Wersja z 09:22, 20 lis 2010 edytuj Sagi2007 (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 19 605 edycji wikizacja ← poprzednia edycja		Wersja z 17:30, 23 gru 2010 edytuj anuluj edycję Xqbot (dyskusja \| edycje) Boty 327 507 edycji m r2.5.2) (robot poprawia: ja:アーケオロジカル・カルチャー; zmiany kosmetyczne następna edycja →
Linia 4: Niemiecki archeolog [[Gustaf Kossinna]] (1858-1931) utożsamiał kultury archeologiczne z grupami językowymi, rasowymi i etnicznymi. W 1895 r. na konferencji Towarzystwa Antropologicznego w Kassel sformułował on zasady tzw. metody archeologiczno-osadniczej: "wyraźnie określone archeologicznie prowincje kulturowe odpowiadają bez wątpienia ściśle zdefiniowanym ludom lub grupom plemiennym". Uczniami Kossinny byli tak wybitni uczeni jak [[Józef Kostrzewski]] w Polsce (który po studiach stał się jego zaciętym przeciwnikiem) i [[Vere Gordon Childe]] w Anglii. Józef Kostrzewski definiował kulturę archeologiczną jako "''zespół typowych cech ceramiki, uzbrojenia, narzędzi, ozdób, budownictwa, gospodarki, obrządku pogrzebowego i innych zjawisk kultury materialnej, duchowej i społecznej, uchwytnych w danym okresie i na danym obszarze''". Vere Gordon Childe, który wprowadził do światowej literatury archeologicznej, pisał: ''„Znajdujemy pewne typy zabytków – naczynia, narzędzia, ozdoby, obrządki pogrzebowe, formy domostw, stale współwystępujące ze sobą. Taki zespół regularnie powiązanych cech będziemy nazywali „grupą kulturową” lub po prostu kulturą. Przyjmujemy, że taki zespół jest wyrazem materialnym tego, co dzisiaj zostałoby nazwane ludem"''. To początkowe '''realistyczne (obiektywistyczne) rozumienie kultur archeologicznych''' zostało poddane krytyce wychodzącej zarówno z założeń teoretycznych (np. w ujęciu [[Stanisław Tabaczyński\|Stanisława Tabaczyńskiego]] kultura archeologiczna może być uznana co najwyżej za "rzeczowe korelaty kultury"), jak i opartej na wynikach obserwacji etnograficznych, m.in. dokonanych na terenie Stanów Zjednoczonych przez [[Franz Boas\|Franza Boasa]] i [[Alfred Kroeber\|Alfreda Louisa Kroebera]], którzy wykazali, że poszczególne elementy kulturowe mają odmienne, najczęściej przecinające się zasięgi geograficzne. Linia 14: Nazwy kultur archeologicznych mogą pochodzić od: * charakterystycznych cech narzędzi - (np. [[kultura z tylczakami łukowymi]],); * charakterystycznych cech [[ ceramika\|ceramiki]] - (np. [[kultura ceramiki wstęgowej]], [[kultura amfor kulistych]], [[kultura pucharów lejkowatych]]); * sposobu grzebania zmarłych - (np. [[kultury pól popielnicowych]]); * miejsca odkrycia, czyli od tzw. [[stanowisko eponimiczne\|stanowiska eponimicznego]] - (np. [[kultura rzucewska]] od miejscowości Rzucewo, gdzie odkryto typowe dla tej kultury źródła archeologiczne). Kultury archeologiczne mogą być definiowane przez archeologów w oparciu o jeden typ przewodni lub wyróżniane z uwzględnieniem całego zestawu typów. Pierwszy rodzaj definicji jednostek taksonomicznych, zwany monotetycznym, dominował przez długi okres w archeologii XX w. Wyróżniano więc kultury archeologiczne, np.: Linia 27: Jednostki taksonomiczne mogą w tych systemach klasyfikacyjnych łączyć się ze sobą na różnych poziomach podobieństwa, co pozwala tworzyć całą hierarchię tych jednostek. Obok zajmujących centralne miejsce '''kultur archeologicznych''' wyodrębnia się jednostki nadrzędne, np. '''[[kręgi kulturowe]]''', oraz jednostki niższego rzędu – '''[[grupy kulturowe]]'''. [[Kategoria:Teoria i metodologia archeologii]] Linia 45 ⟶ 44: [[lt:Archeologinė kultūra]] [[nl:Archeologische cultuur]] [[ja:アーケオロジカル・カルチャー]] ~~[[ja:考古文化]]~~ [[pt:Cultura material]] [[ru:Археологическая культура]]

Kultura archeologiczna: Różnice pomiędzy wersjami