Jerzy Jazłowiecki: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Działalność polityczna i wojskowa: drobne techniczne |
drobne redakcyjne, drobne merytoryczne |
||
Linia 1:
{{Szlachcic infobox
'''Jerzy Jazłowiecki''' herbu [[Abdank (herb szlachecki)|Abdank]] (ur. [[1510]], zm. [[8 marca]] [[1575]]) – [[hetman wielki koronny]] w latach [[1569]]-[[1575]], [[hetman polny koronny]] w [[1569]], [[województwo podolskie|wojewoda podolski]] od [[1567]] , [[województwo ruskie|ruski]] od [[1569]], [[kasztelan]] [[Kamieniec Podolski|kamieniecki]] od [[1564]], [[starosta]] [[Czerwonogród|czerwonogrodzki]] od [[1544]], kamieniecki od [[1547]], [[Lubaczów|lubaczowski]] i [[Latyczów|latyczowski]] od [[1566]], [[Chmielnik (Ukraina)|chmielnicki]] od [[1571]], [[Śniatyń|śniatyński]] od [[1573]].▼
|imię= Jerzy Jazłowiecki
|zdjęcie=
|opis zdjęcia=
|nazwa herbu=[[Abdank (herb szlachecki)|Abdank]]
|zdjęcie herbu=POL COA Abdank.svg|160px|Herb Abdank
|data urodzenia= [[1510]]
|miejsce urodzenia=
|data śmierci= [[1575]]
|miejsce śmierci=
|rodzina=
|ojciec=
|matka=
|malzonka= Elżbieta Tarło
|dzieci= [[Mikołaj Jazłowiecki|Mikołaj]], Michał, Andrzej, [[Hieronim Jazłowiecki|Hieronim]], Anna, Jadwiga, [[Katarzyna Jazłowiecka|Katarzyna]]}}
[[Plik:Язловець. Замок.jpg|240px|thumb|Brama zamku w Jazłowcu z tablicą fundacyjną Jerzego Jazłowieckiego]]
▲'''Jerzy Jazłowiecki''' herbu [[Abdank (herb szlachecki)|Abdank]] (ur. [[1510]], zm. [[8 marca]] [[1575]]) – [[hetman wielki koronny]] w latach [[1569]]-[[1575]] (bez formalnej nominacji), [[hetman polny koronny]] w [[1569]], [[województwo podolskie|wojewoda podolski]] od [[1567]]
Początkowo używał nazwiska Monasterski, dopiero od [[1547]] pisał się Jazłowiecki. Wychowywał się na dworze [[biskupi krakowscy|biskupa krakowskiego]] [[Piotr Tomicki|Piotra Tomickiego]], lecz już wkrótce rozpoczął karierę wojskową, szkoląc się pod okiem [[Jan Amor Tarnowski|Jana Tarnowskiego]] i [[Mikołaj Kamieniecki|Mikołaja Kamienieckiego]]. Już w [[1528]] jako 18-latek wsławił się jako [[rotmistrz]] królewski w bitwie z [[Tatarzy|Tatarami]] [[
W [[1546]] przeszedł na [[kalwinizm]], pozamykał w swoich dobrach kościoły i wypędził [[dominikanie|dominikanów]]. Przebudował zamek w [[Jazłowiec|Jazłowcu]] w latach 1550-1556.
▲Wychowywał się na dworze [[biskupi krakowscy|biskupa krakowskiego]] [[Piotr Tomicki|Piotra Tomickiego]], lecz już wkrótce rozpoczął karierę wojskową, szkoląc się pod okiem [[Jan Amor Tarnowski|Jana Tarnowskiego]] i [[Mikołaj Kamieniecki|Mikołaja Kamienieckiego]]. Już w [[1528]] wsławił się jako [[rotmistrz]] królewski w bitwie z [[Tatarzy|Tatarami]] [[bitwa pod Kamieńcem|pod Kamieńcem]], w tym też roku wziął udział w wyprawie na [[Oczaków]], gdzie dostał się do niewoli [[Turcja|tureckiej]], z której został uwolniony w [[1533]]. W [[1546]] przeszedł na [[kalwinizm]], pozamykał w swoich dobrach kościoły i wypędził [[dominikanie|dominikanów]].
Wielokrotnie posłował na [[sejm walny|sejm]]. Był zwolennikiem [[unia lubelska|unii polsko-litewskiej]]. W [[1564]] schwytał przekradającego się do [[Węgry|Węgier]] [[Hospodarowie Mołdawii|hospodara mołdawskiego]] [[Stefan Tomşa I|Stefana Tomżę]], którego odesłał do [[Lwów|Lwowa]], gdzie ten został ścięty. ▼
[[23 kwietnia]] [[1564]] pojechał z poselstwem do [[sułtan]]a [[Sulejman Wspaniały|Sulejmana Wspaniałego]]
▲Był zwolennikiem [[unia lubelska|unii polsko-litewskiej]]. W [[1564]] schwytał przekradającego się do [[Węgry|Węgier]] [[Hospodarowie Mołdawii|hospodara mołdawskiego]] [[Stefan Tomşa I|Stefana Tomżę]], którego odesłał do [[Lwów|Lwowa]], gdzie ten został ścięty.
'''Hetman polny koronny'''
▲[[23 kwietnia]] [[1564]] pojechał z poselstwem do [[sułtan]]a [[Sulejman Wspaniały|Sulejmana Wspaniałego]].
W 1569 został hetmanem polnym koronnym. Na tym stanowisku przeprowadził gruntowna reorganizację [[obrona potoczna|obrony potocznej]]. Przekształcił oddziały ciężkozbrojnej jazdy w wojsko o przewadze rot lekkozbrojnych. Wprowadził oddziały [[kozacy|kozackie]] do piechoty. Przesunął posterunki obronne z Podola nad Dniepr. Podczas [[bezkrólewie|bezkrólewia]] [[1572]], zataił fakt śmierci króla [[Zygmunt August|Zygmunta Augusta]] i odebrał przysięgę wierności od hospodara mołdawskiego [[Jan Srogi|Jana Srogiego]]. W [[1573]] podpisał elekcję [[Henryk III Walezy|Henryka Walezego]]. Część szlachty popierała jego kandydaturę do korony polskiej jako jednego z siedmiu "Piastów", wysuniętą przez [[kasztelan]]a [[Gniezno|gnieźnieńskiego]] [[Jan Tomicki (zm. 1575)|Jana Tomickiego]]. Sułtan [[Selim II]] doradzał też szlachcie jego kandydaturę, obok kandydatur [[marszałek wielki koronny|marszałka wielkiego koronnego]] [[Jan Firlej (marszałek wielki koronny)|Jana Firleja]] i [[Arcybiskupi gnieźnieńscy i prymasi Polski|prymasa]] [[Jakub Uchański|Jakuba Uchańskiego]]. W czasie drugiego bezkrólewia bezskutecznie próbował wysunąć kandydaturę czeskiego magnata [[Wilhelm z Rožemberku|Wilema von Rosenberga]].
Jerzy Jazłowiecki zmarł w 1575 roku. Po śmierci ojca Jazłowiec objął syn [[Mikołaj Jazłowiecki]], który poszedł w ślady swego ojca, biorąc udział w [[Wojna polsko-rosyjska 1577-1582|wyprawie Batorego na Moskwę]].
| |||