Wymowa i transkrypcja języka francuskiego: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Transkrypcja języka francuskiego według MAF: ort., drobne merytoryczne |
WP:SK, drobne techniczne |
||
Linia 1:
== Wymowa ==
{{Main|Język francuski}}
Do graficznego zapisu wymowy stosuje się znaki [[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|międzynarodowego alfabetu fonetycznego]] (MAF), umieszczane między nawiasami kwadratowymi<ref>wg Henryk Łebek, Zarys gramatyki francuskiej, PWN Warszawa 1967, s. 15-98; wg Kazimierz Kupisz, Bolesław Kielski, Podręczny Słownik Francusko-Polski, Wiedza Powszechna, 1971, wyd II, s. XVIII-XXVIII; [http://www.lexilogos.com/francais_langue_dictionnaires.htm słowniki w Internecie]; wg Le Nouveau Petit Robert, wyd. Dictinnaires Lerobert, Paryż, 1994, s. XXII; [http://www.lexilogos.com/francais_langue_dictionnaires.htm słowniki w Internecie].</ref>
Wzór wymowy można znależć na różnych witrynach internetowych, np. tu: [http://www.youtube.com/watch?v=RJVxe4inqyg], a całych wyrazów tu: [http://swac-collections.org/?lang=fra]<ref>W witrynie [http://swac-collections.org/?lang=fra]należy wpisać dowolne słowo, np. wskazane w tym artykule</ref><br />
== Transkrypcja języka francuskiego według [[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|MAF]] ==
* a – wymowa [a] , występuje częściej niż [ɑ]<ref>wg. Kazimierz Kupisz, Bolesław Kielski, Podręczny Słownik Francusko-Polski, Wiedza Powszechna, 1971, wyd II, s. XVIII</ref>np. – avoir [avwa:ʀ]
** a – [ɑ], np. bas
** à – [a], np. voilà [vwala]
** â – [ɑ], np. âge [ɑ:ʒ]
** ai – [ɛ], ("e" [[samogłoska|półotwarte]]) np. j'aime [ʒε:m]
** ai – [e]<ref>Ułożyć usta do "y", wypowiedzieć "e"</ref>, ("e" [[samogłoska|półprzymknięte]]) np.j'ai [ʒe]
** aï – [ai], np. haïr [ai:ʀ]
** ail, aille – [aj], [ɑj]<ref>Gdy występuje na fonetycznym końcu wyrazu, np. rail [ʀɑ:j], [ʀaj]
** aim, ain – [ɛ̃] (''e'' [[Samogłoska nosowa|nosowe]]), np. main [mε̃]
** am, an – [ɑ̃] ("a" [[Samogłoska nosowa|nosowe]]), camp [kɑ̃]
** au – [ɔ] ("o" [[Samogłoska półprzymknięta tylna zaokrąglona|półotwarte]] ), np. auto [ɔtɔ]
** ay – [ɛ], [εi], [ei], [ɛj], np. saynète [sεnεt]
* b – [b]<ref> [[spółgłoska dwuwargowa]]</ref>, Barbie [baʀbi]
* c – [k]
** c – [s]
** ç – [s], np. ça [sa]
** ch – [ʃ], np. chat [ʃa]
* d – [d] na początku i w środku wyrazu, np. date [dat]
** dd – addition [addisiɔ̃]
* e – [ɛ], w sylabie akcentowanej (końcowej) przed spółgłoską wymawianą, np. bec [bεk]
** e – [e], w sylabie akcentowanej (końcowej) przed spółgłoską niewymawianą '''r''' i '''z''', np. aller [ale]
** e – [e], zawsze w krótkich słowach, gdy e poprzedzone jest spłógłoską, np. je [ʒə]
** e – niewymawiane, niemal niewymawiane lub [ə]<ref>Usta ułożyć do "a", wymówić "e"</ref>, w sylabie nieakcentowanej, między spółgłoskami, np. petit [pəti] lub [p'ti]<ref>Forma krótsza występuje najczęściej w wyrazach złożonych lub mowie potocznej</ref>
** e – [e] lub [ɛ] przed podwojoną spółgłoską<ref>[e] przed podwojoną spółgłoską np. "c", "f", "r" itd.: effet [e.fε]
** é – [e], zawsze wymawiane, np. allée [ale]
** è – [ɛ], zawsze wymawiane, np. photosphère [fotosfɛʀ]
** ê – [ɛ], np. gêne [ʒɛn]
** ë – [ɛ], np. Noël [noɛl]
** eau – [o], np. beau [bo]
** ei, eî – [ɛ], neige [nε:ʒ]
** eil – [ɛj], soleil [sɔlεj]
** eim, ein – [ɛ̃], np. [[Reims]] [ʀε̃s], peintre [pε̃:tʀ]
** em, en – [ɑ̃], np. temps [tɑ̃]
** en – [ɛ̃], np. mien [mjɛ̃]
** enne – [ɛn], np. mienne [mjɛn]
** eu – [ø], np. bleu [blø]
** euil, euille, eur – [œ], np. chevreuil [ʃəvʀœj]
** exa, exe, exi – początkowe [gz], np. examen [εgzamε̃] lub [egzamε̃]
* f – [f], np. mafia, maffia [mafja]
