej oraz poszczególnych możnych wytworzyło idealne warunki do stopniowego mieszania się mnichów w sprawy rządów. Dodatkowo, arystokracja ograniczona przez stan urodzenia lub ze zwykłej wygody przenikała do kleru buddyjskiego, który oferował ponętny styl życia oraz niemal nieograniczone możliwości awansu. Proces ten spowodował niebezpieczne upolitycznienie samej instytucji oraz wzmocnił ingerencję kleru w sprawy państwowe, która uwidoczniła się już w trakcie budowy Wielkiego Buddy. Punktem kulminacyjnym tego stanu było ujawnienie romansu cesarzowej [[Cesarzowa Shōtoku|Kōken]] z mnichem [[Dōkyō]]. Burzliwe następstwa tego związku doprowadziły ostatecznie do budowy nowej stolicy bez starych świątyń.
 
Cesarz [[Kammu|Cesarz Kammu]] zdecydował się na ufundowanie nowej stolicy w miejscowości [[Nagaoka-kyō]] w historycznej prowincji [[Yamashiro (prowincja)|Yamashiro]]. Jej budowa rozpoczęła się w [[784]] r. Kolejne intrygi pałacowe inspirowane przez [[Ród Fujiwara|Fujiwarów]] i pasmo nieszczęść, które spotkało cesarza i jego poddanych (śmierć dwóch żon i matki cesarza, epidemia czarnej ospy) przypisywane w ówczesnym czasie mściwemu duchowi niesłusznie oskarżonego o zamach stanu księcia Sawaro, który popełnił samobójstwo, sprawiły, że Kammu zdecydował o ponownych przenosinach stolicy w [[794]] r. do [[Heian-kyō]] (dzisiejsze [[Kioto|Kyōto]]).
 
== {{Przypisy ==}}
<references/>
 
== Bibliografia ==
* {{Cytuj książkę | nazwisko=[[MaciejJolanta KanertTubielewicz|KanertTubielewicz]] | imię= MaciejJolanta | inni= | tytuł=''Historia Starożytna JaponiaJaponii | data=20061984 | wydawca=WUJ[[Ossolineum]] | miejsce=KrakówWrocław | isbn=83-23304-215201486-3 6}}
 
* {{Cytuj książkę | nazwisko=[[JolantaMaciej TubielewiczKanert|TubielewiczKanert]] | imię= JolantaMaciej | inni= | tytuł=''Historia JaponiiStarożytna Japonia | data=19842006 | wydawca=[[Ossolineum]]WUJ | miejsce=WrocławKraków | isbn=83-04233-014862152-6 3}}
* {{Cytuj książkę | nazwisko=[[Maciej Kanert|Kanert]] | imię= Maciej | inni= | tytuł= Starożytna Japonia | data=2006 | wydawca=WUJ | miejsce=Kraków | isbn=83-233-2152-3 }}
* {{Cytuj książkę | nazwisko=Hall | imię= John Whitney | inni= | tytuł=Japonia od czasów najdawniejszych do dzisiaj | data=1979 | wydawca=PIW | miejsce=Warszawa | isbn=83-06-00205-9 | strony=48-57}}
 
{{Japonia stub}}
 
{{Japonia stub}}
 
[[Kategoria:Okresy w historii Japonii]]