Przedwiośnie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m int.
WP:SK, kat.
Linia 1:
{{DisambigR|pory roku|[[Przedwiośnie (ujednoznacznienie)|inne znaczenia słowa "Przedwiośnie"]]}}
'''Przedwiośnie''' - jedna z dwóch uzupełniających [[Pora roku|pór roku]] w [[przyroda|przyrodzie]], w strefie [[klimat umiarkowany|klimatu umiarkowanego]] (drugą uzupełniającą porą jest [[przedzimie]]).
 
Za przedwiośnie przyjmuje się okres [[rok]]u na styku [[zima|zimy]] i [[wiosna|wiosny]], w którym średnie dobowe [[temperatura powietrza|temperatury powietrza]] wahają się pomiędzy 0 a 5 [[skala Celsjusza|°C]] (z tendencją wzrostową). [[Opad atmosferyczny]] jest umiarkowany, zazwyczaj ciekły, a jeśli stały (zamarznięty), to zanikający. Natomiast [[osad atmosferyczny]] jest obfity i we wszystkich rodzajach. [[dzień|Dzienna]] pora dnia jest podobnej długości trwania do pory [[noc]]nej.
 
O ile cztery podstawowe pory roku klimatu umiarkowanego (wiosna, lato, jesień, zima) są zarówno porami [[klimatyczne pory roku|klimatycznymi]], jak i [[astronomiczne pory roku|astronomicznymi]], to pory uzupełniające swoich astronomicznych odpowiedników nie mają. Są one powiązane jedynie z [[klimat]]em, i mają własny, charakterystyczny wpływ na przyrodę (a każda z nich - inny). Generalnie przedwiośnie jest okresem dodatnich temperatur powietrza, podczas gdy ziemia dopiero rozmarza.
 
Okres przedwiośnia, w odróżnieniu od przedzimia, charakteryzuje się wieloma intensywnymi przemianami w przyrodzie. Z powodu trwale utrzymujących się dodatnich temperatur powietrza następuje topnienie pokrywy śnieżnej i lodu. Następuje to od góry, przy zamarzniętym gruncie, a także zamarzniętych niektórych zbiornikach i ciekach wodnych. Woda z roztopów spływa głównie do cieków i zbiorników wodnych, a tylko w małym stopniu zwiększa wilgotność pól uprawnych. Jest za to przyczyną wylewów i powodzi wiosennych (nadmiar wody i zatory lodowe). Okres przedwiośnia jest okresem wschodów pierwszych roślin zielonych oraz budzenia się soków w roślinach wieloletnich. Dla roślin rocznych i dwuletnich niebezpieczne są wtedy [[przymrozek|przymrozki]] - gdy za dnia jest ciepło, a w nocy przychodzi z powrotem zamrożenie powierzchni ziemi. Jest to również okres niebezpieczny dla roślin o zdrewniałych pniach, gdyż z powodu różnicy temperatur zaczynają przedwcześnie krążyć soki w ich częściach nadziemnych przy ciągle jeszcze zamarzniętej części podziemnej (stąd bielenie drzewek owocowych w sadach w celu ochrony przez nagrzewającym je ostrym wiosennym słońcem, a co za tym idzie w celu spowolnienia budzenia się tych roślin do życia). Przedwiośnie charakteryzuje się dość dużymi zmianami temperatur pomiędzy dniem i nocą w przypowierzchniowej części ziemi oraz w powietrzu, gdyż dzień jest już długi, Słońce stoi wysoko na niebie i mocno grzeje, występuje mało dni z dużym zachmurzeniem, a powierzchnia gruntu jest odsłonięta zarówno poprzez brak okrywy roślin zielonych, jak i brak liści krzewów i drzew. Dla przedwiośnia charakterystyczna jest również intensywna zmienność pogodowa (np. jednocześnie pada deszcz i świeci słońce), czego przejawem są porzekadła ludowe ''w marcu jak w garncu'' i ''kwiecień plecień, bo przeplata trochę zimy, trochę lata''.
 
=== Zobacz też ===
* podstawowe zagadnienia z zakresu: [[przegląd zagadnień z zakresu chronometrii|chronometrii]], [[Wikipedia:Skarbnica Wikipedii/Przegląd zagadnień z zakresu meteorologii|meteorologii]]
* [[klimatyczne pory roku]] (w klimacie umiarkowanym): przedwiośnie - [[wiosna]] - [[lato]] - [[jesień]] - [[przedzimie]] - [[zima]]
 
{{Pory roku}}
 
[[Kategoria:KlimatPory roku]]