Jan Skala: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m Łużyce, Niemcy
Tik (dyskusja | edycje)
red.
Linia 1:
[[Plik:Pomnik.Jana.Skali-Namyslow.JPG|thumb|250px|right|[[Pomnik]] Jana Skali w [[Namysłów|Namysłowie]]]]
 
'''Jan Skala''' (ur. [[17 czerwca]] [[1889]] w [[Powiat Budziszyn|Njebjelčicy/Nebelschütz]] na [[Łużyce|Łużycach]] w [[Cesarstwo Niemieckie|Cesarstwa Niemieckiego]] -, zm. [[22 stycznia]] [[1945]] w [[Dziedzice (powiat namysłowski)|Dziedzicach]] koło [[Namysłów|Namysłowa]]) – [[łużyce|serbołużycki]] polityk, poeta i prozaik oraz europejskiej sławy publicysta i teoretyk zagadnień mniejszościowych. Tworzył w [[język górnołużycki|języku górnołużyckim]].
 
== Biografia ==
 
Z zawodu był ceramikiem. Pracował w czeskich i niemieckich fabrykach. Później zajął się dziennikarstwem oraz twórczością literacką. W czasie I wojny światowej został wcielony do armii niemieckiej. Przeciwstawiał się postępującemu procesowi [[germanizacja|germanizacji]] na Łużycach. W [[1920]] roku założył [[Łużycka Partia Ludowa|Łużycką Partię Ludową]], a w [[1925]] w Berlinie, dla obrony praw mniejszości narodowych w Niemczech, gazetę ''[[Kulturwille|Kulturwehr]]'' (Obrona Kultury). W 1924 roku nawiązał bliskie kontakty ze [[Związek Polaków w Niemczech|Związkiem Polaków w Niemczech]] i brał udział w jego naradach. Podczaj jednej z nich w roku 1932 po wygranych wyborach przez Adolfa Hitlera Skala powiedział:
 
"Dojście Hitlera do władzy oznacza, że za kilka lat będzie wojna. Przeciw Polsce, Związkowi Radzieckiemu, przeciw całemu światu"<ref>Edmund Osmańczyk "Wisła i Kraków to Rodło" Nasza Księgarnia Warszawa 1985 ISBN 83-10-08675-x.</ref> .
 
Po roku 1934 był prześladowany za kontakty z Polakami przez hitlerowców. W 1936 odebrano mu prawo wykonywania zawodu dziennikarskiego, a jego publicystykę władze narodowosocjalistyczne uznały za "antyhitlerowską". W 1937 został uwięziony wraz z innym znanym działaczem łużyckim dr. [[Jan Cyž|Janem Cyżem]].
Linia 10 ⟶ 13:
Twórczość jego to [[liryka patriotyczna|lirykę patriotyczną]], osobista i miłosna, a także realistyczna proza o tematyce społecznej. Zajmował się również publicystyką.
 
Zginął z rąk sowieckiego żołnierza, gdy zaprotestował przeciw ograbianiu rodziny przez żołnierzy [[Armia Czerwona|Armii Czerwonej]].
 
[[Plik:Jan Skala - grób we Włochach pod Namysłowem.JPG|right|thumb|175px|Grób Jana Skali we Włochach pod Namysłowem]]
 
Linia 21 ⟶ 25:
== Literatura ==
* Jurij Młynk, Michał Nawka jako basnik, Lětopis Instituta za serbski ludospyt, seria A, nr 13/2, Budziszyn 1966, s. 166-167.
* Leszek Kuberski, Jan Skala 1889 - 1945. Biografia polityczna, Opole 1988, s.256.
* Mariusz Patelski, Sprawa polska na łamach prasy dolno- i górnołużyckiej w dobie I wojny światowej, "Pro Lusatia. Opolskie Studia Łużycoznawcze" 2003, t. II, s. 52-65.
 
{{Przypisy}}
 
== Linki zewnętrzne ==
==Internet==
* [http://www.prolusatia.pl/index.php?option=com_joomgallery&func=viewcategory&catid=6&Itemid=15 obchody 120 rocznicy urodzin Jana Skali]
 
{{DEFAULTSORT:Skala, Jan}}
[[Kategoria:Łużyczanie]]
[[Kategoria:Łużyccy pisarze]]
[[Kategoria:Łużyczanie]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1889]]
[[Kategoria:Zmarli w 1945]]