* g – [g], przed spółgłoską oraz samogłoskami: a, o. u, np. Ganymède [Gɑnimɛd] ''[[Ganimed]]'', égal [egal]
** g – [ʒ] , przed e, i, y
** gn – [ɳ], magnifique [maɳifik]
* h – nie wymawiane<ref>"h nieme" podlega łączeniu międzywyrazowemu, co można podkreślić w transkrypcji znakiem ‿, np. les hommes [lez‿ɔm]; "h przydechowe" nie dopuszcza takiego łączenia ani elizji, np. le héros [le eʀo]
* i – [i] w funkcji sylabicznej: np. ici [i.si]
** i – [j] w funkcji niesylabicznej lub przed samogłoską, np aïeul [ajœl]
** i, ï – [j] bez względu na położenie, jeśli pisane jest przed samogłoską, np. miel [mjεl]
** i – [ij] gdy jest poprzedzone grupą liter zakończoną "l" lub "r", oublier [ublije]
** ill – [ij] po spółgłosce lub przed samogłoską, np. million [miljɔ̃]
** ill – [il] na początku wyrazu, np. illusion [ilyziɔ̃]
** im, in – [ε̃] końcowe lub przed spółgłoską, np. impôt [ε̃po]
** im, in – [im], [in] przed samogłoską, np. mime [mim]
* j – [ʒ], np. [[Jupiter]] [ʒypitɛʀ]
* l – [l], np. couleur [kulœ:ʀ]
* m – [m], np. mamie [mami] ''babcia''; (grupy aim, am, aim, em, um
* n – [n] , np. neige [nε:ʒ]
* o – [o] lub [ɔ], opis wymowy, patrz wyżej: "au", przykłady wymowy: pot [po]<ref>wymowa: [http://swac-collections.org/?lang=fra]</ref>
** œ – [œ] , np. œuvre [oe:vʀ]
** oi, oy – [wa] , np. boisson [bwasɔ̃]
** om, on – [ɔ̃] przed spółgłoską lub fonetycznie końcowe, np. tombe [tɔ̃:b]
** om, on – [om], [ɔm], [on], [ɔn] przed samogłoską, np. atome [ato:m]
** ou, où, oû – [u] , np. (la) tour [tu:ʀ] ''wieża'', où [u]
* p – [p], np. prendre [pʀɑ̃:dʀ]
** ph – [f], np. phare [fa:ʀ]
** pt – [t] w ramach jednej sylaby, [pt] w sybalach sąsiadujących, np. sculpture[skyl.ty:ʀ]
* q – [k], np. cinq [sε̃k]
* r – [ʀ], np. terrain [tεʀε̃]
* s – [s] początkowe i przed samogłoską lub spółgłoską, np. Slave, reste [ʀεst]
** s – [z] między samogłoskami, np. prison [pʀizɔ̃]
* t – [t], sottise [sɔti:z]
** tion [sjɔ̃], np. émotion [emosjɔ̃]
* u – [y]<ref> wymowa zbliżona do niemieckiego ü, wzór wymowy wg [[Międzynarodowy alfabet fonetyczny|MAF]] dżwięku [y:] tutaj [http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/e/ea/Close_front_rounded_vowel.ogg]</ref><ref>W serwisie [http://swac-collections.org/?lang=fra] można wpisać dowolne słowo zawierające "u", np. "menu", "amuser", "accusation"</ref>
** ui – [ɥ], np. nuire [nɥi:ʀ] ''szkodzić''<ref>W serwisie [http://swac-collections.org/?lang=fra] można wpisać dowolne słowo zawierające "ui", np. "puisque", "huit"</ref>
** um, un – [œ̃], np. parfum [paʀfœ̃] ''zapach'', brin [bʀœ̃] ''źdźbło''
** um – [ɔm] w niektórych słowach pochodzenia łacińskiego, np. forum [fɔʀɔm], muzeum [myzeɔm]<ref>w znaczeniu specjalnym (antyk; obecnie we Francji: muzem przyrodnicze o charakterze muzeum i uczelni), powszechne określenie ''muzeum'': musée [myze]</ref>
* v – [v], np. venir [vəni:ʀ]
* w – [v], np. wagon [vagɔ̃]
** w – [w], np. tramway
* x – [ks] wewnątrz i na końcu wyrazu, np. taxi [taksi]
** x – [gz] gdy x występuje przed "a" lub "e" na początku wyrazu, np. xénophobie [gzenɔfɔbi]
* y – [j] payer [peje]; [pεje]
** ym, yn – [ε̃], np. symbole [sε̃bɔl]
* [z] – [z] na początku wyrazu, np. zèbre [zε:bʀ]
** * [z] – niewymawiane na końcu wyrazu, np. assez [ase]
{{Przypisy}}
[[Kategoria:Języki romańskie]]
|