Ludwik Ćwikliński: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Masur (dyskusja | edycje)
m Anulowanie wersji nr 24263436 autora 79.173.0.91, WP:SK, drobne techniczne
uzupełnienia i drobne korekty w tekście głównym hasła, w wykazie prac L. Ćwiklinskiego i w źródłach
Linia 2:
'''Ludwik Ćwikliński''' (ur. [[17 lipca]] [[1853]] w [[Gniezno|Gnieźnie]], zm. [[3 października]] [[1942]] w [[Kraków|Krakowie]]), polski filolog klasyczny, profesor i rektor [[Uniwersytet Lwowski|Uniwersytetu Lwowskiego]], minister oświaty w rządzie austriackim.
 
Był synem organisty kościelnego Wojciecha i Cecylii z Buszkiewiczów. Ukończył gimnazjum w Gnieźnie ([[1870]]), następnie studiował filologię klasyczną, historię starożytną i slawistykę na [[Uniwersytet Wrocławski|Uniwersytecie Wrocławskim]] (1870-71) oraz filologię klasyczną, historię starożytną i historię filozofii na uniwersytecie w [[Berlin]]ie (18701871-1873). W Berlinie jednym z jego wykładowców był [[Theodor Mommsen]]. W 1873 na podstawie pracy ''Quaestiones de tempore, quo Thucydides priorem historiae suae partem composuerit'' obronił doktorat na uczelni berlińskiej. Pracował jako nauczyciel historii i języków starożytnych w gimnazjum w Berlinie (do 1875). W [[1876]] został profesorem nadzwyczajnym Uniwersytetu Lwowskiego; wykładał filologię klasyczną, archeologię i historię starożytną; kierował II Katedrą Filologii Klasycznej. W [[1879]] otrzymał tytuł profesora zwyczajnego, dwukrotnie pełnił funkcję dziekana Wydziału HumanistycznegoFilozoficznego (1883/1884, 1891), był prorektorem (1894/1895) i rektorem (1893/1894) Uniwersytetu Lwowskiego. W latach 1876-1902 kierował jednocześnie Komisją Egzaminacyjną dla kandydatów na nauczycieli szkół średnich, a 1879-1902 był konserwatorem zabytków przedhistorycznych w Urzędzie Konserwatorskim we Lwowie. Pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Kursów Akademickich dla kobiet (1896-1899). Wsparł kandydaturę [[Tadeusz Wojciechowski (historyk)|Tadeusza Wojciechowskiego]] na stanowisko kierownika Katedry Historii Polski na Uniwersytecie Lwowskim (1881); redagował czasopismo "Eos" (1894-1901).
 
W latach [[1899]]-[[1902]] sprawował mandat posła do parlamentu austriackiego. W 1902 przeniósł się do [[Wiedeń|Wiednia]], gdzie pracował naukowo w Instytucie Archeologicznym. Był jednocześnie kierownikiem Sekcji Szkół Wyższych w Ministerstwie Oświaty Austrii, a w latach 1917-19191918 pełnił funkcję ministra oświaty. Ze stanowiska ministra wspierał naukę i szkolnictwo polskie w CieszyńskimCieszyńskiem i Małopolsce. Po powrocie do kraju (1919) osiadł w Poznaniu. W [[1920]] prowadził wykłady z filologii klasycznej na [[Uniwersytet Wileński|Uniwersytecie Wileńskim]], a w [[1928]] został mianowany profesorem honorowym [[Uniwersytet im. Adama Mickiewicza|Uniwersytetu Poznańskiego]]. Odebrał doktoraty ''[[Doctor honoris causa|honoris causa]]'' uniwersytetów we Lwowie, Poznaniu oraz [[Uniwersytet Jagielloński|Jagiellońskiego]] w Krakowie.
 
