Bombardowanie Scarborough, Hartlepool i Whitby: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
nowa redakcja |
m drobne redakcyjne, poprawa linków |
||
Linia 4:
|konflikt = [[I wojna światowa]]
|grafika = SMS von der Tann.jpg
|opis = <small>Jeden z niemieckich krążowników liniowych: SMS
|data = [[16 grudnia]] [[1914]]
|miejsce = [[Scarborough]], [[Hartlepool]] i [[Whitby (Anglia)|Whitby]]
Linia 25:
== Przyczyny ==
W początkowej fazie działań morskich [[I wojna światowa|I wojny światowej]] taktyka [[Kaiserliche Marine]] sprowadzała się do prób wciągnięcia w walkę małych grup okrętów brytyjskiej [[Royal Navy]] i ich zniszczenia przy wykorzystaniu chwilowej przewagi. Aby skłonić dowódców floty brytyjskiej do wysłania ich jednostek w morze, Niemcy zaplanowali szereg akcji przeciwko wybrzeżom wschodniej [[Anglia|Anglii]]. Pierwsza z nich, [[rajd na Yarmouth]] (3 listopada 1914 roku), przyniosła im niewielki sukces, przyćmiony nieco zatonięciem tego samego dnia, po wejściu na własne pole minowe, nie biorącego bezpośredniego udziału w
Ponieważ rajd na Yarmouth udowodnił możliwość operowania niemieckich okrętów u wybrzeży przeciwnika, dowódca 1.
== Przebieg rajdu ==
1.
Ciężkie warunki na morzu spowodowały odłączenie się od zespołu jednego z niszczycieli, [[S 33]], którego dowódca zdecydował się złamać [[cisza radiowa|ciszę radiową]] i poprosić o podanie aktualnego kursu. W odpowiedzi otrzymał jedynie rozkaz zaprzestania transmisji. Wobec tego obrał kurs powrotny i, płynąc w okolicy Dogger Bank, natknął się na cztery patrolujące niszczyciele brytyjskie. Korzystając z zerowej widoczności towarzyszył im przez około 20 minut, po czym zmienił kurs i nie niepokojony odpłynął<ref name=Wragg77/>. Jego raport ostrzegł kontradmirała Hippera o wzmożonej aktywności Royal Navy na wodach Morza Północnego. Jednocześnie zły stan morza spowodował, że mniejsze okręty doświadczały coraz poważniejszych kłopotów z żeglugą, a celny ostrzał wybrzeża przy wysokiej fali był niemożliwy<ref>{{cytuj książkę|autor=Robert K. Massie|tytuł=Castles of Steel|strony=329}}</ref>. Wobec tego niemiecki dowódca zdecydował się odesłać trzy z lekkich krążowników i niszczyciele do baz, pozostawiając przy sobie jedynie SMS "Kolberg", mający na pokładzie 100 [[mina morska|min morskich]], z zadaniem postawienia [[zagroda minowa|zagrody minowej]] wzdłuż brzegów [[Yorkshire and the Humber|Yorkshire]]<ref name=Wragg77/>. Już u wybrzeży Anglii kontradmirał Hipper podzielił swój zespół na dwie części: SMS "Derfflinger" i SMS "
Ostrzał Scarborough rozpoczął się o godzinie 8.00 rano. W ciągu pół godziny na miasto, słynne przed wojną jako miejscowość wypoczynkowa z ruinami [[zamek Scarborough|zamku]] i [[epoka wiktoriańska|wiktoriańskim]] Grand Hotelem, zostało wystrzelonych ponad 300 pocisków z dział dużego i średniego [[kaliber broni|kalibru]]<ref name=Butler112>{{cytuj książkę|autor=Daniel Allen Butler|tytuł=Distant Victory|strony=112}}</ref>. Spowodowały one śmierć 17 i ranienie dalszych 99 mieszkańców miejscowości<ref name=Wragg77/>. Niemieckie krążowniki nie napotkały przy tym żadnego oporu ze strony Brytyjczyków. Następnie skierowały się w stronę rybackiego miasteczka Whitby, gdzie w ciągu około 10 minut ostrzelały posterunek straży wybrzeża i budynki miejskie, trafiając również w zabytkowe ruiny opactwa z XII wieku<ref>{{cytuj książkę|autor=Robert K. Massie|tytuł=Castles of Steel|strony=321}}</ref>. W Whitby zginęły kolejne dwie osoby (w tym jeden ze strażników wybrzeża) i dwie zostały ranne<ref name=Wragg78>{{cytuj książkę|nazwisko=Wragg|imię=David|tytuł=Royal Navy Handbook 1914-1918|strony=78}}</ref>.
