Wojny bałkańskie: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Skutki: e za dużo. |
m mała poprawa gramatyczna |
||
Linia 2:
==== Geneza ====
[[Plik:Ethnicturkey1911.jpg|300px|right|thumb|Mapa etniczna [[Półwysep Bałkański|Półwyspu Bałkańskiego]] i [[Azja Mniejsza|Azji Mniejszej]] przed wojnami bałkańskimi ([[1911]]).]][[Plik:Prima guerra balcanica.png|300px|thumb|Podział terytorialny ustalony po I wojnie bałkańskiej. Okręg miasta Kavala
Od początku lat [[lata 50. XIX wieku|pięćdziesiątych]] [[XIX wiek]]u [[Imperium osmańskie]] traciło swe wpływy na Bałkanach, co wynikało zarówno z jego wewnętrznej słabości, konfliktów z [[Rosja|Rosją]], jak i narodowych powstań miejscowej ludności. Powodowało to rosnące wpływy mocarstw oraz młodych państw bałkańskich. Głównymi graczami na tym terenie stały się [[Austro-Węgry]] i Rosja. Oba kraje w różny sposób tłumaczyły swe pretensje do tych ziem: [[Austria]] - chęcią obrony swej integralności (szczególnie po rozpoczęciu okupacji [[Bośnia i Hercegowina|Bośni]] w [[1878]]), Rosja zaś - obroną ludności prawosławnej. Sytuację komplikowały także [[Niemcy|niemieckie]] wpływy w [[Rumunia|Rumunii]], [[Bułgaria|Bułgarii]], [[Grecja|Grecji]] i [[Turcja|Turcji]] oraz [[Wielka Brytania|brytyjskie]] w Grecji.
Linia 16:
Na początku października [[1912]] roku wybuchło antytureckie powstanie Albańczyków na obszarze obecnej północnej [[Albania|Albanii]] i zachodniego [[Kosowo|Kosowa]]. [[8 października]] koalicja zaatakowała Turcję, która mimo koncentracji znacznych sił na Bałkanach i zajmowania nowoczesnych umocnień, powstałych pod kierunkiem specjalistów niemieckich <ref>''Emeis oi Ellines - Historia Wojen Współczesnej Grecji''</ref>, nie potrafiła się skutecznie bronić. [[24 października]] Bułgarzy pokonali Turków pod Kirkkilise (obecnie Kirklareli), a [[29 października]] pod [[Lüleburgaz]]. Serbowie zwyciężyli [[24 października]] armię [[sułtan]]a pod [[Kumanovo|Kumanovem]]. Rozpoczęło się również serbsko-macedońskie powstanie w Macedonii. Tymczasem wojska serbskie wkroczyły do [[Kosowo|Kosowa]] i innych północnych ziem albańskich tłumiąc tamtejszy zryw. W trakcie tych walk Serbowie wymordowali około 25 tys. Albańczyków, co odbiło się szerokim echem w [[Europa|Europie]] i utrudniło im aneksję tych terenów.
Grecy, po serii niespodziewanych zwycięstw na lądzie i morzu, już [[8 listopada]] stanęli przed umocnieniami [[Saloniki|Salonik]], osiągając ich kapitulację. O niewiele godzin drogi wyprzedzili w ten sposób wojska bułgarskie. Gdy część wyczerpanych walkami Bułgarów także wkroczyła następnie do Salonik, powitano ich jako gości greckich władz, udostępniających kwatery i szpitale sojusznikom <ref>''Emeis oi Ellines - Historia Wojen Współczesnej Grecji''</ref>. Wsparci przez swe okręty, Grecy zdążyli jeszcze zająć także [[Kawala|Kawalę]], odstępując ją nastepnie
Ruszyła silna bułgarska ofensywa na [[Konstantynopol]], a Turcy tymczasowo przenieśli stolicę do [[Ankara|Ankary]]. Bułgarzy oblegali [[Edirne|Adrianopol]], lecz zostali powstrzymani na fortyfikacjach Czataldży. [[3 grudnia]] Turcy poprosili o rozejm, który dzięki wysiłkom Brytyjczyków wszedł w życie [[4 grudnia|następnego dnia]]. Rokowania toczyły się w [[Londyn]]ie, lecz zostały zerwane na krótko [[16 grudnia]], natomiast trwale zerwane zostały przez [[sułtan]]a [[3 lutego]] [[1913]]. W marcu Bułgarzy (z posiłkami serbskimi) zajęli Adrianopol, a Grecy silnie umocnioną [[Janina (miasto)|Janinę]] i resztę pozostających jeszcze w rękach tureckich wysp Morza Egejskiego - pokonani Turcy poprosili [[16 kwietnia]] o rozejm i pokój. [[30 maja]] w [[Londyn]]ie zawarto pokój.
| |||