Koleje wąskotorowe w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Hruszów - oficjalna polska nazwa z 1900 r. |
|||
Linia 18:
W latach [[1902]]-[[1973]] miejscowości północno-wschodniej części [[Zagłębie Ostrawsko-Karwińskie|Zagłębia Ostrawsko-Karwińskiego]] łączyła sieć '''wąskotorowej kolei podmiejskiej''' posiadająca zarazem cechy tramwaju (na wielu odcinkach wagony jeździły po ulicach). Łączna długość torów o rozstawie 760 mm wynosiła 63 km. Służyły zarówno komunikacji osobowej, jak i towarowej.
Pierwsza linia powstała w 1902 r. i łączyła [[Stary Bogumin]] z [[Nowy Bogumin|Nowym]]. Dwa lata później powstała linia z [[
== Historia ==
Linia 31:
=== Morawskośląska Spółka Akcyjna Kolei Lokalnej (1904-1914) ===
Pierwsze plany połączenia [[
Zdecydowano się jednak na [[parowóz|parową]] [[kolej wąskotorowa|kolej wąskotorową]] (760 mm). Projekt spółki ''Ganz & comp.'' zakładał, że będzie to pierwszy etap trasy z
Jednotorową, z mijankami, linię o długości 3,1 km oddano do użytku [[9 stycznia]] [[1904]] r. Biegła od fabryki sody w
Pierwotne plany budowy wąskotorówki przez Orłową do Karwiny z powodów finansowych zostały wkrótce porzucone. Również ze względów finansowych nie przedłużono linii z
=== Kolej Lokalna Ostrawa – Karwina (1909-1949) ===
[[Plik:Technické muzeum v Brně, depozitář MHD v Líšni (18).jpg|thumb|215px|Wagon osobowy Kolei Lokalnej Ostrawa – Karwina z 1948 r. w Muzeum Technicznych w Brnie]]
Pierwsze plany połączenia do [[Karwina|Karwiny]] sięgają przełomu XIX i XX wieku. Ówczesny projekt przygotowany przez spółkę ''Ganz & comp.'' zakładał budowę linii z
Zainteresowane linią były jednak władze miejskie [[Ostrawa|Morawskiej Ostrawy]], które uzyskały w 1907 r. koncesję na eksploatację elektrycznej kolei wąskotorowej. Przystąpiono do budowy według częściowo zmienionego projektu ''Ganz & comp.''. Nowa trasa liczyła 19,7 km, była jednotorowa z mijankami, o rozstawie toru 760 mm, prawie w całości biegła niezależnym torowiskiem. Zaczynała się w Morawskiej Ostrawie na dzisiejszym pl. B. Smetany (''Smetanovo nám.''), następnie biegła śladem współczesnej linii tramwajowej na Hranecznik, potem przez [[Radwanice i Bartowice|Radwanice]], [[Pietwałd]], [[Orłowa|Orłową]] do dworca kolejowego w [[Karwina|Karwinie]] (chodzi o dworzec w dzielnicy [[Kopalnie (dzielnica Karwiny)|Kopalnie]], obecnie wyłącznie towarowy). Ponadto wybudowano w Śląskiej Ostrawie, wzdłuż rzeki [[Ostrawica|Ostrawicy]], ponadkilometrowy łącznik z linią do
Eksploatację linii rozpoczęto [[9 kwietnia]] [[1909]] r., jej operatorem było przedsiębiorstwo Kolej Lokalna Ostrawa – Karwina (niem. ''Localbahn Ostrau – Karwin'', czes. ''Místní dráha Ostrava – Karviná''). Początkowo wagony osobowe jeździły również poprzez wspomniany łącznik do Śląskiej Ostrawy, jednak z powodu niskiej frekwencji kursy te zlikwidowano w 1914 r. (komunikacja towarowa na tym odcinku pozostała). W latach 30., w czasach [[wielki kryzys|wielkiego kryzysu]], na skutek problemów finansowych komunikacja osobowa została poważnie ograniczona, a przewozy towarowe nawet na pewien czas zawieszone.
Linia 60:
* Karwina, dworzec – [[Dąbrowa (Śląsk Cieszyński)|Dąbrowa]] – [[Orłowa]], Kopaniny – [[Lutynia (dzielnica Orłowej)|Lutynia Górna]] – [[Lutynia Dolna]] – [[Skrzeczoń]] – [[Nowy Bogumin]], dworzec (1913)
* Orłowa, Kopaniny – Orłowa, rynek (1913)
* Nowy Bogumin, dworzec – [[Pudłów]] – [[Wierzbica (dzielnica Bogumina)|Wierzbica]] – [[
W 1914 r. Śląskie Koleje Krajowe przejęły linię
[[Plik:Jizdenka-tramvaj-bohumin.jpg|thumb|125px|left|Bilet Cieszyńskiej Kolei Powiatowej]]
[[Wielki kryzys]] w latach 30. bardzo poważnie odbił się na sytuacji finansowej Śląskich Kolei Krajowych i tylko dotacje od władz Ziemi Morawskośląskiej uratowały przedsiębiorstwo przed upadkiem.
