Towarzystwo Literatury Fińskiej: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
→Historia: drobne merytoryczne |
drobne merytoryczne |
||
Linia 1:
[[Plik:Sks_päärakennus.jpg|thumb|250px|right|Fasada siedziby Towarzystwa Literatury Fińskiej; [[Helsinki]], Hallituskatu 1. Budynek został wzniesiony [[1890]] r. wg projektu [[Sebastian Gripenberg|Sebastiana Gripenberga]].]]
'''Towarzystwo Literatury Fińskiej''' ('''Fińskie Towarzystwo Literackie''', [[język fiński|fin.]] ''Suomalaisen Kirjallisuuden Seura'' (''SKS'')) – [[Finlandia|fińska]] [[organizacja]] założona w [[1831 w literaturze|1831]] r., prowadząca działalność naukową, kulturalno-oświatową i wydawniczą. Jednym z pierwszych osiągnięć SKS była publikacja ''[[Kalewala|Kalewali]]'', fińskiego [[Epos narodowy|eposu narodowego]] ([[1835 w literaturze|1835]]).
== Historia ==
Towarzystwo Literatury Fińskiej zrodziło się na fali [[romantyzm|ogólnoromantycznego]] zainteresowania przeszłością i poszukiwania własnych korzeni w [[kultura ludowa|kulturze ludowej]]. Było także fińską reakcją na dominację kultury [[Szwecja|szwedzkiej]] i [[język szwedzki|języka szwedzkiego]] w Finlandii. Mieściło się zatem w ruchu [[Fennomani|fennomanów]] i stanowiło ważny element fińskiego odrodzenia narodowego.
Założycielami Towarzystwa Literatury Fińskiej byli ludzie związani z [[Królewska Akademia w Åbo|Królewską Akademią]] w [[Turku|Åbo]], którzy spotykali się w soboty, aby dyskutować o zagadnieniach [[literatura|literackich]] i [[filozofia|filozoficznych]] (zwłaszcza o filozofii [[Georg Wilhelm Friedrich Hegel|Hegla]]). Wzorców ideologicznych dostarczała im twórczość historyczna [[Henrik Gabriel Porthan|Henrika Gabriela Porthana]], a organizacyjnych - kluby literackie powstające licznie pod koniec [[XVIII w.]] Po przeniesieniu [[uniwersytet]]u po [[Pożar Turku|wielkim pożarze]] [[Turku]] ([[1827]]) było to środowisko związane z [[Uniwersytet Helsiński|Uniwersytetem Helsińskim]] (od [[1829]]). Zwano ich "grupą [[Johan Jakob Nervander|Nervandera]]" lub Sobotnim Towarzystwem ([[Lauantaiseura]]). W [[1831]] r. przekształcili się w formalną organizację, zmierzającą do pogłębienia znajomości kultury fińskiej (sami działacze posługiwali się wówczas najczęściej językiem szwedzkim). W gronie założycieli towarzystwa znaleźli się [[pisarz|pisarze]], [[działacz społeczny|działacze społeczni]] i [[naukowiec|naukowcy]], m. in. [[Matias Aleksanteri Castrén]], [[Fredrik Cygnaeus]], [[Gabriel Rein]], [[Fredrika Runeberg]], [[Johan Runeberg]], [[Johan Wilhelm Snellman]].
Pierwsze zebranie SKS odbyło się [[16 lutego]] [[1831]] roku w domu fińskiego [[językoznawca|językoznawcy]] [[Carl Niclas Keckman|Carla Niclasa Keckmana]]. Sekretarzem towarzystwa został [[Elias Lönnrot]], a jednym z pierwszych zadań organizacji było zgromadzenie funduszy potrzebnych Lönnrotowi na wyprawę etnograficzną do rosyjskiej [[Karelia|Karelii Białomorskiej]]. Wyprawa ta zaowocowała wydaniem pierwszej wersji ''[[Kalewala|Kalewali]]'', co miało istotne znaczenie dla rozwoju kultury fińskiej, a także dla powstania [[karelianizm|karelianizmu]].
| |||