Powiat Blachstädt: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
źródła/przypisy
m poprawa linków, źródła/przypisy
Linia 1:
'''Powiat ziemski Blachownia''' (niem. ''Landkreis Blachownia, Landkreis Blachstädt'') został utworzony 29 grudnia [[1939]] roku z zachodniej części [[Powiat częstochowski|powiatu częstochowskiego]]<ref>W skład przedwojennego powiatu częstochowskiego wchodził w całości późniejszy [[powiat kłobucki]] (utworzony w 1952 roku), którego obszar stanowił też większą część powiatu Blachownia.</ref> ziemskiego, która została wcielona do [[III Rzesza|III Rzeszy]] (60,4% obszaru przedwojennego powiatu częstochowskiego)<ref>W skład powiatu Blachownia weszły w całości przedwojenne jednostki administracyjne: miasto [[Kłobuck]], miasto [[Krzepice]], [[gmina Dźbów]], [[gmina Kamienica Polska]], [[gmina Kamyk]], [[gmina Kuźniczka]], [[gmina Lipie]], [[gmina Miedźno]], [[gmina Opatów]], [[gmina Panki]], [[gmina Poczesna]], [[gmina Popów]], [[gmina Przystajń]], [[gmina Rększowice]], [[gmina Węglowice]], ponadto częściowo: [[gmina Grabówka]], [[gmina Mykanów]] i [[gmina Wrzosowa]]. Granica państwowa Rzeszy oddzieliła pozostałą część przedwojennego powiatu częstochowskiego, która wraz z [[Częstochowa|Częstochową]] weszła w skład [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]], przy czym do miasta Częstochowy okupanci przyłączyli wsie: Grabówka, Kawodrza Dolna, Kawodrza Górna, [[Kiedrzyn]], Liszka Górna, Wielki Bór, [[Wierzchowisko]], [[Wola Kiedrzyńska]], Wyczerpy Dolne - zob. [[Jan PietrzykowskPietrzykowski]], ''Powiat częstochowski pod okupacją hitlerowską'', w: [[Ziemia Częstochowska]], tom X. Powiat częstochowski. Szkice monograficzne, praca zbiorowa pod red. Mieczysława Stańczyka, [[Częstochowskie Towarzystwo Naukowe|Towarzystwa Popierania Kultury Regionalnej]] w Częstochowie, Częstochowa 1974, s.196-197</ref>, która została wcielona do [[III Rzesza|III Rzeszy]] (60,4% obszaru przedwojennego powiatu częstochowskiego)<ref>w skład przedwojennego powiatu częstochowskiego wchodził w całości późniejszy [[powiat kłobucki]] (utworzony w 1952 roku), którego obszar stanowił też większą część powiatu Blachownia</ref>.
 
Powiat Blachownia był częścią [[Rejencja opolska|rejencji opolskiej]], która w tym czasie wchodziła w skład pruskiej [[Śląsk (prowincja)|prowincji Śląsk]] (od stycznia 1941 roku [[rejencja opolska]] podlegała nowej [[Górny Śląsk (prowincja)|prowincji Górny Śląsk]]). Siedzibą władz powiatu zostały [[Ostrowy (Blachownia)|Ostrowy]], które przed wojną były siedzibą [[Gmina Dźbów|gminy Dźbów]]. [[Landratura]] zajęła stylowy budynek dawnego sanatorium<ref>prowadzonego przez częstochowski oddział Towarzystwa Ochrony Zdrowia Ludności Żydowskiej, które pod kierownictwem doktora Stefana Kon-Kolina w ramach terapii [[Gruźlica|przeciwgruźliczej]] organizowało tam przed wojną kolonie dla dzieci żydowskich z [[Częstochowa|Częstochowy]] - zob. Ewa Smok, ''Częstochowscy Żydzi w XX wieku'', praca pod kierunkiem prof. dr hab. Jerzego Gołębiowskiego, [[Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie|Akademia Pedagogiczna im. KEN w Krakowie]]. Instytut Historii, Kraków 2006, s. 33-34</ref> w Ostrowach przy ul. Bema (po wojnie szpital gruźliczy). Powiat obejmował 1193,3 km kw., co stanowiło 10,2% obszaru [[Rejencja opolska|rejencji opolskiej]]<ref>Andrzej Gąska, Jacek Gburek, Józef Soporek, ''Oficjalne i tajne formy nauczania na terenie Krzepic w latach 1939-1945 (Zarys problemu)'', w: Głos Olesna, t. XIII, Stowarzyszenie Miłośników Olesna, Olesno 1981, s. 37. ISSN 0137-5245</ref>.
Linia 54:
 
