Trylobity: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian |
→Budowa: budowa oka |
||
Linia 19:
== Budowa ==
Pancerz trylobita składa się z tarczy głowowej (cephalon), tułowiowej (thorax) i ogonowej (pygidium). Każda z tych części może być zaopatrzona w kolce (istniało stosunkowo mniej odmian z kolcami), u niektórych gatunków dłuższe niż sam osobnik. Formy o licznych i długich kolcach wykorzystywały je prawdopodobnie do życia na grząskich dnach. [[Plik:Trilobita.png|200px|thumb|left|'''I''' – cephalon<br />'''II''' – thorax<br />'''III''' – pygidium<br /><br />'''1''' – szew policzkowy<br />'''2''' – policzek ruchomy<br />'''3''' – kolec potyliczny<br />'''4''' – glabella<br />'''5''' – segment potyliczny<br />'''6''' – policzek nieruchomy<br />'''7''' – oko<br />'''8''' – płat osiowy, axis<br />'''9''' – pleury<br />'''10''' – bruzdy pleuralne<br />'''11''' – pleury tarczy ogonowej<br />'''12''' – kolec]]
Centralną część cephalonu stanowi wypukła glabella, a po jej bokach leżą bardziej płaskie policzki ze wzgórkami ocznymi, na których są rozmieszczone liczne soczewki oczne (do 15000 w jednym oku). Wyjątkowość wielosoczewkowych oczu trylobita polegała na tym, że soczewki były nieorganiczne, zbudowane z kryształów [[kalcyt]]u. Przez oczy przechodziły szwy policzkowe, dzieląc je na dwie części, płat powiekowy i płat wzrokowy. Thorax składa się z szeregu segmentów, które były ruchomo połączone, co umożliwiało większości trylobitów zwijanie się w razie niebezpieczeństwa. U form planktonicznych jest bardzo krótkie (2-3 segmenty), u pozostałych składa się z kilkunastu segmentów. Pygidium u większości gatunków kambryjskich było również złożone z ruchomo połączonych segmentów i słabo wyodrębnione od thoraxu. U form młodszych segmenty były mniej mobilne, a tarcza ogonowa staje się wyraźnie oddzielona od tułowiowej. Jednak tylko u nielicznych rodzajów dochodzi do zaniku segmentowania i wykształcenia jednolitej wizualnie płyty.
Większość trylobitów chodziła po dnie ([[bentos]]), choć były też nieliczne formy [[plankton]]iczne. Największe gatunki przekraczały 70 cm, ale zdecydowana większość miała niewielkie rozmiary, rzędu kilku centymetrów.
| |||