Góry Leluchowskie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m poprawa linków
Selso (dyskusja | edycje)
regionalizacja wg Kondrackiego, drobne redakcyjne, szczegółowe przypisy, kat.,
Linia 1:
'''Góry Leluchowskie''' (t. grupa Zimnego i Dubnego; [[Regionalizacja fizycznogeograficzna Karpat|513.54]]), albozwane [[Regionalizacjateż fizycznogeograficznagrupą Karpat|513.55]])Zimnego i Dubnego – niewielkie pasmo górskie w południowej [[Polska|Polsce]] ([[województwo małopolskie|woj. małopolskie]]), na granicy ze [[Słowacja|Słowacją]]. Wchodzi w skład [[Beskid Sądecki|Beskidu Sądeckiego]]<ref name=Kondracki>{{Cytuj książkę |nazwisko=Kondracki |imię=Jerzy |tytuł=Geografia regionalna Polski |wydawca=Wyd. Naukowe PWN |miejsce=Warszawa |rok= 1998| |isbn=83-01-12479-2}}</ref>.
 
Góry Leluchowskie zamykają się w następujących granicach<ref name=Kondracki/>:
* od zachodu – dolina [[Poprad (rzeka)|Popradu]] na odcinku od [[Leluchów|Leluchowa]] do [[Muszyna|Muszyny]],
* od północy – dolina [[Muszynka (rzeka)|Muszynki]] od ujścia do Popradu w Muszynie do źródeł na [[Przełęcz Tylicka|Przełęczy Tylickiej]],
* od południa – grzbiet wododziałowy między zlewnią [[Topľa|Topľi]] a zlewnią Popradu, a następnie dolina potoku [[Smereczek]] od wsi [[Obručné]] do jego ujścia do Popradu w Leluchowie.
U podnóży Gór Leluchowskich leżą Muszyna, [[Powroźnik]], [[Tylicz]] i [[Muszynka]]. Wnętrze gór jest bezludne, czym przypomina sąsiedni [[Beskid Niski]]. Niemal w całości porastają je lasy. Jedyną wsią w głębi gór jest [[Wojkowa]] nad Potokiem Wojkowskim. Poza tym nad Smereczkiem, na samej granicy, leżą wsie Leluchów i [[Dubne (województwo małopolskie)|Dubne]], zamieszkane przez unikatową grupę etnograficzną [[Wengrini|Wengrinów]].
 
U podnóży Gór Leluchowskich leżą Muszyna, [[Powroźnik]], [[Tylicz]] i [[Muszynka]]. Wnętrze gór jest bezludne, czym przypomina sąsiedni [[Beskid Niski]]. Niemal w całości porastają je lasy. Jedyną wsią w głębi gór jest [[Wojkowa]] nad Potokiem Wojkowskim<ref name=wit>{{Cytuj książkę |tytuł=Beskid Sądecki. Mapa 1:50&nbsp;000|wydawca=Agencja Wyd. „Wit” s.c. |miejsce=Piwniczna |isbn=83-915737-3-7}}</ref>. Poza tym nad Smereczkiem, na samej granicy, leżą wsie Leluchów i [[Dubne (województwo małopolskie)|Dubne]], zamieszkane przez unikatową grupę etnograficzną [[Wengrini|Wengrinów]].
Przynależność fizycznogeograficzna Gór Leluchowskich jest dyskusyjna. Po zamknięciu granicy państwowej w [[1918]] zaczęto je zaliczać do polskiego [[Beskid Sądecki|Beskidu Sądeckiego]], prowadząc południową granicę tego mezoregionu linią granicy państwowej. Jednak w opracowaniach sprzed tego okresu, jak również w ostatnio wydawanych publikacjach, Góry Leluchowskie zalicza się do [[Góry Czerchowskie|Gór Czerchowskich]], za czym przemawia ukształtowanie terenu – Góry Leluchowskie nie są przedłużeniem [[Pasmo Radziejowej|Pasma Radziejowej]].
 
