Egipt w średniowieczu: Różnice pomiędzy wersjami

Egipt został opanowany przez [[Kurdowie|kurdyjską]] dynastię Ajjubidów w czasie wypraw krzyżowych i to właśnie walki i układy z chrześcijanami stały się głównymi problemami nowych panów Egiptu. Kair zdobył w 1169 roku [[Szirkuh]], ale to jego bratanek, [[Saladyn]] ([[1171]]–[[1193]]) był właściwym założycielem dynastii i potęgi nowego państwa. Ajjubidzi – mimo że tytułowali się sułtanami Egiptu – środek ciężkości państwa przenieśli na północ, do Syrii, a [[Damaszek]] był wówczas równorzędną Kairowi stolicą państwa<ref name=Baczkowski>{{cytuj książkę|nazwisko= Baczkowski (red.) |imię=Krzysztof |tytuł= 'Wielka Historia Świata t.5 ''Późne średniowiecze'''|wydawca=Fogra Oficyna Wydawnicza |miejsce= Kraków|rok=2005 |isbn= 83-85719-89-X }}</ref>. Sam Saladyn oprócz Egiptu kontrolował również [[Trypolitania|Trypolitanię]], wschodnią Tunezję, Al-Hidżaz, [[Jemen]], Syrię i zachodnią część [[Mezopotamia|Mezopotamii]]. Był też zdobywcą Palestyny i pogromcą chrześcijańskiego Królestwa Jerozolimy. Świetne zwycięstwo nad armią krzyżowców [[Bitwa pod Hattin|pod Hattin]] w roku [[1187]] przyniosło mu nieśmiertelną chwałę w świecie islamu jako jednego z najwybitniejszych pogromców niewiernych. Zdobycie Jerozolimy ściągnęło na jego państwo [[III wyprawa krzyżowa|III wyprawę krzyżową]] ([[1189]]–[[1192]]), którą mimo utraty [[Akka|Akki]] zdołał odeprzeć. Saladyn zasłynął jako polityk zręczny i przy tym umiarkowany, opiekun sztuki i nauki (zwłaszcza medycyny). Po jego śmierci państwo zostało podzielone między jego krewnych – brata i synów, którzy wkrótce rozpoczęli wewnętrzne walki i osłabili potęgę dynastii.

Po śmierci sułtana [[As-Salih]]a ([[1249]]) nowym władcą Ajjubidzkim obwołano [[Turan Szah]]a. Nie spodobał się on jednak Mamelukom, którzy pod wodzą [[Bajbars]]a zgładzili sułtana ([[2 maja]] [[1250]]) za zgodą jego macochy [[Szadżar ad-Dur]] ([[2 maja]] [[1250]]). Wdowa po As-Salihu sama przejęła władzę, jednak w obliczu kolejnej inwazji chrześcijan ([[VI wyprawa krzyżowa]]) oddała formalneformalnie rządy prawnukowi Al-Kamila, 10-letniemu [[Al-Aszraf Musa|Al-Aszrafowi Musie]]. Faktyczną władzę otrzymał dowódca mamelucki ze stronnictwa kipczackich Bahrytów [[Ajbak]], który ożenił się z Szadżar ad-Dur. W roku [[1252]] Ajbak złożył Al-Aszrafa z tronu i sam ogłosił się sułtanem jako Al-Malik Al-Mu'izz. Wkrótce jednak został zamordowany przez zazdrosną o wpływy żonę ([[10 kwietnia]] [[1257]]). Sułtanem obwołano syna Ajbaka, [[Al-Mansur Ali|Alego]] (1257–[[1259]]), który miał być marionetką w rękach Szadżar ad-Dur. Ten jednak doprowadził do uwięzienia macochy (kwiecień [[1258]]) i tym samym zerwał ostatnią nić lojalności wobec Ajjubidów. Alego usunął natomiast kolejny Mamelucki możny [[Al-Muzaffar Kutuz|Kutuz]], który sam ogłosił się sułtanem. W opozycji do ówczesnych władców Egiptu stanął Bajbars, współtwórca antyajjubidzkiego spisku z roku 1250. W 1254 roku uciekł on do Syrii skąd usiłował zdobyć Egipt. W obliczu najazdu mongolskich [[Ilchanidzi|Hulagidów]] sprzymierzył się z Kutuzem i razem pokonali oni Mongołów [[3 września]] [[1260]] roku w [[Bitwa pod Ajn Dżalut|bitwie pod Ajn Dżalut]]. Wkrótce jednak doszło do jednak do konfliktu między ambitnymi sprzymierzeńcami w wyniku którego Kutuz został zamordowany a nowym władcą Egiptu został Bajbars (1260–[[1277]]).