Zawada (toponim): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
NickyBot (dyskusja | edycje)
m usunięcie szablonu stuba tematycznego
- linki, WP:SK
Linia 5:
Jednakże hipotezy te, jako sprzeczne między sobą, uważa się za niedostatecznie udowodnione, a [[toponim]] ten za określenie abstrakcyjne, tak jak współcześnie, nie oznaczające nigdy żadnej konkretnej przeszkody<ref name="jank">Polskie terytoria plemienne w świetle toponimów obronnych, Jerzy Jankowski</ref>. Większość historyków wiąże ją jednak z wczesnośredniowiecznym systemem obronnym<ref name="jank"/>. Istnieje również hipoteza, że nazwa ta nigdy nie miała charakteru obronnego ani nie ma nic wspólnego z jakimikolwiek granicami<ref>[[Kwartalnik Historyczny]], t. 105 Towarzystwo Historyczne [[1998]]</ref>, czy też, że raczej nosiły ją [[karczma|karczmy]] lub [[młyn]]y<ref>Kwartalnik historii kultury materialnej, t. 42, [[Instytut Historii Kultury Materialnej]] ([[Polska Akademia Nauk]], [[1994]])</ref>.
 
== Etymologia ==
Nazwa ta należy do najstarszych słów języka polskiego<ref>[[Aleksander Brückner]] Słownik etymologiczny języka polskiego</ref>. Obecnie funkcjonuje w języku codziennym w znaczeniu dosłownym: ''przeszkoda terenowa''<ref>''„To, co (...) uniemożliwia swobodne przejście, dojście dokąd”'' Mały słownik języka polskiego [[PWN]] [[Warszawa]] [[1995]]</ref>.
 
Niewykluczone, że nazwy niektórych z miejscowości (oraz nazwiska) w środkowej i środkowo-wschodniej Europie: [[Zawada#Nazwy_geograficzneNazwy geograficzne|Zawada]] ([[gwara|gwarowe]]: z[[A pochylone|å]]<nowiki>wada</nowiki>), [[Zawady]], [[Zawadka]], [[:sk:Závada]], [[:cs:Závada (rozcestník)|cs:Závada]], [[:uk:Завада]], [[Zawada (powiat opolski)|Sowade]], [[język kaszubski|kaszb.]] [[Zawada (powiat człuchowski)|Zawadô]] mogły powstać od „''nazw obronnych''” tego typu. Spotyka się również tezę, że nazwa ta mogła powstać (z zainstnieniem zjawiska [[hiperpoprawność|hiperpoprawności]]: przejście '''o''' w '''a''') od określeń '''"za wodą"''', '''"zawoda"'''.
 
== Prace archeologiczne i zabytkowe fortyfikcje ==
Niektóre z licznych [[Zawada#Nazwy_geograficzneNazwy geograficzne|miejscowości o takiej nazwie]] są miejscami znalezisk archeologicznych m.in.:
 
* [[Zawada (województwo podkarpackie)|Zawada]] (gmina Dębica) - znajduje się tu obronny zamek Ligęzów z XVII w., prawdopodobnie wybudowany na miejscu dawniejszej fortyfikacji
* [[Zawada (powiat tarnowski)|Zawada ]] (gmina Tarnów) - fundamenty grodzisk i zamki na przestrzeni wieków w okolicy Góry św. Marcina, legendy mówią o pobliskiej lokalizacji pogańskiego [[chram|chramu]]u<ref>[http://www.zawada.net.pl/zabytki.htm Zawada k. Tarnowa - strona WWW]</ref>
* [[Zawada (powiat staszowski)|Zawada]] (gmina Połaniec) - "''Osada kultury łużyckiej grupy tarnobrzeskiej w Zawadzie gm. Połaniec''" (Bolesława Chomentowska, Rzeszów 1989)
* [[Zawada Lanckorońska]] (gmina Zakliczyn) - prowadzone są tu prace archeologiczne odkrywające fundamenty wczesnośredniowiecznych struktur obronnych.<ref>[[Uniwersytet Jagielloński]], Zakład Archeologii Średniowiecza, [http://www.archeo.uj.edu.pl/sredniow_zawada.html „Grodzisko w Zawadzie Lanckorońskiej”] 2003</ref>.
* [[:sk:Paština Závada]] (Słowacja) - odkryto tu siedlisko [[kultura puchowska|kultury puchowskiej]] i słowiańskiej z VII - VIII wieku<ref>[http://portal.gov.sk/Portal/sk/Default.aspx?CatID=109&cityID=547620 Ústredy portál verejnej správy], Słowacki portal rządowy</ref>.
 
<!--
* ''Nazwy obronne Słup, Samborza i '''Zawada''' a zagadnienie obrony stałej ziem polskich w średniowieczu'' (Za [http://nauka-polska.pl/dhtml/raporty/praceBadawcze?rtype=opis&objectId=68708&lang=pl <-- http://nauka.opi.org.pl/raporty/opisy/dokhab/6000/d6330.htm -> Nauka Polska])
-->
{{przypisy}}