Powstanie Miao (1735–1736): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
lit.
polskie znaki, lit.
Linia 1:
'''Powstanie Miao (1735-36)''' – największa z cyklu rebelii autochtonicznych ludów południowo-zachodnich Chin, zwanych zbiorczo [[Miao]], ciągnących się od lat 1720., spowodowanych naporem chińskim na ich ziemie.
 
Południowo-zachodnezachodnie Chiny znalazły się w obrębie cesarstwa za czasów [[dynastia Ming|dynastii Ming]], jednak kontrola państwa na tych terenach pozostawała słaba. Cesarz [[Yongzheng]] postanowił wzmocnić chińską obecność w [[Kuejczou|Guizhou]] i [[Junnan|Yunnanie]], zastępując rządy autonomicznych władców lokalnych zwanych ''tusi'' administracją chińską. W tym celu mandżurski książę Oertai poprowadził kilka wypraw wojennych na te tereny, pacyfikując je w latach 1726-32<ref name="spence">{{cytuj książkę|nazwisko=Spence|imię=Jonathan|tytuł=Search for Modern China|wydawca=Norton|miejsce=New York|data=1990|isbn=0393027082|strony=82}}</ref>. Militarna kontrola nie zapobiegała jednak nadużyciom administracji, a jedynie tłumiła sprzeciw.
 
W 1735 wyzysk i prześladowania okazały się ponad wytrzymałość lokalnych ludów i chwyciły one za broń. Wielu ze zdesperowanych powstańców, by nie mieć nic do stracenia, przed przyłączeniem się do rewolty, zabiło swe dzieci i żony. Rebelia rozpoczęła się w [[Taigong]], rozszerzając się nastepnienastępnie na [[Liping]] i [[Duyun]]. Chińska administracja, nie mogąc sobie poradzić z powstańcami sugerowała zawarcie z nimi jakiegoś układu. Jednak nowy cesarz, [[Qianlong]], odwołał dotychczasowych dowódców i wyznaczył Zhang Guangsi, generała, który odznaczył się pod Oertaiem, do stłumienia powstania. Powstanie zostało krwawo stłumione, ostatni rebelianci bronili się zaciekle w Niupidajing. Łącznie armie chińskie zniszczyły ok. 1200 fortów wzniesionych przez Miao i zabiły 18 tysięcy wojowników<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Wiens|imię=Herold J.|tytuł=Publication Information: Book Title: China's March toward the Tropics: A Discussion of the Southward Penetration of China's Culture, Peoples, and Political Control in Relation to the Non-Han- Chinese Peoples of South China and in the Perspective of Historical and Cultural Geography|wydawca=Shoe String Press|miejsce=Hamden, CT|data=1954|strony=190}}</ref>. Kampania trwała od lutego do listopada 1736. Zhang, w międzyczasie mianowany [[zongdu|gubernatorem generalnym]] Guizhou, rozpoczął budowę dróg, zwiększanie [[garnizon]]ów i budowę kopalni, by wzmocnić kontrolę i gospodarkę regionu<ref>{{cytuj książkę|nazwisko=Hummel|imię=Arthur W.|tytuł=Eminent Chinese of the Ch`Ing Period (1644-1912)Eminent Chinese of the Ch`Ing Period (1644-1912)|wydawca=U.S. Government Printing Office|miejsce=Washington, DC|strony=44|tom=1|rozdział=Chang Kuang-ssu|imię r=Alfred |nazwisko r=Kuhn}}</ref>.
 
Brutalne stłumienie powstania zapewniło pół wieku spokoju, ale wyzysk i napór chińskich osadników pchnęły Miao ponownie do [[Powstanie Miao 1795-1806|rewolty w 1795]].