Chromofor: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
Usunięcie nieuźródłowionych, nieweryfikowanych informacji. Napisanie artykułu na nowo, w oparciu o wiarygodne źródła. |
Anulowanie wersji nr 25883061 autora BroviPL Zbyt wąska definicja |
||
Linia 1:
'''Chromofor''' – jest to część lub motyw strukturalny [[cząsteczka|cząsteczki]] odpowiedzialny za jej [[barwa|barwę]].
Gdy cząsteczka [[Absorpcja (optyka)|absorbuje]] daną [[długość fali]] [[światło widzialne|światła widzialnego]], a odbija lub przepuszcza inne długości, wtedy ma ona [[barwa|barwę]].
Chromofor to region cząsteczki, w którym [[Energia (fizyka)|energia]] potrzebna na przeniesienie [[elektron]]u pomiędzy [[orbital molekularny|orbitalami]] jest w zakresie [[światło widzialne|światła widzialnego]]. [[Światło]], które pada na chromofor, jest absorbowane co powoduje przeniesienie [[elektron]]ów z ich [[Stan stacjonarny|stanu podstawowego]] na [[stan wzbudzony]].
== Zobacz też ==▼
* [[fluorofor]], [[luminofor]]▼
W cząsteczkach biologicznych, na przykład odpowiedzialnych za absorpcję czy [[Detektor|detekcję]] światła, chromoforami są najczęściej ich motywy strukturalne. Po absorpcji fali świetlnej mogą one wywołać zmiany [[konformacja|konformacyjne]] całej cząsteczki.
Ogólnie chromoforami zazwyczaj są jedne z dwóch układów:
* układy sprzężone [[Wiązanie pi|wiązań (orbitali) π]] lub
* [[związki kompleksowe]] [[Metale|metali]].
W układach sprzężonych, poziomy energetyczne pomiędzy którymi mogą przeskakiwać elektrony są [[degeneracja poziomów energetycznych|rozszczepione]] (a co za tym idzie różnice energetyczne między nimi są mniejsze), poprzez nałożenie się na siebie sprzężonych orbitali pi, obecnych w seriach układów [[wiązanie chemiczne|pojedyncze wiązanie-podwójne wiązanie]], występujących na przykład w [[Węglowodory aromatyczne|związkach aromatycznych]]. Związkami z takim typem chromoforu jest na przykład [[Substancje barwiące|barwnik]] obecny w [[Siatkówka (anatomia)|siatkówce]] – [[retinal]], [[Substancje barwiące|barwniki]] do tkanin oparte na związkach azowych, [[likopen]], [[karoten]] czy [[antocyjany]].
Chromofory będące skompleksowanymi metalami, zawdzięczają swoje właściwości rozszczepieniu [[orbital]]i ''d'' przy wiązaniu [[Metale przejściowe|metalu przejściowego]] do [[Ligandy|ligandów]]. Chromofory tego typu występują w [[chlorofil]]u, [[hemoglobina|hemoglobinie]], [[hemocyjanina|hemocyjaninie]] czy kolorowych [[minerał]]ach, takich jak [[malachit]] lub [[ametyst]].
Chromoforami w związkach biologicznych (np. hemoglobinie, czy [[bilirubina|bilirubinie]]) są często pierścienie [[pirol]]owe. Mogą one albo wiązać metal (atom [[żelazo|żelaza]] w hemoglobinie lub [[magnez]]u w chlorofilu), tworząc z czterech podjednostek pirolu rodzaj otaczającego go wieńca, ale działają jako chromofor też bez związanego metalu:
* jako otwarty łańcuch – [[fitochrom]], [[Fikobiliny|fikobilina]], [[bilirubina]]
* pirole w formie pierścienia bez metalu – [[Porfiryny|porfiryna]].
W takim wypadku działają na zasadzie sprzężenia wiązań π.
▲== Zobacz też ==
* [[luminofor]]
[[Kategoria:Spektroskopia]]
| |||