Álvaro Obregón: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m r2.6.3) (robot dodaje: simple:Álvaro Obregón |
m poprawa linków, WP:SK |
||
Linia 1:
{{Polityk infobox
|polityk = Álvaro Obregón
|grafika = [[Plik:Obregón Salido, Álvaro.jpg|180px|]]
|data urodzenia = [[19 lutego]] [[1880]]
|miejsce urodzenia = [[Navojoa]], [[Sonora (stan)|Sonora]]
|data śmierci = [[17 lipca]] [[1928]]
|miejsce śmierci = miasto [[Meksyk (miasto)|Meksyk]]
|funkcja = [[Plik:Flag of Mexico.svg|25px|Flaga Meksyku]]<br />Prezydent Meksyku
|partia =
|od = [[1 grudnia]] [[1920]]
|do = [[30 listopada]] [[1924]]
|poprzednik = [[Adolfo de la Huerta]]
|następca = [[Plutarco Elías Calles]]
|www =
|commons = Álvaro Obregón
|quote = Álvaro Obregón
}}
'''Álvaro Obregón Salido''' (ur. [[19 lutego]] [[1880]] w [[Navojoa]], zm. [[17 lipca]] [[1928]] w mieście [[Meksyk (miasto)|Meksyk]]) – [[meksyk]]ański polityk i [[prezydent]] tego kraju w latach od [[1920]] do [[1924]].
Obregón urodził się w ''Hacienda de Siquisiva'' ([[Navojoa]] w stanie [[Sonora (stan)|Sonora]]), prawdopodobnie w rodzinie o [[Irlandia|irlandzkich korzeniach]] (O'Brian). Karierę polityczną rozpoczął w [[1911]] r. kiedy to został wybrany na burmistrza miasta [[Huatabampo]]. Wówczas był aktywnym zwolennikiem prezydenta [[Francisco Madero|Francisco I. Madero]] i popierał go przeciwko buntownikowi [[Pascual Orozco|Pascualowi Orozco]]. Kiedy Madero został obalony i zamordowany w zamachu poprowadzonym przez [[Félix Díaz|Félixa Díaza]] i gen. [[Victoriano Huerta|Victoriano Huertę]] (przy aktywnym wsparciu [[Stany Zjednoczone|Stanów Zjednoczonych]]), Obregón postanowił przyłączyć się do [[Venustiano Carranza|Venustiano Carranzy]]. Razem z nim wszczął bunt zmierzający do usunięcia nowego rządu Huerty, który został zmuszony do ustąpienia [[14 lipca]] [[1914]] r.
== Kariera wojskowa ==
W trakcie swojej kariery wojskowej Obregón był zagorzałym zwolennikiem Carranzy, który po objęciu urzędu prezydenta mianował go ministrem wojny i marynarki wojennej. Wtedy też otrzymał zadanie ujarzmienia rebelianckich sił [[Pancho Villa|Pancho Villi]] i [[Emiliano Zapata|Emiliano Zapaty]]. Oddziały rządowe dowodzone przez Obregóna starły się z powstańcami Villi w czterech bitwach. Pierwsza miała miejsce [[6 kwietnia]] oraz [[7 kwietnia]] [[1915]] r. i zakończył się zmuszeniem ''Villistów'' do odwrotu. Drugie starcie pod [[Celaya]] (stan [[Guanajuato]]) trwało od 13 do 15 kwietnia, kiedy to Villa zaatakował miasto Celaya ale został z niego wyparty. Trzecia bitwa miała charakter pozycyjny, walczono wówczas w okolicach ''Trinidad'' i ''Santa Ana del Conde'' a walki toczyły się od [[29 kwietnia]] do [[5 czerwca]]. Villa został tutaj znowu pokonany, a Obregón stracił wówczas prawe ramię. Ostatnią próbę zatrzymania wojsk rządowych powstańcy podjęli pod [[Aguascalientes]] [[10 czerwca]], ale znowu bez powodzenia.
Wszystkie te starcia są znane pod łączną nazwą jako [[bitwa pod Celaya]], była to największa konfrontacja wojskowa w Ameryce Łacińskiej do czasów Wojny Falklandzkiej w 1982 r. Obregón wyróżnił się w tej walce wprowadzeniem nowoczesnej artylerii polowej i karabinów maszynowych. Ponadto preferował on aktywny styl walki zamiast taktyki defensywnej, była to zasadnicza różnica w stosunku do europejskiej taktyki walki w okopach.
== Kariera polityczna ==
Obregón wrócił do działalności politycznej w [[1920]] r. mając nadzieję na objęcie urzędu prezydenta po Carranzy. Ten jednak na swojego następcę wybrał Ignacio Bonillasa. Obregón zdecydował się zawłaszczyć władzę siłą. Do jego oddziałów dołączyli ludzie generała [[Benjamin Hill|Benjamina Hilla]] oraz nieliczne pozostałości po armii Emiliano Zapaty. Zamach udał się a Carranza został usunięty z urzędu a następnie zabity w czasie zastawionej na niego zasadzki w stanie [[Puebla (stan)|Puebla]]. Przez sześć kolejnych miesięcy od [[1 czerwca]] do [[1 grudnia]] [[1920]] r. tymczasowym prezydentem był [[Adolfo de la Huerta]]. Po przeprowadzeniu wyborów większość głosów zdobył Obregón, który objął najwyższy urząd a Huerta został sekretarzem skarbu w jego gabinecie.
Kadencja Obregóna charakteryzowała się antyklerykalnymi posunięciami, ponadto realizowano reformę rolną. Poprawione zostały poprzednio nadwyrężone stosunki z [[Stany Zjednoczone|USA]] (Meksyk stał się głównym dostawcą ropy dla swojego północnego sąsiada). Na swojego następcę wybrał [[Plutarco Elías Calles|Plutarco Elíasa Callesa]], co spotkało się z niezadowoleniem Huerty, który próbował przeprowadzić zamach stanu przeciwko Obregónowi. Calles jednak zwyciężył w wyborach i przejął schedę po Obregónie.
Linia 32:
W 1928 r. Obregón jeszcze raz wystartował w wyborach prezydenckich, po zaciekłej walce wygrał i przygotowywał się do przejęcia władzy. Udał się do miasta Meksyk aby świętować swoje zwycięstwo, jednakże został zastrzelony w restauracji [[17 czerwca]] [[1928]] r. przez kleryka z seminarium duchownego, który nienawidził Obregóna za jego antykościelną postawę.
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.exile.ru/2006-June-29/celaya_machismo_vs_overlapping_fields_of_fire.html Admiring essay on the Battle of Celaya]
{{DEFAULTSORT:Obregón, Álvaro}}
{{Link GA|es}}▼
[[Kategoria:Ofiary zamachów]]
[[Kategoria:Prezydenci Meksyku]]
[[Kategoria:Urodzeni w 1880]]
[[Kategoria:Zmarli w 1928]]
[[ca:Álvaro Obregón]]
| |||