Prodikos z Keos: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja nieprzejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
Nie podano opisu zmian
Nie podano opisu zmian
Linia 7:
==== Wartość wymowy i wynalezienie synonimiki ====
 
Fakt, że Prodikos był zawodowym nauczycielem [[retoryka|wymowy]] wpłynął na postać jego filozofii. Naukę wymowy opierał na umiejętności odróżniania znaczeń wyrazów. Przekonanie, że z każdego słowa da się wydobyć nieskończoną ilość odcieni znaczeniowych skłoniło go to do sądu o najwyższej wartości wymowy: jako że dzięki istnieniu nieskończonej ilości odcieni znaczeniowych za pomocą wymowy można nakłonić do każdego działania. Wymowa jest więc największą istniejącą siłą. WPrzwz tenwprowadzenie sposóbrozważań o wieloznaczności słów Prodikos stał się wynalazcą [[synonim|synonimiki]]
 
==== Etyka przypowieści o Heraklesie na rozdrożu ====
 
Prodikos jest autorem słynnej [[przypowieść|przypowieści]] o [[Herakles]]ie na rostaju dróg. Najbardziej znaną wersję przekazuje [[Ksenofont]] we ''Wspomnieniach o Sokratesie'' (II, 1, 23-25). Opowiada, że Herakles w wieku młodzieńczym udał się w odosobnienie; ukazały mu się wtedy dwie kobiety - Arete ([[alegoria]] [[cnota|cnoty]] i Kakia ([[występek]]), oznaczające dwie drogi które Herakles może obrać w życiu. Kakia [rzedstawia Heraklesowi wizję życia pozbawionego wszelkich [[ponos|trudów]], za to pełnego [[przyjemność|rozkoszy]], Arete życia pełnego trudów, ale obfitującego w "piękne i chwalebne czyny". Przez wiele stuleci opowieść Prodikosa uznawano za pochwałę trudu i wyraz przekonania, że tylko za pomocą pracy można osiągać [[wartość|wartości]]. Dziś uznaje się ją nie za pochwałę bezinteresowności, ale za wyraz [[utylitaryzm]]u, jako że wszystkie opierają się na schemacie osiągania dokładnie określonych ''korzyści'' z określonych czynów (np. "jeśli chcesz mieć obfite plony, musisz uprawiać ziemię'', ''jeśli chcesz cieszyć się poważaniem, musisz być pożyetczny'') - w ten sposób Prodikos przekształca dawne rozumienie cnoty, utożsamiając ją ze szczęściem i umiarkowaną przyjemnością, przy czym uznaje, że osiągnąć je można tylko przez działania pożyteczne.
 
[[kategoria: filozofowie]]