Geografia Europy: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
JAnDbot (dyskusja | edycje)
m r2.5.2) (robot usuwa: ja:ヨーロッパ大陸
lit., int., drobne redakcyjne
Linia 1:
[[Europa]] jest- jednymjeden z najmniejszych kontynentów na [[Ziemia|Ziemi]], ao jej powierzchnia topowierzchni ok. 10 498 000 km². Stanowi to w przybliżeniu 7% powierzchni lądowej kuli ziemskiej. Kontynent europejski uznawany jest czasem jako północno-zachodnia część [[Eurazja|Eurazji]], czyli superkontynentu tworzonego wraz z Azją, a fakt egzystowania jako osobny kontynent spowodowany jest głównie historią.
 
== Granice ==
[[Europa]] w przeciwieństwie do większości pozostałych kontynentów nie ma jasno określonych, [[Granica naturalna|naturalnych granic]]. Umowna linia graniczna z [[Azja|Azją]] biegnie od [[Ural (góry)|Uralu]] do rzeki [[Ural (rzeka)|o tej samej nazwie]]. Następnie przez [[Morze Kaspijskie]], [[Kaukaz (łańcuch górski)|Kaukaz]], [[Morze Czarne]], [[Bosfor]] i [[Dardanele]], aż do [[Morze Egejskie|Morza Egejskiego]]. Tutaj wyznaczenie granicy staje się prostsze, gdyż Europę od [[Afryka|Afryki]] oddziela [[Morze Śródziemne]], z [[Cieśnina Gibraltarska|Cieśniną Gibraltarską]] będącą najwęższym miejscemiejscem między Europą, a Afryką (14 km szerokości). Zachodnią granicą jest [[Ocean Atlantycki]], na którym jednak leży kilka [[Wyspa|wysp]] zaliczanych do Europy (np. [[Islandia]]) lub należących do europejskich państw (np. [[Azory]] położone aż 1500 km od [[Portugalia|Portugalii]]).
 
== Przylądki ==
Linia 13:
 
== Powierzchnia i ukształtowanie terenu ==
[[Europa]] wyraźnie odróżnia się od kontynentu [[azja]]tyckiego, a tak naprawdę również od innych kontynentów i wysp leżących na podobnej szerokości i długości geograficznej na półkuli północnej. Średnia wysokość kontynentu europejskiego wynosi zaledwie 340 m, natomiast Azji – 960 m n.p.m. Europa ma postrzępionądobrze rozwiniętą [[Linia brzegowa|linię brzegową]] z licznymi wyspami i wysepkami, wcina się w morze półwyspami oraz tworzy liczne zatoki. W Europie średnia odległość od morza (340 km) jest znacznie mniejsza niż w Azji (780 km). Najniższym miejscem w Europie jest [[Nizina Nadkaspijska]] (depresja 28 m p.p.m), a najwyższym [[Mont Blanc]] (4810,90 m n.p.m.)
 
== Klimat ==
Stosunkowo mała odległość od morza większości miejsc w Europie działa łagodząco na klimat. Europę, którą oblewają wody [[Prąd Północnoatlantycki|prądu północnoatlantyckiegocharakteryzująpółnocnoatlantyckiego]] charakteryzują niewielkie skoki temperatury oraz mniej obfite opady niż na kontynencie azjatyckim. Wyjątek stanowi płn. [[Szwecja]] i [[Finlandia]], mające klimat arktyczny, oraz kraje wschodnioeuropejskie, gdzie panuje klimat bardziej kontynentalny o gorących latach i mroźnych zimach.
 
== Geologia ==
Linia 22:
 
== Krajobrazy ==
Europa jest mozaiką krajobrazów i krajów. Krajobrazy oraz różne typy gleby występują tu blisko siebie, choć gdzie indziej na świecie rozdzielająjerozdzielają je być może tysiące kilometrów. Na kontynencie znajdziemy czerwoną glebę z roślinnością śródziemnomorską, czarnoziemy charakterystyczne dla roślinności stepowej i jednocześnie krajobrazy polarne niemal zupełnie pozbawione roślinności. Występują tu zarówno lasy iglaste, jak i mieszane, ziemie uprawne i niekończące się łąki. Europę przecinają również wielkie i znane rzeki: [[Łaba]], [[Dunaj]], [[Don]], [[Dniepr]], [[Ren]] oraz [[Wołga]], a także wspaniałe łańcuchy górskie – od [[Pireneje|Pirenejów]], przez [[Karpaty]] po [[Ural (góry)|Ural]]. Między górami występują równiny, przykładowo na płn. [[Francja|Francji]] i [[Belgia|Belgii]], płaskowyże, jak chociażby [[Meseta]] w środkowej [[Hiszpania|Hiszpanii]], oraz baseny jak depresja [[Estonia|estońska]], [[Basen Paryski]] czy [[Basen Londyński|Londyński]]. Różnorodność krajobrazów jest czymś miłym dla oka. Połączenie naturalnych krajobrazów z elementami stworzonymi przez człowieka, sprawia, iż [[Europa]] stała się jednym z głównych celów wędrówek na świecie.
 
== Zobacz też ==