Słupek: Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
|||
Linia 2:
[[Plik:Gentianella ciliata a5.jpg|180px|right|thumb|Słupek w kwiecie [[goryczuszka orzęsiona|goryczuszki orzęsionej]]]]
[[Plik:Tulipan wisnia6522.jpg|180px|right|thumb|Słupek [[tulipan]]a]]
'''Słupek''', '''słupkowie''' (łac. ''pistyllum'', ang. ''pistil'') – żeński organ płciowy w [[kwiat|kwiecie]] [[okrytonasienne|okrytonasiennych]]. Zbudowany jest ze zrośniętych ze sobą lub wolnych [[owocolistek|owocolistków]] (''carpellae''), które są zmodyfikowanymi [[liść]]mi (najprawdopodobniej utworami [[Homologia (biologia)|homologicznymi]] do [[makrosporofil]]i). Słupki zajmują zawsze centralne miejsce w kwiecie
Morfologicznie słupek składa się z części dolnej – [[zalążnia|zalążni]] (''ovarium''), która na górze zwęża się w szyjkę słupka i zakończona jest [[znamię (botanika)|znamieniem]]. Czasem (np. u [[tulipan]]a) nie wyodrębnia się szyjka – mówimy wtedy o znamieniu siedzącym. W komorach zalążni słupka znajdują się [[zalążek|zalążki]] wyrastające na [[łożysko (botanika)|łożyskach]].
Linia 21:
=== Budowa anatomiczna===
; Znamię: {{main|Znamię (botanika)}} Znamię zbudowane jest z [[tkanka|tkanki]] zwanej transmisyjną (stygmatoidalną), która tworzy także połączenie z wnętrzem [[zalążnia|zalążni]]. Pokryte jest [[epiderma|epidermą]] o charakterze gruczołowatym, czasem opatrzoną brodawkami lub włoskami. Czasem [[tkanka wydzielnicza]] może znajdować się pod epidermą. W takim przypadku wydzieliny gromadzą się najpierw w przestworach międzykomórkowych, a następnie wydostają się na zewnątrz przez luźno ułożone komórki skórki i pęknięcia w obrębie [[kutykula|kutykuli]].
; Szyjka słupka: Szyjka słupka ma wzrost interkalarny (powodowany przez [[merystem interkalarny]]), po którym następnie wydłużanie się komórek. Długość szyjki zależy od liczby podziałów poprzecznych i intensywności wydłużania się komórek. Podstawową tkanką budującą szyjkę jest tkanka miękiszowa. W szyjce znajduje się tkanka stygmatoidalna, podobna do tkanki znamienia. W zależności od ułożenia tej tkanki wyróżnia się szyjki otwarte i zamknięte. W typie otwartym kanał wewnątrz szyjki wyścielony jest (całkowicie lub częściowo) tkanką stygmatoidalną. W typie zamkniętym kanał jest wypełniony tkanką stygmatoidalną, której ściany komórkowe często ulegają pęcznieniu i śluzowaceniu. W przypadku słupka synkarpicznego, z kilkoma łożyskami, tkanka stygmatoidalna może tworzyć w szyjce kilka pasm, z których każde prowadzi do innego łożyska. Rozmieszczenie tkanki stygmatoidalnej w szyjce i zalążni ukierunkowuje rosnącą [[łagiewka pyłkowa|łagiewkę pyłkową]] tak, aby trafiła do zalążka (wynika to z faktu, że łagiewka nie jest w stanie przerastać pustych przestrzeni).
; Zalążnia: Budowa anatomiczna ściany [[zalążnia|zalążni]] jest analogiczna do budowy [[liść|liścia]]. Od zewnątrz znajduje się epiderma zewnętrzna, następnie miękisz ściany zalążni ([[mezofil]]) i epiderma wewnętrzna od strony komory zalążni. W skórce wewnętrznej mogą się znajdować [[aparat szparkowy|aparaty szparkowe]]. W mezofilu każdego owocolistka w obrębie zalążni znajdują się [[wiązki przewodzące]], najczęściej trzy, zbudowane z [[protoksylem]]u i [[protofloem]]u.
: W zalążni wykształca się [[Łożysko (botanika)|łożysko]] – miejsce wykształcania się i rozwoju zalążków.
=== Zobacz też ===
|