W [[1893]] został powołany na członka-korespondenta, a w [[1904]] na członka czynnego [[Polska Akademia Umiejętności|AU]] (późniejsza PAU). Był również członkiem Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1892 członek-korespondent, 1928 członek honorowy), członkiem-założycielem (1893) i wieloletnim prezesem (1893-1939) Polskiego Towarzystwa Filologicznego (''Societas Philologa'', od 1919 r. ''Societas Phililoga Polonorum'', czyli Polskie Towarzystwo Filologiczne), członkiem Instytutu Archeologicznego w Wiedniu (od 1902), członkiem Czeskiej Akademii Umiejętności (od 1903), członkiem honorowym Towarzystwa Filozoficznego w Wiedniu (1903). W [[1929]] organizował Zjazd Filologów Klasycznych Krajów Słowiańskich w Poznaniu. Po wybuchu wojny był więziony w obozie koncentracyjnym, następnie przebywał w szpitalu sióstr Elżbietanek w Poznaniu, a pod koniec życia w krakowskim klasztorze ojców Kapucynówkapucynów, zamienionym na szpital-schronisko dla starców.
 
W pracy naukowej zajmował się historiografią i poezją grecką, odkryciami archeologicznymi oraz literaturą polsko-łacińską. Analizując ''Wojnę peloponeską'' [[Tukidydes]]a uznał, że pewne części dzieła - opisujące wojny sycylijskąarchidamejską i archidamejskąsycylijską - stanowiły pierwotnie odrębne opracowanie. Wskazał również pozostające bez związku z całością tekstu fragmenty traktatu [[Ksenofont]]a o dochodach państwowych; uznał je za notatki, robione przez autora na marginesie. Badał przekłady [[Homer]]a, szczególnie na język polski. Przygotował pierwsze kompletne wydanie dzieł [[Klemens Janicki|Klemensa Janickiego]] (''Clementiis Janicii poetae laureatis carmina'', 1930); ustalił, że Janicki otrzymał laur poetycki nie z rąk [[papież Paweł III|papieża Pawła III]], ale od przedstawiciela [[Republika Wenecka|Republiki Weneckiej]] Marco Antonio Contariniego. Prowadził badania archeologiczne we Włoszech (1875-1876) i Grecji, zajmował się odkryciami [[Heinrich Schliemann|Heinricha Schliemanna]] (artykuł ''Homer, Schliemann i Mykeny'', 1879).
 
