Eponim: Różnice pomiędzy wersjami

'''Eponim''' ([[greka|gr.]] {{grc|ἐπώνυμος}} ''eponymos'' – "dawca imienia, nazwy") – słowo utworzone od [[nazwa własna|nazwy własnej]]<ref name=sjp>{{cytuj stronę|url=http://sjp.pwn.pl/lista.php?co=eponim|tytuł=Eponim|praca=Słownik języka polskiego|opublikowany=pwn.pl|język=pl|data dostępu=2011-04-18}}</ref>, jak również osoba (historyczna lub fikcyjna, człowiek, bóg, heros), rzadziej zwierzę lub przedmiot, od którego wzięła się nazwa jakiejś innej rzeczy, zjawiska, miejsca, miejscowości<ref name=pwn>{{cytuj stronę|url=http://encyklopedia.pwn.pl/haslo.php?id=3898340|tytuł=Eponim|praca=Encyklopedia pwn.pl|opublikowany=pwn.pl|język=pl|data dostępu=2011-04-18}}</ref>. Ze względu na polisemię tego słowa sugerowano, aby pochodną nazwy własnej określać nazwą '''eponimizm''', nie spotkało się to jednak z powszechną akceptacją<ref name=m&m>{{cytuj książkę| autor r=Joanna Marcinkiewicz, Radosław Marcinkiewicz|tytuł=Unisono na pomieszane języki 1|wydawca=GAD Records|miejsce=Sosnowiec|data=2010|strony=89–102|isbn=978-83-61637-06-6|inni=Radosław Marcinkiewicz (red.)|rozdział=Dziwne przypadki doktora Hammonda i pana Mooga, czyli o odimiennych nazwach instrumentów muzycznych w polsko- i anglojęzycznych słownikach eponimów}}</ref>. Przykładem jest ''harpagon'' – ‘osoba skąpa’ (od imienia bohatera ''Skąpca'' [[Molier|Molière’a]]), ''sodoma i gomora'' – ‘siedlisko występku, gniazdo rozpusty, niemoralności, grzechu, bezbożności’ (od nazw [[Biblia|biblijnych]] miast). Eponimy często związane są z antroponimem wynalazcy, konstruktora lub odkrywcy danego obiektu (np. [[saksofon]] od [[Adolphe Sax|Adolphe'a Saxa]]) lub postaci, którą chciał uczcić pomysłodawca nazwy (np. [[bajan (instrument)|bajan]] na cześć [[Bojan (postać)|Bajana]]). Eponimizacja bywa też odzwierciedleniem pochodzenia danego obiektu, np. fletnia Pana bywała nazywana multankami lub dudami mołdawskimi ze względu na pochodzenie z Mołdawii (Multan)<ref name="m&m" />. [[Łacina|Zlatynizowane]] eponimy tworzy się powszechnie w [[taksonomia|taksonomii]] do tworzenia nazw [[takson]]ów roślin, zwierząt i innych organizmów żywych. Np. od nazwiska [[Karol Linneusz]] pochodzi nazwa rodzajowa ''Linnaea'' – [[zimoziół]].

Słowo to wywodzi się ze starożytności, kiedy do datowania wydarzeń używano imion urzędników eponimicznych<ref name="sjp" /> ([[archont]] eponim w [[Ateny|Atenach]], [[efor]] eponim w [[Sparta|Sparcie]]), później w Rzymie imion [[Konsul rzymski|konsulów]]<ref name="pwn" />.