Powstanie Nian: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków |
m →Tło i przyczyny: poprawa linków |
||
Linia 29:
Przyczyny powstań w Chinach w drugiej połowie XIX w. były wszędzie podobne: niedowład i rozprzężenie władzy, która nie była w stanie ani zapobiec, ani złagodzić skutków klęsk żywiołowych, a jej skorumpowani urzędnicy swoją chciwością pogarszali tylko sytuację. Zarówno [[Osiem Chorągwi|mandżurskie wojska chorągwiane]] jak i [[Armia Zielonej Flagi|pomocnicze oddziały chińskie]] były zdemoralizowane i nieskuteczne, nie były więc w stanie stłumić rebelii w zarodku i nie dopuścić do ich rozprzestrzeniania się. Niestabilność gospodarczą wywołaną klęskami żywiołowymi oraz eksplozją demograficzną w XVIII w. pogarszała konkurencja nowych towarów z Zachodu, odpływ srebra związany z handlem opium oraz wysokimi odszkodowaniami (efektem przegranych wojen z zachodnimi mocarstwami)<ref name="fenby">{{cytuj książkę|nazwisko=Fenby|imię=Jonathan|tytuł=Modern China. Rise and Fall of a Great Power|wydawca=HarperCollins|miejsce=New York|data=2008|isbn=978-0-06-166116-7}}</ref>.
Nian wywodzili się z terenów na północ od [[Huai He|rzeki Huai]] (tzw. Huaibei), pogranicza [[Anhui]], [[Henan]]u i [[Jiangsu]], terenu często nawiedzanego przez powodzie i susze. Ich powstanie związane było z stłumioną w
Katastrofalne powodzie z lat 1851-55, w wyniku których [[Huang He]] zmieniła bieg i zamiast na północ od półwyspu [[Szantung (półwysep)|Shandong]] wpadała do morza na południe od niego, były momentem zwrotnym, który doprowadził do przekształcenia się lokalnych band ''nian'' w ogólny ruch Nian. W związku z marszem na północ [[Powstanie tajpingów|powstańców taipingowskich]], lokalni urzędnicy zachęcali do tworzenia milicyjnych sił samoobrony; w odróżnieniu jednak od prowincji południowych lokalni posiadacze ziemscy nie byli chętni do ich organizacji. Natomiast wiele wsi (często ufortyfikowanych) posiadało własne oddziały, pod dowództwem klanowych przywódców, którzy często zostawali dowódcami band<ref name="chc">{{cytuj książkę|nazwisko=Fairbank|imię=John K.|tytuł=The Cambridge History of China|wydawca=Cambridge University Press|miejsce=Cambridge|data=1980|nazwisko2=Liu|imię2=Kwang-Ching|tom=12|tytuł tomu=Late Ch'ing, 1800-1911}}</ref>.
|