== Represje ==
Część mieszkańców powiatu wysiedlono do [[Generalne Gubernatorstwo|Generalnego Gubernatorstwa]], a ich domy zostały przekazane niemieckim osadnikom<ref>np. wysiedlono 285 Polaków z [[Kalej|Kalei]], 263 z [[SzrlejkaSzarlejka|Szarlejki]], ponad 200 z [[Czarny Las (powiat częstochowski)|Czarnego Lasu]] - zob. [[Jan Pietrzykowski]], ''Powiat częstochowski... op.cit.'', s. 202</ref> (w niektórych miejscowościach jeszcze przed wojną zamieszkiwała ludność pochodzenia niemieckiego, np. koloniści niemieccy we wsiach [[Czarny Las (powiat częstochowski)|Czarny Las]] i [[Natolin (województwo śląskie)|Natolin]]<ref>Dariusz Złotkowski, ''Ewakuacja Starostwa Częstochowskiego we wrześniu 1939 roku (w świetle relacji Henryka Maletza)'', w: Życie codzienne w Częstochowie w XIX i XX wieku, Wydawnictwo [[Akademia im. Jana Długosza w Częstochowie|Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Częstochowie]], Częstochowa 1999, s. 232. ISBN 83-7098-649-8</ref>).
 
Wiosną 1940 roku aresztowano przedwojennych kierowników szkół w [[Blachownia|Blachowni]], [[Dźbów|Dźbowie]], [[Kamińsko (województwo śląskie)|Kamińsku]], [[Konopiska]]ch, [[Truskolasy (województwo śląskie)|Truskolasach]], [[Wręczyca Wielka|Wręczycy Wielkiej]], w 1941 roku aresztowani zostali wszyscy ci polscy nauczyciele, którzy stawili się na zarządzoną przez [[landrat]]a na 5 listopada<ref>Zbigniew Grządzielski, ''Straty personalne nauczycieli na ziemiach województwa częstochowskiego w latach 1939-1945'', w: Rocznik Muzeum Okręgowego w Częstochowie. Historia, z. 2, [[Muzeum Częstochowskie|Muzeum Okręgowe w Częstochowie]], Częstochowa 1989, s. 104. ISSN 0239-6122</ref> konferencję pedagogiczną w siedzibie straży pożarnej w [[Kłobuck]]u - część z nich wywieziono na roboty przymusowe na [[Dolny Śląsk (prowincja)|Dolny Śląsk]], starszych zwolniono z aresztu i odesłano do domu<ref>Andrzej Gąska... ''op.cit.'', s. 38</ref>. Później do [[Obóz koncentracyjny|obozów koncentracyjnych]] trafili kierownicy szkół w [[Aleksandria (województwo śląskie)|Aleksandrii]], [[Huta Stara B|Hucie Starej B]], [[Kamienica Polska|Kamienicy Polskiej]], [[Lisiniec|Liszce Górnej]], [[Ostrowy nad Okszą|Ostrowach nad Okszą]], [[Popów (województwo śląskie)|Popowie]], [[Przystajń|Przystajni]]<ref>Zbigniew Grządzielski... ''op.cit.'', s. 109-116</ref>.