Nowa granica z 1938 r. podzieliła sieć ŚKK. W granicach Czechosłowacji pozostały linie Śląska Ostrawa –
W 1945 r. przywrócono oryginalną nazwę przedsiębiorstwa. Zniszczenia w końcu II wojny światowej (m.in. bombardowania zakładów przemysłowych) spowodowały znaczne utrudnienia w ruchu. Odbudowa niektórych odcinków ciągnęła się aż do jesieni 1946 r.
Linia 80:
* Witkowicką Kolej Przemysłową (czes. ''Vítkovická závodní dráha'') – 1 lipca 1953
W 1950 r. dokonano likwidacji torowisk w [[Nowy Bogumin|Nowym Boguminie]] na ul. Dworcowej i Armii Czechosłowackiej – linia do Starego Bogumina jeździła odtąd od dworca przez al. E. Benesza (''třída E. Beneše''), tak jak dotychczas linia do
W 1953 r. wprowadzono liczbowe oznaczenia linii (numery poniżej 1-10 miały linie normalnotorowych tramwajów w lewobrzeżnej Ostrawie):
Linia 92:
[[Plik:MustekTramvajPetrvald4.jpg|thumb|235px|Pozostałość dawnego mostu na linii wąskotorówki w Pietwałdzie]]
W połowie lat 50. zdecydowano jednak o stopniowej likwidacji ostrawsko-karwińskich wąskotorówek. Jako pierwsza przestała istnieć [[30 czerwca]] [[1954]] r. linia do [[Michałkowice (Śląsk Cieszyński)|Michałkowic]], którą zastąpiono [[trolejbusy w Ostrawie|trolejbusami]]. W 1959 r. skrócono linię Morawska Ostrawa – Karwina do Hranecznika, na zlikwidowanym odcinku pojawiła się normalnotorowa [[tramwaje w Ostrawie|linia tramwajowa]]. Likwidacja w 1960 r. trasy z pl. Smetany w Morawskiej Ostrawie przez ulicę 28 Października i pl. Masaryka do mostu Sikory w Śląskiej Ostrawie była równoznaczna z opuszczeniem przez koleje wąskotorowe lewego brzegu Ostrawicy. W kolejnych latach zlikwidowano linię od dworca w Karwinie do osiedla Stalingrad (1961) oraz ze Śląskiej Ostrawy do [[
== Tabor i zajezdnie ==
Linia 109:
Po elektryfikacji (1911) używano wagonów wypożyczonych od Kolei Lokalnej Ostrawa – Karwina.
Drewniana dwutorowa zajezdnia znajdowała się przy końcowym przystanku ''[[
[[Plik:Technické muzeum v Brně, depozitář MHD v Líšni (20).jpg|thumb|215px|Lokomotywa elektryczna Kolei Lokalnej Ostrawa – Karwina z 1908 r. w Muzeum Technicznych w Brnie]]
=== Kolej Lokalna Ostrawa – Karwina ===
Linia 117:
=== Śląskie Koleje Krajowe ===
Śląskie Koleje Krajowe eksploatowały w sumie osiemnaście wagonów elektrycznych z zakładów w Koprzywnicy i podobną liczba wozów doczepnych tej samej produkcji. Po przejęciu linii
Śląskie Koleje Krajowe posiadały cztery zajezdnie: w [[Michałkowice (Śląsk Cieszyński)|Michałkowicach]] (najstarsza i najmniejsza), [[Frysztat|Frysztacie]] i [[Nowy Bogumin|Nowym Boguminie]] (największa). Po przejęciu linii
[[Plik:Brno, Líšeň, depozitář MHD, MV č. 31 (MDOK).jpg|thumb|200px|Wagon elektryczny Przedsiębiorstw Komunikacyjnych z 1954 r. w Muzeum Technicznym w Brnie]]
Linia 220:
* [[Ostrawa|Morawska Ostrawa]]
* [[Śląska Ostrawa]]
* [[
* [[Michałkowice (Śląsk Cieszyński)|Michałkowice]]
* [[Radwanice i Bartowice|Radwanice]]
|