Kapusta rzepak: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Selso (dyskusja | edycje)
syst. APG web, drobne redakcyjne, cytat, odmiany wg GRIN
Selso (dyskusja | edycje)
przeniesienie fragmentu tekstu do odrębnego artykułu - brukiew, - grafika
Linia 20:
}}
{{cechy taksonu|jadalny}}
 
[[Plik:Rapsfeld 2007.jpg|thumb|250px|Pole obsiane rzepakiem]]
[[Plik:Rzepak dojrzały.jpg|thumb|250px|[[Łan (botanika)|Łan]] dojrzałego rzepaku]]
'''Kapusta rzepak''' (''Brassica napus'' L.) – [[Gatunek (biologia)|gatunek]] [[roślina jednoroczna|rośliny jednorocznej]] lub [[roślina dwuletnia|dwuletniej]], należący do rodziny [[kapustowate|kapustowatych]]. Nie rośnie dziko, występuje tylko w uprawie, czasami jednak przejściowo dziczeje z upraw<ref name=grin>{{Cytuj stronę |url=http://www.ars-grin.gov/cgi-bin/npgs/html/taxgenform.pl?language=en |tytuł=Germplasm Resources Information Network (GRIN)|data dostępu = 2010-10-27}}</ref>. Status gatunku we florze Polski: [[kenofit]], [[efemerofit]]<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko=Rutkowski |imię=Lucjan |tytuł= Klucz do oznaczania roślin naczyniowych Polski niżowej |rok=2006 |wydawca= Wyd. Naukowe PWN |miejsce= Warszawa |isbn= 83-01-14342-8}}</ref>.
=== Morfologia ===
Linia 32 ⟶ 31:
* ''Brassica napus'' L. var. ''napus'' – [[rzepak]]
* ''Brassica napus'' L. var. ''pabularia'' (DC.) Rchb.
 
=== Brukiew ===
* '''brukiew, karpiel''' – odmiana dwuletnia. W pierwszym roku wegetacji powstaje wieniec liści odziomkowych oraz korzeń spichrzowy. W drugim roku wegetacji pęd nasienny. Uprawiana jest w strefach klimatów umiarkowanych i chłodnych warzywna i paszowa. Finowie podają ją m.in. pieczoną z daniami mięsnymi (np. jako wypełniacz z mięsem mielonym), zmieszaną z pure ziemniaczanym, jako główny wzmacniacz smaku w zupach. Rozcierana jest razem z gotowaną marchewką i z ziemniakami z dodatkiem masła oraz śmietaną lub mlekiem. Czasami dodawana jest cebula. Powstała potrawa jest w Norwegii obowiązkowym dodatkiem do wielu świątecznych potraw. Duże spożycie może prowadzić do [[Niedoczynność tarczycy|niedoczynności tarczycy]]. Jak inne warzywa zawierające cyjanoglukozydy ([[maniok jadalny|maniok]], [[kukurydza zwyczajna|kukurydza]], kiełki [[bambus]]a, [[Wilec ziemniaczany|bataty]]) uwalnia [[cyjanki]] przekształcane w [[Rodanki|tiocyjanki]], które hamują transport [[jod]]u w [[tarczyca|tarczycy]], a w wyższych dawkach współzawodniczą z jodem w procesie jego wbudowywania w związki organiczne. W drugim roku, gdy kwitnie, stanowi ważną [[Rośliny miododajne|roślinę miododajną]]. [[MTS (rolnictwo)|MTN]] – 1,5-4 g, kwiatostan – grono, owoc – łuszczyna. – 35-40&nbsp;Mg/ha [[obornik]]a, nawożenie mineralne – [[azot]] N 180&nbsp;kg/ha, [[fosfor]] P<sub>2</sub>0<sub>5</sub> – 70&nbsp;kg/ha, [[potas]] K<sub>2</sub>O – 120-180&nbsp;kg/ha; wysiew 2-3&nbsp;kg/ha, głębokość siewu – 1-1,5&nbsp;cm.
* '''rzepak''' (subsp. ''napus'') – [[roślina jednoroczna]]. Od brukwi różni się cieńszym korzeniem i szybszym wzrostem. Uprawiany w strefie klimatu umiarkowanego i podzwrotnikowego jako roślina oleista i lecznicza (ze względu na zawartość [[glikonapina|glikonapiny]]), a także na [[Pasza (rolnictwo)|paszę]]. Słoma rzepakowa stanowi [[biomasa|biomasę]], która może być wykorzystana jako opał w [[kocioł parowy|kotłach parowych]]. Występuje w dwóch formach:
** '''rzepak jary''' (''Brassica napus'' var. ''arvensis'' f. ''annua'')
** '''rzepak ozimy''' (''Brassica napus'' var. ''arvensis'' f. ''biennis'')
 
=== Zobacz też ===