Stare Miasto w Poznaniu: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
źródła/przypisy
m drobne techniczne, drobne redakcyjne
Linia 45:
'''Stare Miasto w Poznaniu''' – obszar [[stare miasto|miasta lokacyjnego]] o średniowiecznym rozplanowaniu z centralnie usytuowanym [[Stary Rynek w Poznaniu|Starym Rynkiem]]. Obszar Starego Miasta wyznaczała linia [[mury miejskie w Poznaniu|murów miejskich]]; obejmuje obszar 21 ha<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Łęcki|imię=Włodzimierz|tytuł=Poznań, przewodnik po zabytkach i osobliwościach miasta dla przybyszów z dalszych i bliższych stron|wydawca=Zysk i S-ka Wydawnictwo|miejsce=Poznań|data=2010|strony=97|isbn=9788375064667}}</ref>.
 
=== Granice ===
Granice Starego Miasta biegły od [[Zamek Królewski w Poznaniu|Zamku Królewskiego]] ul. Ludgardy, przecinając późniejszy [[Hotel Bazar w Poznaniu|Bazar]], przez teren obecnego Szpitala Strusia, ul. Jaskółczą do Wrocławskiej, obejmując teren [[kolegium jezuickie w Poznaniu|kolegium jezuickiego]], dalej południową pierzeją placu Kolegiackiego i przecinając obecną zabudowę pomiędzy ul. Ślusarską i Garbary do [[Kościół Najświętszego Serca Jezusowego i Matki Boskiej Pocieszenia w Poznaniu|kościoła i klasztoru dominikanów]], następnie ul. Stawną i Masztalarską do Zamku Królewskiego<ref name="Łęcki">{{cytuj książkę|nazwisko=Łęcki|imię=Włodzimierz|tytuł=Poznań, przewodnik po zabytkach i osobliwościach miasta dla przybyszów z dalszych i bliższych stron|wydawca=Zysk i S-ka Wydawnictwo|miejsce=Poznań|data=2010|strony=98|isbn=9788375064667}}</ref>.
 
=== Historia ===
Miasto zostało lokowane na [[prawo magdeburskie|prawie magdeburskim]] przez książąt wielkopolskich [[Przemysł I|Przemysła I]] i [[Bolesław Pobożny|Bolesława Pobożnego]] w [[1253]] r. na terenie istniejącej już osady przy kościele św. Gotarda. Miasto otrzymało szachownicowy układ ulic, w centrum rozplanowano [[Stary Rynek w Poznaniu|Rynek]] o powierzchni 2 ha. Zachodnia część wspinała się na wzgórze, nazwane później [[Góra Przemysła|Górą Zamkową]], na którym wzniesiono Zamek Królewski<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Poznań: przewodnik po zabytkach i historii|wydawca=Wydawnictwo Miejskie|miejsce=Poznań|data=2003|strony=67 i nast.|isbn=8387847925}}</ref>. Zabudowa początkowo była drewniana, jednak szybko zastępowano ją murowaną. W 1536 r.roku miał miejsce wielki pożar, w którym strawiona została prawie jedna czwarta zabudowy<ref>{{cytuj pismo|tytuł=Zamek książąt, królów, starostów|czasopismo=Kronika Miasta Poznania|wydawca=Wydawnictwo Miejskie|strony=157|issn=0137-3552|data=2004}}</ref>. Po tym wydarzeniu miasto odbudowano w formach renesansowych. Na początku XVII w. miała miejsce jedyna zmiana granic - w związku z budową kościoła i kolegium jezuickiego przesunięto mur miejski w południowo wschodniej części miasta. W XVII i XVIII w. Poznań był wielokrotnie niszczony przez kolejne przetaczające się przez miasto wojny. W 1725 nad miastem przeszedł huragan, który zniszczył wieże ratusza i kolegiaty farnej. Dopiero w czasach [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta]] za sprawą działania [[Komisje Dobrego Porządku|Komisji Dobrego Porządku]] miasto odbudowano<ref>{{cytuj książkę|tytuł=Poznań: przewodnik po zabytkach i historii|wydawca=Wydawnictwo Miejskie|miejsce=Poznań|data=2003|strony=15|isbn=8387847925}}</ref>.
 
W 1793 Poznań znalazł się pod [[zabór pruski|zaborem pruskim]]. Prusacy wkrótce przystąpili do rozbiórki kolegiaty farnej i murów miejskich. W 1803 spłonęła dzielnica żydowska znajdująca się między ul. Wielką i Żydowską, posiadająca głównie drewnianą zabudowę. Kwartał odbudowano według nowego rozplanowania ulic. W połowie XIX w.wieku przebito ul. Nową (obecnie Paderewskiego). W czasie [[II wojna światowa|II wojny światowej]] w lutym 1945 r. Stare Miasto uległo zniszczeniu w ok. 60%, zostało odbudowane do początku lat 60. XX w. w formach z XVI–XVIII w.<ref name="Łęcki"/>, wyjątkiem są współczesne budynki [[sukiennice w Poznaniu|sukiennic]] i arsenału.
 
=== Zabytki ===
{{Seealso|Zabytki Poznania}}
* [[Ratusz w Poznaniu|Ratusz]]
* [[Waga miejska w Poznaniu|Waga miejska]] - rekonstrukcja
Linia 63 ⟶ 64:
* [[Kościół św. Antoniego Padewskiego i klasztor franciszkanów konwentualnych w Poznaniu|kościół franciszkanów]]
 
=== Niezachowane obiekty historyczne ===
{{Seealso|Zabytki Poznania}}
 
=== Niezachowane obiekty historyczne ===
* [[Kolegiata św. Marii Magdaleny w Poznaniu|Kolegiata farna św. Marii Magdaleny]]
* [[Kościół Karmelitanek Bosych w Poznaniu|Kościół Karmelitanek Bosych]]