PrzynależnośćWedług naukowo opracowanej przez [[Jerzy Kondracki|Jerzego Kondrackiego]] [[Regionalizacja fizycznogeograficzna GórKarpat|regionalizacji Leluchowskichfizyczno-geograficznej jestPolski]] dyskusyjnaGóry Leluchowskie należą do Beskidu Sądeckiego<ref name=Kondracki/>. PoTaki [podział zaczął być stosowany od zamknięciu granicy państwowej w [[1918]]. zaczętoPrzy jetym zaliczaćpodziale dogranica polskiegotopograficzna [[Beskidpoprowadzona Sądecki|Beskidudolina Sądeckiego]],potoku prowadzącSmereczek południowąpokrywa granicęsię tegorównież mezoregionuz liniągranica granicy państwowejpaństwową. Jednak wW opracowaniach sprzed tego okresu1918, jak również w niektórych ostatnio wydawanych publikacjach, Góry Leluchowskie zalicza się do [[Góry Czerchowskie|Gór Czerchowskich]], za czym przemawia ukształtowanie terenu – Góry Leluchowskie nie są przedłużeniem [[Pasmo Radziejowej|Pasma Radziejowej]].
Ważniejsze szczyty Gór Leluchowskich to:
 
*Ważniejsze szczyty Gór Leluchowskich to<ref>Juraj Kordováner, Eva Cihovičová, Zdeněk Šír (red.) ''Čergov. Turistická mapa. 1:50.000'', 2. vydanie, VKÚ a.s., Harmanec, 2002</ref>:
* [[Kraczonik]] (934 m n.p.m. – najwyższy), [[Zimne (szczyt)|Zimne]] (918 m n.p.m.), [[Dubne (szczyt)|Dubne]] (904 m n.p.m.), [[Przechyby]] (871 m n.p.m.), [[Barwinek (szczyt)|Barwinek]] (866 m n.p.m.), [[Zdziar (Góry Leluchowskie)|Zdziar]] (838 m n.p.m.), [[Czarne Garby]] (835 m n.p.m.), [[Garby (szczyt)|Garby]] (830 m n.p.m.), [[Stupne]] (817 m n.p.m.), [[Przykra (Góry Leluchowskie)|Przykra]] (767 m n.p.m.), [[Pieronka]] (733 m n.p.m.) i [[Malnik]] (726 m n.p.m.) w części południowej,
* [[Wysokie Bereście]] (894 m n.p.m.), [[Bereście]] (869 m n.p.m.), [[Pusta (867 m n.p.m.)|Pusta]] (867 m n.p.m.), [[Kamienny Horb]] (826 m n.p.m.), [[Pusta (822 m n.p.m.)|Pusta]] (822 m n.p.m.), [[Jawor (Góry Leluchowskie)|Jawor]] (810 m n.p.m.), [[Bukowina (Góry Leluchowskie)|Bukowina]] (778 m n.p.m.), [[Wysoka Horka]] (765 m n.p.m.), [[Horbki]] (737 m n.p.m.), [[Szynkarówki]] (691 m n.p.m.) i [[Szubienica (szczyt)|Szubienica]] (685 m n.p.m.) w części północnej.
 
Przez Góry Leluchowskie biegną dwa znakowane piesze szlaki turystyczne<ref name=wit/>:
*: {{szlak|żółty}} żółty: Muszyna – szczyt Dubne – Wojkowa – Muszynka
*: {{szlak|niebieski}} – niebieski: Powroźnik – szczyt Dubne – Kraczonik – Leluchów
Ponadto wzdłuż granicy polsko-słowackiej biegnie słowacki: {{szlak|czerwony}} – czerwony wzdłuż granicy polskiej: [[Obručné]] – [[Kamienny Horb]] – [[Pusta (867 m n.p.m.)]] – [[Wysoka Horka]] – [[Jawor (Góry Leluchowskie)|Jawor]] – [[Przełęcz Tylicka]].
 
{{Przypisy|stopień= ====}}
Źródła:
* Juraj Kordováner, Eva Cihovičová, Zdeněk Šír (red.) ''Čergov. Turistická mapa. 1:50.000'', 2. vydanie, VKÚ a.s., Harmanec, 2002
* Michał Siwicki ''Beskid Sądecki. Przełom Popradu. Mapa turystyczna 1:50&nbsp;000'', Polkart 2004, ISBN 978-83-7499-016-5
* ''Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50&nbsp;000'', Demart, Warszawa 2005, ISBN 83-7427-089-6
 
[[Kategoria:Góry CzerchowskieLeluchowskie]]
[[Kategoria:Topografia Beskidu Sądeckiego]]