Ogłosił szereg prac naukowych; najważniejsze:
* ''DieÜber die Entstehungsweise des zweiten TeilsTheiles der thucydideischenThukydideischen Geschichte'' (1877)
* ''Uniwersytet a nauka'' (1877)
* ''Über die Entstehung des Herodoteischen Geschichtwerkes'' (1878)
* ''Beiträge zur Kritik und Erklärung des Thucydides'' (1878)
* ''O sposobie wydawania poetów polsko-łacińskich'' (1884)
* ''Homer, Schliemann i Mykeny. Wspomnienia z podróży do Grecyi'' (1879)
* ''Gramatyka języka greckiego szkolna'' (1890)
* ''Homer i Homerycy. Rzecz o studyach i przekładach Homera, szczególnie w Polsce'' (1881)
* ''Opis zarazy ateńskiej w dziele Tukidydesa. Studyjum krytyczne'' (1891)
* ''Stanisław z Krakowa, autor XIVgo wieku i jego traktat o życiu i cudach św. Jacka'' (1884)
* ''"Konstytucja Aten", świeżo odkryte dzieło [[Arystoteles]]a'' (1892)
* ''W jaki sposób wydawać należy poetów łacińsko-polskich wieku XVI'' (1886)
* ''Olimpia. Historya i pomniki sztuki'' (1887)
* ''Gramatyka języka greckiego. Gramatyka Curtiusa i Hartla – do języka polskiego zastosował Ludwik Ćwikliński'' (1890; wyd. VI - 1921)
* ''Opis zarazy ateńskiej w dziele Tukidydesa II.47, 2-54. Studyjum krytyczne'' (1891)
* ''"Konstytucja Aten", świeżo odkryte dzieło [[Arystoteles]]a'' (1892)
* ''Klemens Janicki, poeta uwieńczony (1516-1543)'' (1893)
* ''Mommsen o Horacyusza carmen saeculare'' (1894)
* ''O nowo odkrytych poezjach liryka greckiego Bakchilidesa'' (1899)
* ''Nowe przepisy o egzaminach dla kandydatów zawodu nauczycielskiego w gimnazyach i szkołach realnych z d. 30 sierpnia 1897 r. w stosunku do przepisów z r. 1884'' (1897)
* ''Liryk grecki. Rzecz o nowo odkrytych poezyach Bakchylidesa'' (1899)
* ''Nieznany list Mikołaja Hussovianusa (Hussowskiego)''(1899)
* ''Dwa drobne wiersze Klemensa Janickiego'' (1900)
* ''O wawrzynie doktorskim i poetyckim Klemensa Janickiego'' (1919)
* ''Kilka uwag o zadaniach i organizacji nauki polskiej'' (1919)
* ''Spuścizna Greków i Rzymian. Wykład wstępny – wygłoszony w Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie dnia 23 kwietnia 1920 r.'' (1920)
* ''Animadversiones in aliquot locos Xenophontis de reditibus libelli'' (1920)
* ''O przechowanym w zbiorze pism Ksenofontów traktacie o dochodach'' (1921)
* ''Adam Schroeter, uczony i poeta śląski XVI wieku i jego poemat o salinach wielickich'' (1922)
* ''Ianicius à Padova (1538-1540)'' (1922)
* ''Seneki Apokolokyntosis. Satyra na śmierć cesarza Klaudjusza i jego pozgonne wędrówki do nieba i do podziemia'' (1926)
* ''Ianiciana. Przyczynki do biografii i oceny utworów Klemensa Janickiego'' (1928)
* ''Clementis Janicii Poetae Laurenti Carmina'' (1930)
* ''Cesarz Juljan Apostata i jego satyra Symposion'' (Poznań 1936)
* ''Nowe Ianiciana'' (1937)
* ''Zagadnienia tukidydesowe'' (1937)
 
'''Źródła:'''
* S. Pilch, ''Ludwik Ćwikliński. 80-lecie urodzin i diamentowe gody z nauką'', "Kwartalnik Klasyczny" 7, 1933, z. 4, s. XV-XLIV
* T. Sinko, ''Ludwik Ćwikliński'', "Kwartalnik Historyczny" 53, 1939-1945, s. 463-468
* K. Kumaniecki, ''Ludwik Ćwikliński'', "Pamiętnik Literacki" 36, 1946, s. 96-103
* ''Biogramy uczonych polskich'', Część I: Nauki społeczne, zeszyt 1: A-J, Wrocław 1983
* KrzysztofW. KrólczykLeitsch, ''LudwikLudwig Ćwikliński (1853-19421943), Sektionchef und Minister im k.k. Ministerium für Kultus und Unterricht'', [w:] W. Leitsch, S. Trawkowski, ''NowyPolen im alten Österreich. Kultur und FilomataPolitik'', r.Wien XIV, 2010,Köln – zeszytWeimar 21993, s. 8356-9478
* K. Królczyk, ''Polscy badacze starożytności na Uniwersytecie Lwowskim (1873-1939) – szkic do portretu'', [w:] P. Berdowski, B. Blahaczek (red.), ''Haec mihi in animis vestris templa. Studia Classica in Memory of Professor Lesław Morawiecki'', Rzeszów 2007, s. 26-28
* K. Królczyk, ''Ludwik Ćwikliński (1853-1942)'', [w:] "Nowy Filomata", r. XIV, 2010, zeszyt 2, s. 83-94
 
 
{{DEFAULTSORT:Ćwikliński, Ludwik}}