Caenorhabditis elegans: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Bombero (dyskusja | edycje)
dodałem wikilink do hasła konektom
ŚN236; kat
Linia 14:
|Wikispecies=Caenorhabditis elegans
}}
'''''Caenorhabditis elegans''''' (czyt. ''cenorabditis elegans'') – wolno żyjący, niepasożytniczy [[Nicienie|nicień]], o długości ok. 1 mm, bytujący w glebach klimatu umiarkowanego. Jego pożywienie stanowią mikroorganizmy, włączając w to bakterie używane w hodowli laboratoryjnej (np. ''[[Pałeczka okrężnicy|Escherichia coli]]''). Znany od [[XIX wiek|XIX]] wieku, od połowy lat 60. XX wieku jest używany jako [[Organizmy modelowe|modelowy organizm]] we współczesnej [[Genetyka|genetyce]] i naukach biologicznych.
 
Badania nad ''C. elegans'' zapoczątkował w [[1965]] roku [[Sydney Brenner]] za które otrzymał [[Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny|Nagrodę Nobla w dziedzinie fizjologii i medycyny]] [[2002]] roku.
Linia 37:
Wykorzystywany przez biologów w badaniach [[embriologia|embriologicznych]] już od początku XX wieku. Na nicieniu analizowano determinację komórek we wczesnym okresie rozwoju embriologicznego. W połowie lat 60. wykorzystany w badaniach genetycznych przez [[Sydney Brenner|Sydneya Brennera]] (Brenner otrzymał za nie, wraz z [[Howard Robert Horvitz|Robertem Horvitzem]] i [[John Sulston|Johnem Sulstonem]], [[Nagroda Nobla w dziedzinie fizjologii lub medycyny|Nagrodę nobla z medycyny]] w 2002 roku).
 
Zaletą w hodowli jest możliwość uzyskania dużej ilości osobników, bardzo krótki cykl życiowy, do 56 godzin, pożywienie, które stanowi E. coli. Ciało składa się tylko {{fakt|z 959 komórek somatycznych}}, z czego 302<ref name="ŚN236">{{cytuj pismo|nazwisko=Castelvecchi|imię=Davide|tytuł=Posłuszny robak|czasopismo=Świat Nauki|wolumin=nr 4 (236)|strony=18|issn=0867-6380|data=kwiecień 2011}}</ref>. to neurony. Żywe nicienie można zamrażać, a potem odmrażać bez negatywnego wpływu na organizm. Dlatego nie jest konieczne prowadzenie ciągłej hodowli. Przezroczyste ciało pozwala obserwować procesy rozwojowe pod mikroskopem świetlnym. Badacze uszkadzając laserem w różnych stadiach rozwoju widoczne z zewnątrz komórki obserwują zachodzące zmiany i poznają ich rolę w funkcjonowaniu organizmu. Na przełomie XX i XXI wieku udało się zablokować aktywność niektórych jego genów. W tym celu karmiono go bakteriami E. coli ze specjalnie spreparowanym RNA. To pozwoliło zbadać funkcje wielu genów, z których 40% występuje też u człowieka. Poprzez mikroiniekcję można też wprowadzać do niego obcy DNA. To pozwoliło poszerzyć wiedzę w zakresie programowanej śmierci komórki ([[apoptoza|apoptozy]]). Wykazano, że jest to proces zależny od genów, które w DNA kodują proces samozniszczenia. Schemat tego procesu jest jednakowy u większości organizmów wyższych, w tym człowieka. Metodami [[Optogenetyka|optogenetyki]] uzyskano osobniki ''C. elegans'' wrażliwe na światło co pozwoliło za pomocą laserów sterować pojedynczymi neuronami i badać zależności funkcjonalne między nimi<ref name="ŚN236"/>.
 
{{Przypisy|stopień= ==}}
 
Linia 50 ⟶ 51:
 
[[Kategoria:Secernentea]]
[[Kategoria:Organizmy modelowe]]
 
[[ar:ربداء رشيقة]]