Wojna domowa w Rzeczypospolitej (1704–1709): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
poprawa linków, drobne merytoryczne
poprawa linków
Linia 5:
W serii krwawych bitew [[Szwedzi]] rozgromili siły [[Rzeczpospolita Obojga Narodów|Rzeczypospolitej]], opanowując prawie cały kraj. W czerwcu [[1703]] August II zwołał [[sejm nadzwyczajny]] do [[Lublin]]a, gdzie musiał stawić czoło silnej opozycji, niezadowolonej z jego rządów. Król otwarcie wystąpił przeciwko przywódcy opozycji [[prymas]]owi [[Michał Stefan Radziejowski|Michałowi Radziejowskiemu]], nakazał też porwanie królewiczów [[Jakub Ludwik Sobieski|Jakuba]] i [[Konstanty Władysław Sobieski|Konstantego Sobieskich]].
 
Opozycyjne w stosunku do króla Augusta II kręgi szlachty zawiązały wówczas zbrojną konfederację w [[Warszawa|Warszawie]], zaś na zjeździe w styczniu [[1704]] ogłoszono detronizację Augusta II. Wykorzystał to niezwłocznie [[Karol XII]] i wyszukał sobie nowego króla Polski w osobie młodego [[Wojewodowie poznańscy i wielkopolscy|wojewody poznańskiego]], Stanisława Leszczyńskiego, po czym [[12 lipca]] 1704 [[sejm elekcyjny]] w postaci niewielkiego zgromadzenia szlachty, w otoczonym przez wojska szwedzkie [[Arvid Horn|Arvida Horna]] obozie podwarszawskim, dokonała jego formalnego wyboru na króla polskiego.
 
==Wojna domowa==
Linia 15:
Gdy Szwedzi zagrozili całkowitym podbojem elektoratu Saksonii August II Mocny zrzekł się korony polskiej na rzecz Stanisława Leszczyńskiego we wrześniu 1706 na mocy pokoju w Altranstädt. Jeszcze w piątym tygodniu po zawarciu rozejmu, [[29 października]] 1706 armia Augusta II pokonała Szwedów w [[bitwa pod Kaliszem (1706)|bitwie pod Kaliszem]], ta mała bitwa nie zmieniła jednak warunków pokoju w Altranstädt.
 
Warunki te zmieniła znacznie większa bitwa. W [[1708]] r. król szwedzki, [[Karol XII]], zdecydował się na rozprawę z Rosją i poprowadził swe armie na wschód. Lecz tam Szwedzi ponieśli [[8 lipca]] [[1709]] druzgoczącą klęskę w [[bitwa pod Połtawą|bitwie pod Połtawą]]. Rozpoczęli wtedy szybki odwrót również z terenów Rzeczypospolitej, a wraz z nimi emigrowali ich poplecznicy i zwolennicy Stanisława Leszczyńskiego.
 
W tej sytuacji August II Mocny w 1709 wrócił do kraju, jakby zapominając, że kilka lat wcześniej zrzekł się w uroczystym ślubowaniu polskiej korony królewskiej. Zaczął swe nowe rządy od zawarcia z Piotrem I traktatu w [[Toruń|Toruniu]] [[20 października]] 1709. Car zobowiązał się utrzymać go swoją potęgą na tronie polskim: '' ...i zarówno udzielać mu pomocy wojskowej, jak iść mu zawsze na rękę w Rzeczypospolitej Polskiej dobremi usługami.''