[[Plik:Heugh Battery memorial plaque Geograph 1608078 0295fa65-by-Andrew-Curtis.jpg|250px|thumb|Tablica w Hartlepool upamiętniająca atak]]
Bombardowanie Hartlepool rozpoczęło się o godzinie 8.10<ref>{{cytuj książkę|autor=Robert K. Massie|tytuł=Castles of Steel|strony=322}}</ref>. W odróżnieniu od Scarborough, to miasto było bronione: znajdowały się tu stanowiska artylerii nadbrzeżnej oraz garnizon batalionu piechoty Durham Light Infantry. W zatoce
Okoliczny akwen był patrolowany przez cztery stare niszczyciele Royal Navy, które próbowały kontratakować, ale pod silnym ostrzałem tylko jeden z nich, [[HMS Doon (1905)|HMS "Doon"]] zbliżył się na odległość strzału torpedowego do niemieckiego zespołu. Wystrzelona przez niego torpeda chybiła celu, zaś odłamki niemieckich pocisków zabiły jednego i raniły 11 członków załogi brytyjskiego okrętu<ref name=Butler113>{{cytuj książkę|autor=Daniel Allen Butler|tytuł=Distant Victory|strony=113}}</ref>. Lekki krążownik [[HMS Patrol (1905)|HMS "Patrol"]] został trafiony przez SMS "Blücher" dwoma ciężkimi pociskami, tracąc czterech zabitych i siedmiu rannych, wśród nich dowódcę okrętu, komandora Alana Bruce'a<ref name=Wragg78/>. Uszkodzenia zmusiły załogę do [[sztrandowanie|osadzenia go na brzegu]]<ref>{{cytuj książkę|autor=Robert K. Massie|tytuł=Castles of Steel|strony=323}}</ref>. Załoga drugiego z krążowników, [[HMS Forward (1905)|HMS "Forward"]], nie zdołała uruchomić kotłów i pozostała w porcie. Okręt podwodny [[HMS C9]] został zmuszony do natychmiastowego zanurzenia się pod ostrzałem i osiadł na dnie w płytkiej wodzie zatoki<ref name=Wragg78/>. Po odzyskaniu pływalności nie zdołał zająć pozycji do skutecznego ataku przed odpłynięciem niemieckiego zespołu, za co jego dowódca został później ostro skrytykowany przez komodora [[Roger Keyes|Rogera Keyesa]], dowodzącego siłami podwodnymi wschodniego wybrzeża Anglii<ref>{{cytuj książkę|autor=Robert K. Massie|tytuł=Castles of Steel|strony=324}}</ref>.
Linia 46:
== Kontrakcja brytyjska ==
Już przed rozpoczęciem ostrzału wybrzeża przez niemieckie okręty
16 grudnia o godzinie 5.15 rano jeden z brytyjskich niszczycieli, [[HMS Lynx (1913)|HMS "Lynx"]], nawiązał kontakt wzrokowy z płynącym w eskorcie sił głównych Hochseeflotte [[V 155]]<ref name=Wragg79/>. Doprowadziło to w efekcie do starcia sił lekkich, w którym od ognia niemieckich artylerzystów ucierpiały poza HMS "Lynx" również [[HMS Ambuscade (1913)|HMS "Ambuscade"]] i [[HMS Hardy (1913)|HMS "Hardy"]]. Ten ostatni zdołał jednak przeprowadzić atak torpedowy na krążownik [[SMS Hamburg (1904)|SMS "Hamburg"]]. W tym samym czasie wiceadmirał Warrender poprowadził swoje sześć pancerników do ataku, będąc przekonany, że ma do czynienia jedynie z lekkimi jednostkami przeciwnika. Na szczęście dla jego eskadry, która nie miała szans w przypadku starcia z dwudziestoma dwoma pancernikami Hochseeflotte, admirał Ingenohl, sądząc, że za śmiało atakującymi niszczycielami stoi cała potęga Grand Fleet, zdecydował się zawrócić swe okręty na kotwicowiska<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Tucker|imię=Spencer C.|tytuł=The Great War 1914-18|strony=54-55}}</ref><ref>{{cytuj książkę|autor=Robert K. Massie|tytuł=Castles of Steel|strony=337-338}}</ref>. Gdy admirałowie Warrender i Beatty odebrali depeszę radiową z HMS "Patrol", informującą o bombardowaniu Hartlepool, zdecydowali się przerwać pościg i zawrócić w celu przecięcia drogi admirałowi Hipperowi<ref>{{cytuj książkę|autor=Robert K. Massie|tytuł=Castles of Steel|strony=342-343}}</ref>.
Linia 55:
Brytyjska opinia publiczna była zszokowana bombardowaniem własnych miast nadmorskich, szczególnie Scarborough, w którym nie było żadnych instalacji wojskowych. Niemców nie przedstawiano inaczej, jak "zabójców niemowląt ze Scarborough" (ang.: ''baby killers of Scarborough'')<ref name=Tucker55>{{cytuj książkę|nazwisko=Tucker|imię=Spencer C.|tytuł=The Great War 1914-18|strony=55}}</ref>. Hasło "Pamiętajcie Scarborough" (ang.: ''Remember Scarborough'') było wykorzystywane podczas rekrutacji do armii<ref>{{cytuj książkę|autor=Robert K. Massie|tytuł=Castles of Steel|strony=356}}</ref>. Niemcy bronili się, wykazując, że w Scarborough znajdowała się stacja nadawcza do łączności radiowej z okrętami Royal Navy, w Whitby posterunek straży wybrzeża, zaś w Hartlepool garnizon wojskowy i baterie artylerii nadbrzeżnej<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Buchan|imię=John|tytuł=Nelson's History of the War. Volume V|strony=85}}</ref>.
Admiralicja była oskarżana o nieudolność, już 17 grudnia Pierwszy Lord [[Winston Churchill]] stawił się w [[Parlament Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej|Parlamencie]], gdzie odpowiadał na pytania związane ze stanem obrony wybrzeży brytyjskich<ref name=Tucker55/>. Aby łatwiej zapobiec przyszłym rajdom niemieckim, 1.
Kontradmirał Hipper również zaatakował swego przełożonego, admirała von Ingenohla,
{{Przypisy|2}}
| |||