Fouga CM.170 Magister: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m uzupełnienie parametrów szablonu {{Samolot infobox}} + WP:SK
poprawa linków, drobne techniczne
Linia 5:
|państwo = {{Państwo|FRA}}
|producent = [[Aérospatiale]]-[[Potez (wytwórnia lotnicza)|Potez]] Fouga
|konstruktor =
|typ = samolot szkolno-bojowy
|konstrukcja = półskorupowa, [[Duraluminium|duralowa]]
|załoga = 2 (uczeń i instruktor)
|data oblotu = 23 lipca 1952
|lata produkcji =
|wycofany =
|egzemplarze =
|liczba wypadków =
|liczba katastrof =
|napęd = 2 × Turboméca Marboré IIA
|moc silnika =
|ciąg silnika = 3,92 kN (400 kG) każdy
|rozpiętość = 12,15 m
|wydłużenie =
|średnica wirnika =
|długość = 10,06 m
|długość kadłuba =
|szerokość kadłuba =
|wysokość = 2,80 m
|powierzchnia nośna = 17,30 m²
|profil skrzydła =
|masa własna = 2150 kg
|masa użyteczna =
|masa startowa = 3200 kg
|masa do lądowania =
|masa uzbrojenia =
|masa paliwa = 980 [[litr]]ów
|zapas paliwa =
|prędkość maksymalna = 990 km/h
|prędkość przelotowa =
|prędkość minimalna = 144 km/h
|prędkość ekonomiczna =
|prędkość optymalna =
|prędkość patrolowa =
|prędkość dopuszczalna =
|prędkość holowania =
|prędkość wznoszenia = 16 m/s
|wznoszenie w locie poziomym =
|wznoszenie w locie pionowym =
|prędkość minimalna opadania =
|pułap = 11 000 m
|pułap praktyczny =
|pułap zawisu z wpływem ziemi =
|pułap zawisu bez wpływu ziemi =
|zasięg = 1250 km
|promień działania =
|długotrwałość lotu =
|rozbieg =
|dobieg =
|doskonałość =
|współczynnik obciążenia konstrukcji =
|uzbrojenie =
|liczba miejsc =
|przestrzeń ładunkowa =
|wyposażenie dodatkowe =
|użytkownicy = [[Algieria]], [[Austria]], [[Bangladesz]], [[Brazylia]], [[Belgia]], [[Gwatemala]], [[Holandia]], [[Irlandia]], [[Kambodża]], [[Kamerun]], [[Finlandia]], [[Francja]], [[Gabon]], [[Gwatemala]], [[Izrael]], [[Kambodża]], [[Kamerun]], [[Demokratyczna Republika Konga]], [[Liban]], [[Libia]], [[Maroko]], [[Niemcy]], [[Rwanda]], [[Salwador]], [[Senegal]], [[Togo]], [[Uganda]], [[Zair]]
|rzuty = AEROSPATIALE MAGISTER CM. 170.png
Linia 66:
}}
 
'''Fouga CM.170 Magister''' – pierwszy dwumiejscowy [[samolotSamolot szkolnyszkolno-treningowy|szkolny]] [[samolot]] o napędzie [[Silnik odrzutowy|odrzutowym]] zbudowany we [[Francja|francuskiej]] wytwórni ''Fouga et Cie'' w [[1952]] roku.
 
== Historia ==
W odpowiedzi na ogłoszenie specyfikacji na samolot szkolny dla francuskich sił powietrznych (''Armée de l'Air'') konstruktorzy z firmy Fauga et Cie, Robert Costello i Pierre Maubassin opracowali maszynę oznaczoną jako '''CM.170 Magister''' ('''CM''' od nazwisk konstruktorów). Obaj konstruktorzy specjalizowali się w [[szybowiec|szybowcach]], oraz eksperymentowali z napędzaniem ich lekkimi silnikami odrzutowymi. Podczas testów z maszyną '''CM.88-R Gémeaux''' napędzaną dwoma silnikami Piménée [[OblatywanieBadania samolotuw locie|oblataną]] [[6 marca]] [[1951]] osiągnięto doskonałe rezultaty, ale ze względu na brak odpowiednich jednostek napędowych kontynuacja prac nad drugim płatowcem '''CM.130-R''' nie była możliwa. Dopiero w [[1949]] po opracowaniu przez [[Turboméca]] silnika Marboré II zakończono prace nad finalną wersją maszyny oznaczoną jako ''Fouga CM.170 Magister''.
 
