Wyżnia Polana Tomanowa: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
ToSter (dyskusja | edycje)
m źródła/przypisy
Mathiasrex (dyskusja | edycje)
Linia 6:
'''Wyżnia Polana Tomanowa''' – [[polana]] w [[Dolina Tomanowa|Dolinie Tomanowej]] w [[Tatry|Tatrach]] [[Tatry Zachodnie|Zachodnich]]. Niewielka śródleśna polana położona jest na wysokości 1340-1450 m n.p.m. Od północnej strony ze stoków [[Ciemniak]]a wpada do niej [[Czerwony Żleb (Ciemniak)|Czerwony Żleb]], spod [[Tomanowa Przełęcz|Tomanowej Przełęczy]] [[Kamienisty Żleb]]. Na polanie występuje długi, dobrze zachowany wał [[morena|moreny]] czołowej (prowadzi po nim ścieżka), a w górnej części polany duże głazy – w przeszłości cała Dolina Tomanowa pokryta była [[lodowiec|lodowcem]].
 
Dawniej wchodziła w skład [[Hala Tomanowa|Hali Tomanowej]]. Prawo do uzyskania polany i jej użytkowania otrzymali górale od króla [[Zygmunt III Waza|Zygmunta III Wazy]] w 1615 r. Pod koniec XIX wieku polanę wykupił hrabia [[Władysław Zamoyski (hrabia1853-1924)|Władysław Zamoyski]]. Przed [[II wojna światowa|II wojną światową]] wydzierżawił ją Krajowy Patronat Spółdzielni Rolniczych i urządził na niej pokazową [[bacówka (pasterska)|bacówkę]]. W czasie wojny stanowiła ona schronienie dla partyzantów radzieckich.
 
Od 1948 r., po utworzeniu ścisłego [[Obszar ochrony ścisłej "Pyszna, Tomanowa, Pisana"|rezerwatu przyrody Tomanowa-Smreczyny]] zniesiono wypas na całej Dolinie Tomanowej. Wskutek zaprzestania wypasu polana stopniowo zarasta lasem i widoki stają się coraz bardziej ograniczone. Jeżeli nie zostaną przedsięwzięte żadne działania grozi jej całkowite zalesienie ze szkodą dla walorów widokowych oraz przyrodniczych – wyginie roślinność polany, wśród której występują rzadkie gatunki górskie: [[tojad mocny]], [[goździk okazały]], [[omieg górski]], [[ostrożeń lepki]], [[ostróżka tatrzańska]] i inne. W 1955 miała powierzchnię ok. 28 ha, ale w 2004 w wyniku zarośnięcia jej powierzchnia zmniejszyła się o 80%<ref>{{Cytuj książkę |nazwisko=Bukowski |imię=Marcin | imię2=M. |nazwisko2=Guzik (red.) |tytuł=Dynamika zarastania polan tatrzańskich |wydawca=Wydawnictwa Tatrzańskiego Parku Narodowego |miejsce=Zakopane |data=2009 |isbn= 978-83-61788-08-9}}</ref>. Obecnie w rejonie polany występują [[niedźwiedź brunatny|niedźwiedzie]] i [[jeleń szlachetny|jelenie]], które jesienią urządzają rykowiska w pobliżu polany.