Budowla regulacyjna: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Joee (dyskusja | edycje)
link
Joee (dyskusja | edycje)
link do utw nowego arta
Linia 6:
| Plik:Wrocław Channelled Upper Odra River Bed.JPG|<small>[[Wrocław]], [[Odra]] w rejonie osiedli [[Dąbie (Wrocław)|Dąbie]]–[[Siedlec (Wrocław)|Siedlec]] – ostrogi widoczne tylko częściowo podczas niewielkiego wezbrania</small>
}}
'''Budowla regulacyjna''' – rodzaj [[Budowla hydrotechniczna|budowli hydrotechnicznej]]<ref group="uwaga" name="wymienione"/> stosowanej w [[Hydrotechnika|hydrotechnice]]<ref name="wt-bh"/> w szczególności przy [[Regulacja rzeki|regulacjach rzek]] i innych [[Ciek wodny|cieków wodnych]]. Do budowli regulacyjnych zalicza się: [[Tama (hydrotechnika)|tamy]] (tamy podłużne i tamy poprzeczne – ostrogi), [[Opaska brzegowa|opaski brzegowe]], poprzeczki, przetamowania, [[Umocnienie brzegu|umocnienia brzegowe]], skrzydełka, żłoby oraz [[Próg (hydrotechnika)|progi]]. Podstawowymi celami, dla których stosuje tego typu budowle to: utrwalenie [[Brzeg (geografia)|brzegów]], wytworzenie nowych brzegów oraz ich zabezpieczenie przed niszczącym działaniem [[Woda|wody]]<ref group="uwaga" name="u-ndw"/>, sterowanie strumieniem [[Przepływ rzeki|przepływającej wody]] i przyspieszenie zalądowienia określonych [[akwen]]ów. Jednym z najczęściej pożądanych skutków budowy tego typu budowli jest zawężenie koryta cieku i skoncentrowanie [[przepływ]]u w tym węższym jego [[Przekrój poprzeczny|przekroju]]. Skutkiem takiego działania jest zwiększenie [[Prędkość|prędkości]] przepływu, a co za tym idzie również zwiększenie unoszenia [[Rumowisko rzeczne|rumowiska]]. Może to powodować obniżeniem poziomu dna w wyniku jego wymywania, co należy uwzględnić przy projektowaniu tego typu regulacji [[Rzeka|rzeki]]. Korona budowli regulacyjnych zazwyczaj wznosi się do poziomu średniej wody rocznej, lub niższego i z tego względu bywa zalewana podczas [[Wezbranie|wezbrań]], co powinno być uwzględnione podczas ich [[Roboty budowlane|wykonywania]].
 
Specyficznym rodzajem budowli regulacyjnych są budowle przepuszczalne. Przeznaczeniem tych budowli jest kierowanie [[Nurt rzeki|nurtem rzeki]] i powodowanie spłycenia lub pogłębienia dna. Często są to budowle istniejące przez pewien okres [[czas]]u, aż do uzyskania pożądanego efektu, po czym ich [[eksploatacja]] zostaje zakończona i budowle te są albo [[Przebudowa|przebudowywane]], albo [[Rozbiórka|rozbierane]]. Wśród szeregu tego typu budowli stosuje się między innymi ostrogi przepuszczalne, zasłony wiszące Wolfa, tamy szkieletowe, tarcze kierujące itp.