Jazłowiec: Różnice pomiędzy wersjami

=== Historia ===

Jest to jedna z najstarszych osad polskich na Podolu. Własność Buczackich (którzy po osiedleniu się w Jazłowcu przyjęli nazwisko Jazłowieckich), Radziwiłłów i Koniecpolskich. Miejsce urodzenia poety [[Kornel Ujejski|Kornela Ujejskiego]], oraz - prawdopodobnie - miejsce śmierci i pochówku wybitnego kompozytora doby renesansu [[Mikołaj Gomółka|Mikołaja Gomółki]] urodzonego w [[Sandomierz]]u. W okresie [[I Rzeczpospolita|I Rzeczypospolitej]] osadę zamieszkiwali również [[Ormianie w Polsce|Ormianie]], a miasto było siedzibą drugiego obok [[Lwów|Lwowa]] biskupstwa [[Kościół katolicki obrządku ormiańskiego|kościoła ormiańskiego]]. W latach [[1676]]-[[1684]] Jazłowiec wszedł w skład [[Porta Otomańska|Porty Otomańskiej]]. Zachowały się do dnia dzisiejszego ruiny twierdzy fortyfikowanej przez Jazłowieckich oraz stary polski cmentarz z kaplicą Błażowskich herbu [[Sas (herb szlachecki)|Sas]]. W miasteczku do chwili obecnej znajduje się klasztor [[Niepokalanki|Sióstr Niepokalanek]] (założony w 1863 przez bł. [[Marcelina Darowska|Marcelinę Darowską]]). Wcześniej, do końca XVIII wieku był to pałac rodowy Poniatowskich (spędził w nim swoje młodzieńcze lata [[Stanisław August Poniatowski]]). Obok klasztoru utworzony został zakład naukowo-wychowawczy. W jazłowieckim kościele św. Anny swą pierwszą mszę odprawił w [[1894]] [[Adam Stefan Sapieha]], późniejszy kardynał. Od [[1883]] do [[1946]] w kaplicy sióstr niepokalanej znajdował się słynący łaskami posąg [[Matka Boża Jazłowiecka|Matki Bożej Jazłowieckiej]] z białego marmuru. W grudniu [[1918]] klasztor w Jazłowcu został zajęty przez wojska ukraińskie i zamieniony na więzienie dla internowanych [[Polacy|Polaków]]. W lecie [[1919]] w wąwozach w pobliżu Jazłowca odbyła się trzydniowa, zwycięska bitwa [[14 Pułk Ułanów Jazłowieckich|14 Pułku Ułanów]] z wojskami ukraińskimi. Od dnia zwycięstwa - 11 lipca 1919 pułk ten przyjął nazwę Ułanów Jazłowieckich. W okresie II Rzeczypospolitej ([[1920]] - [[1939]]) zakład naukowo wychowawczy obejmował gimnazjum i liceum ogólnokształcące oraz seminarium gospodarcze wraz z internatem. W grudniu [[1943]] [[banderowcy]] dokonali napadu na miejscowość. W czasie torturowania księdza dra Andrzeja Krasickiego usiłowali zmusić go do ujawnienia nazwisk osób ukrywających Żydów, czyli zdradzenia tajemnicy spowiedzi. Ksiądz milczał, został przez grupę [[UPA]] porwany i gdzieś w nieznanym miejscu zamordowany<ref>"Na Rubieży", nr 4/14, 1995 r., str. 13</ref>. Miesiąc wcześniej, w listopadzie 1943 roku, zostały przez [[Ukraińcy|Ukraińców]] zamordowane dwie zakonnice z Jazłowca, siostra Stefania Ustyanowicz oraz siostra Laetitia, Jadwiga Szembek. Na wiosnę odnaleziono w lesie ich zwłoki, siostra Stefania została przepiłowana piłą. Obie zostały pochowane w grobowcu jazłowieckim<ref>"Na Rubieży", nr 32, 1998 r., str. 34</ref>. W [[1946]] mieszkający w Jazłowcu Polacy oraz siostry niepokalanki zostali przymusowo wysiedleni na zachód. Siostry przewiozły koronowany w [[1939]] posąg Pani Jazłowieckiej do [[Szymanów (powiat sochaczewski)|Szymanowa]]. Od [[1999]] w kaplicy istnieje [[sanktuarium]] bł. Marceliny Darowskiej, znajduje się tu też wierna kopia posągu Pani Jazłowieckiej.

 

Po Jazłowieckich zamek przeszedł do [[Czuryłowie|Czuryłów]], [[Wolscy|Wolskich]], [[Bełżeccy|Bełżeckich]], Odrzywolskich i kupiony przez do [[Koniecpolscy|Koniecpolskich]]. W r. [[1672]] poddał się Husseinowi baszy Adenu, w następnym roku po zwycięstwie [[chocim]]skim, przeszedł do Polski. W r. [[1676]] poddał się Ibrahimowi Szejtanowi paszy. W r. 1684 zamek został odebrany Turkom, którzy na wiadomość, że wielki król i pogromca się zbliża, z zamku ustąpili. Część załogi zgłosiła się do służby królewskiej. Z początkiem XVIII w. zamek przeszedł od Koniecpolskich do [[Lubomirscy|Lubomirskich]], a w 1746 r. został nabyty w drodze kupna przez [[Stanisław Poniatowski (kasztelan krakowski)|Stanisława Poniatowskiego]] - ojca króla [[Stanisław August Poniatowski|Stanisława Augusta]].

 

== Pobliskie miejscowości ==