''CM.170'' był całkowicie metalowym samolotem konstrukcji półskorupowej z charakterystycznym [[Usterzenie motylkowe|usterzeniem motylkowym]], ówcześnie bardzo rzadko spotykanym w konstrukcjach samolotów. Napęd maszyny stanowiły dwa silniki odrzutowe Turboméca Marboré II. Pierwszy prototyp został oblatany [[23 lipca]] [[1952]] roku, dowodząc znakomitych własności i wysokich parametrów konstrukcji. W [[1953]] francuskie siły powietrzne zamówiły 10 egzemplarzy serii informacyjnej z których pierwsza została oblatana [[7 lipca]] [[1954]]. Po zmianie w [[1956]] nazwy firmy na '''Air Fouga''' zamówiono 95 maszyn seryjnych. W [[1958]] firma ''Air Fouga'' została przejęta przez [[Potez (wytwórnia lotnicza)|Potez]], później w [[1967]] przez [[Sud Aviation]], aby ostatecznie wejść w skład [[Aérospatiale]], a obecnie [[European Aeronautic Defence and Space Company|EADS]].
 
Dla potrzeb ''Aéronavale'', francuskiej marynarki wojennej zbudowano morską wersję samolotu oznaczoną jako '''Fouga CM.175 Zephyr'''. Maszyna została wyposażona w hak hamujący do lądowania na [[lotniskowiec|lotniskowcu]] i wzmocnione podwozie. Oblatano ją [[30 maja]] [[1959]].
Linia 78:
 
== Użycie bojowe ==
Wiele państw posiadających maszyny ''Magister'' używało ich nie tylko do szkolenia, ale także jako lekkich maszyn [[samolot szturmowy|szturmowych]]. Uzbrajano je przeważnie w dwa [[karabin maszynowy|karabiny maszynowe]] [[Kaliber broni|kalibru]] 7,5 mm lub 7,62 mm zamontowane na dziobie i w różne zestawy uzbrojenia podwieszanego pod skrzydłami. Najczęściej stosowano zasobniki z [[niekierowany pocisk rakietowy|niekierowanymi pociskami rakietowymi]], [[bomba lotnicza|bomby]] i [[pociskPocisk rakietowyodrzutowy|pociski rakietowe]] klasy powietrze-ziemia [[Nord AS.11]]. Tak wyposażonych maszyn używała strona [[izrael]]ska podczas [[Wojna sześciodniowa|wojny sześciodniowej]] w [[1967]] roku. Do roli lekkich samolotów szturmowych przebudowano około 60 z 88 posiadanych przez Izrael egzemplarzy.
 
W [[1961]] roku podczas kryzysu w [[Katanga|Katandze]] używano samolotów ''Magister'' do atakowania celów naziemnych.
Linia 90:
 
== Wersje samolotu CM.170 Magister ==
* '''CM.170-1 Magister''' pierwsza wersja szkolna samolotu.
* '''CM.175 Zephyr''' ([[Język francuski|fr.]] [[wikt:zéphyr|zefir]]) morska wersja ''CM-170'' przystosowana do lądowania na lotniskowcach.
* '''IAI Snunit''' ([[Język hebrajski|he.]] jaskółka) samolot budowany na licencji w Izraelu. Nazwa ''Snunit'' nigdy się nie przyjęła i nie była oficjalnie używana
* '''IAI Tzukit''' (he. drozd) samolot ''Snunit'' przebudowany w [[1983]] roku w ramach programu modernizacji maszyn. Nazywano go także '''AMIT''' ('''''A'''dvanced '''M'''ulti-mission '''I'''mproved '''T'''rainer'' - zaawansowany zmodernizowany wielozadaniowy samolot szkolny).
* '''CM.170-2 Magister''' maszyna w unowocześnionej wersji z mocniejszymi silnikami Turboméca Marbore VI, większym udźwigu uzbrojenia i większą prędkością wznoszenia.
* '''CM.173 Super Magister''' maszyna z jeszcze mocniejszymi silnikami o ciągu 476 kG każdy, eksploatowana do [[lata 90. XX wieku|lat 90.]] przez [[Korpus Powietrzny Irlandii]] jako samolot szkolno-bojowy.
 
== Wersje rozwojowe ==
Na bazie ''CM.170 Magister'' skonstruowano maszyny prototypowe, które nigdy nie wyszły poza stadium testów i nie były produkowane seryjnie.
* '''CM.171 Makalu''' opracowana przez firmy [[Heinkel]] i Potez powiększona wersja samolotu z przebudowanym kadłubem, napędzana silnikami Turboméca Gabizo o ciągu 10,8 kN (110 kG) każdy. Jedyny prototyp rozbił się [[20 marca]] [[1957]] roku.
* '''Fouga 90''' próba modernizacji samolotu poprzez wyposażenie go w silniki Turboméca Astafan o ciągu 7,6 kN (70 kG) każdy, zmienioną osłonę kabiny dla zapewnienia lepszej widoczności, oraz unowocześnioną [[awionika|awioniką]]. Projekt nie doszedł do skutku ze względu na brak zamówień.
 
== Bibliografia ==
* Wilfried Kopenhagen ''Das groβe Flugzeug-Typenbuch'' Transpress, Berlin 1987 ISBN 3-344-00162-0 {{lang|de}}
* Timo Heinonen ''Thulinista Hornetiin'' Keski-Suomen ilmailumuseo. ISBN 951-95688-2-4. {{lang|fi}}
 
== Linki zewnętrzne ==