Bolid: Różnice pomiędzy wersjami

Bolid (edytuj)

Wersja z 15:24, 6 lis 2010

Dodane 54 bajty ,  10 lat temu
poprawa linków, drobne redakcyjne
m (lit.)
(poprawa linków, drobne redakcyjne)
'''Bolid''' – [[meteor]] o jasności większej niż –4[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]], czyli jaśniejszy niż [[Wenus]].
 
Zjawiska bolidu są bardzo rzadkie, ponieważ powstają wtedy, gdy przez [[atmosfera|atmosferę]] przechodzi obiekt nie tak mały, jak w przypadku zwykłego meteoru (czyli przeważnie wielkości ziarnka piasku), lecz większy, często kilku- lub kilkunastocentymetrowy.
Zjawiska bolidu są bardzo rzadkie, ponieważ powstają wtedy, gdy przez [[atmosfera|atmosferę]] przechodzi obiekt nie tak mały jak w przypadku zwykłego meteoru (czyli przeważnie wielkości ziarnka piasku), lecz większy, często kilku- lub kilkunastocentymetrowy. Kiedy tak duży obiekt wpada w atmosferę [[Ziemia|Ziemi]] (co zwykle dzieje się przy prędkości kilkudziesięciu kilometrów na sekundę), jego powierzchnia nagrzewa się do temperatury kilku tysięcy stopni. Wbrew powszechnej opinii, powodem wzrostu temperatury jest silne sprężanie [[powietrze|powietrza]] tuż przed czołem bolidu, a nie samo tarcie. Bolid zaczyna świecić jasno, jego przelotowi niejednokrotnie towarzyszy [[grom dźwiękowy]], ponadto należy zaznaczyć, że tak duże obiekty czasem nie podlegają całkowitemu spaleniu i jego część (lub części) spada na Ziemię w postaci [[meteoryt]]u. Bolidy czasami towarzyszą bardzo aktywnym rojom meteorów (np. [[Perseidy|Perseidom]] czy [[Geminidy|Geminidom]]), niejednokrotnie pojawiają się jednak zupełnie nieoczekiwanie. Każde zjawisko bolidu jest wyjątkowe i może dostarczyć bardzo ważnych danych dla profesjonalnych astronomów. Stąd każdy zaobserwowany bolid powinien być szczegółowo opisany i zgłoszony do odpowiedniej organizacji zajmującej się gromadzeniem tego typu danych (np. PFN – Polish Fireball Network zrzeszony w [[Pracownia Komet i Meteorów|Pracowni Komet i Meteorów]], lub też [[International Meteor Organization]]).
Kiedy tak duży obiekt wpada w atmosferę [[Ziemia|Ziemi]] (co zwykle dzieje się przy prędkości kilkudziesięciu kilometrów na sekundę), jego powierzchnia nagrzewa się do temperatury kilku tysięcy stopni. Wbrew powszechnej opinii, powodem wzrostu temperatury jest silne sprężanie [[powietrze|powietrza]] tuż przed czołem bolidu, a nie samo tarcie. Bolid zaczyna świecić jasno, jego przelotowi niejednokrotnie towarzyszy [[grom dźwiękowy]].
 
Ponadto należy zaznaczyć, że tak duże obiekty czasem nie podlegają całkowitemu spaleniu i jego część (lub części) spada na Ziemię w postaci [[meteoryt]]u. Bolidy czasami towarzyszą bardzo aktywnym rojom meteorów (np. [[Perseidy|Perseidom]] czy [[Geminidy|Geminidom]]), niejednokrotnie pojawiają się jednak zupełnie nieoczekiwanie.
 
Każde zjawisko bolidu jest wyjątkowe i może dostarczyć bardzo ważnych danych dla profesjonalnych astronomów. Stąd każdy zaobserwowany bolid powinien być szczegółowo opisany i zgłoszony do odpowiedniej organizacji, zajmującej się gromadzeniem tego typu danych (np. PFN – Polish Fireball Network zrzeszony w [[Pracownia Komet i Meteorów|Pracowni Komet i Meteorów]], lub też [[International Meteor Organization]]).
 
== Podział ==
* '''bolidy dzienne'''
* '''superbolidy''' (powyżej –15[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]])
Różnią się one od siebie jasnością. Bolidy przekraczają jasność -4[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]]. Bolid dzienny, jak sama nazwa mówiwskazuje, widoczny jest w dzień. Superbolid ma jasność przekraczającą -15[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]], więc jest o wiele jaśniejszy od [[Księżyc]]a w pełni (-12,74[[Wielkość gwiazdowa|<sup>m</sup>]]). Niektórym bolidom towarzyszą efekty akustyczne, najczęściej przypominające grzmot lub pisk opon.
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://pfnwww.pkim.org/?q=pl/node Pracownia Komet i Meteorów] (strona zawiera [http://www.pkim.org/?q=pl/dziennik_bolidow_nad_polska archiwum rejestracji bolidów])
* [http://pfn.pkim.org/ Polska Sieć Bolidowa]
 
[[Kategoria:Meteoroidy]]
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/wiki/Specjalna:MobileDiff/23818713”