Wersja z 23:56, 28 mar 2011 edytuj Ricardo77 (dyskusja \| edycje) 1901 edycji Potrzebne źródło ← poprzednia edycja		Wersja z 22:34, 6 cze 2011 edytuj anuluj edycję Ferdacht (dyskusja \| edycje) Redaktorzy 1092 edycje m poprawa linków do ujedn. i przek., WP:SK następna edycja →
Linia 1: '''Subdiakon''' (z łaciny; po grecku: hipodiakon) – jeden ze stopni [[święcenia kapłańskie\|święceń]], niższy od [[~~diakonat~~diakon]]uatu. == Prawosławie i Katolickie Kościoły Wschodnie == Linia 5: W [[Cerkiew prawosławna\|Kościele prawosławnym]] jest to najwyższy stopień [[święcenia niższe\|święceń niższych]] ([[chirotesja]]), wyższy od [[lektor (posługa kościelna)\|lektoratu]]. Istotą roli subdiakona w [[prawosławie\|prawosławiu]] jest asystowanie celebransowi podczas hierarchicznej [[Boska liturgia\|Boskiej liturgii]] (przewodniczy jej [[biskup]]). Subdiakon ubiera biskupa, trzyma jego księgi używane podczas służby, nosi potrzebne rzeczy takie jak [[dikirion]] i [[trikirion]] (świece do błogosławieństwa). Istnieje specjalny ryt święceń subdiakońskich<ref>[http://liturgia.cerkiew.pl/euch/kaplanstwo/chirotesja_subdiakona.pdf Obrzęd święceń subdiakona w Polskim Autokefalicznym Kościele Prawosławnym]</ref>, aczkolwiek w praktyce zarówno [[akolita]] jak i [[lektor (posługa kościelna)\|lektor]] może otrzymać od biskupa błogosławieństwo na ubranie szat subdiakońskich i służenie za każdym razem, w konkretnych sytuacjach, bądź też na stałe. Praktyka subdiakonatu ma początki w Kościele starożytnym, wspomina się o nich np. w [[Kanony Apostolskie\|Kanonach Apostolskich]] (kanon 26). Zapisana tam zasada zabrania subdiakonowi (podobnie jak [[~~diakonat\|diakonowi~~diakon]]owi czy [[prezbiter]]owi) na zawarcie związku małżeńskiego po otrzymaniu święceń. Subdiakon zakłada [[sticharion]] oraz [[orarion]] związany wokół jego bioder ponad plecami (krzyżując się z tyłu), które kończą się wisząc od frontu, zaczepione pod miejscem wokół bioder [http://old.svots.edu/Three-Hierarchs-Chapel/2004-0130-ordination/images/DSC_0061_jpg.jpg]. Często wyświęceni subdiakoni zakładają swoje [[orarion]]y skrzyżowane od frontu bądź z tyłu aby odróżnić się od [[akolita\|akolitów]], którzy noszą [[sticharion]] w zwykły sposób. Podobnie jak [[lektor (posługa kościelna)\|lektorzy]], subdiakoni mogą nosić [[sutanna\|sutannę]], chociaż wielu z nich nosi ją tylko w momencie służenia. Linia 11: W sytuacjach gdy nabożeństwu nie przewodzi [[biskup]] subdiakon przybiera rolę [[akolita\|akolity]], asystując [[prezbiter]]owi, podczas służby wewnątrz świątyni, jak i w [[prezbiterium]]. Subdiakoni mają podobne funkcje w [[Kościoły orientalne\|Kościołach orientalnych]] (jak [[Apostolski Kościół Ormiański\|Ormiański]] czy [[Koptyjski Kościół ~~koptyjski~~Ortodoksyjny\|Koptyjski]]) oraz we wschodnich rytach [[Kościół katolicki\|Kościoła katolickiego]]. == Kościół Katolicki (obrządek łaciński) == Linia 17: Subdiakonat wywodzi się z pierwszych wieków Kościoła. Gdy około wieku V ustalono precyzyjnie hierarchię i precedencję w Kościołach lokalnych, uznano subdiakonat za najwyższy [[święcenia niższe\|stopień święceń niższych]]. Z kolei za papieża [[Aleksander II (papież)\|Aleksandra II]] ([[1061]]-[[1073]]), subdiakonat zaliczono w [[Kościół ~~rzymskokatolicki~~łaciński\|Kościele łacińskim]] do święceń wyższych<ref>por. Władysław Szafrański, Święcenia w prawie kanonicznym.</ref>. Powodem było składanie przez kandydatów przyrzeczenia życia w [[celibat\|celibacie]] i odmawiania [[liturgia godzin\|brewiarza]]. Kolejnym argumentem było posługiwanie subdiakonów bezpośrednio przy ołtarzu i powierzenie im troski o naczynia liturgiczne. Teologicznie urząd ten nigdy nie wchodził w zakres świętej hierarchii (do której należeli [[diakon]]i, [[prezbiter]]zy i [[biskup]]i)<ref>por. Codex Iuris Canonici, can. 949, Watykan 1917.</ref>. Święcenia te przyjmowali wszyscy kandydaci do kapłaństwa. Subdiakon ubierał się w tunikę (tunicellę), nie nosił [[stuła\|stuły]], lecz miał prawo używać [[manipularz]]a. W Mszy Solemnej (uroczystej; z asystą [[~~diakonat\|diakona~~diakon]]a i subdiakona) spełniał m.in. następujące funkcje<ref>[http://ministrant.krzyz.org/ceremon.htm#11 J. Ziółkowski, ''Mały ceremoniał dla kleryków i kapłanów'', Poznań 1957].</ref> : asystował kapłanowi i diakonowi, nosił Krzyż lub Ewangeliarz oraz śpiewał Lekcję (obecne czytanie mszalne). Gdy nie było subdiakona, zastępował go inny duchowny (kleryk, diakon, kapłan). Podczas Mszy szczególnie uroczystych (np. papieskich) jego funkcje, podobnie jak zadania innych usługujących, prawie zawsze powierzano dostojnikom kościelnym. Subdiakon miał obowiązek odmawiać [[brewiarz]] oraz zachowywać [[celibat]]. === Współczesność === [[15 sierpnia]] 1972 papież [[~~Papież Paweł VI\|~~Paweł VI]] w motu proprio ''Ministeria Quaedam''<ref>[http://www.opoka.org.pl/biblioteka/W/WP/pawel_vi/motu/ministeria_quaedam_15081972.html List Moto Proprio ''Ministeria Quaedam'' papieża Pawła VI]</ref> zreformował święcenia niższe w Kościele łacińskim, znosząc część święceń niższych, a także subdiakonat. Jednakże w zgromadzeniach i instytutach przywiązanych do tradycyjnej liturgii, nadal udzielane są zarówno niższe święcenia, jak i subdiakonat. Linia 42: Z kolei, gdy ma być sprawowana Msza święta w nadzwyczajnej formie rytu rzymskiego, subdiakona może zastąpić, oprócz duchownego, akolita ustanowiony zreformowanym obrzędem<ref>[http://3.bp.blogspot.com/_A5W-t7caxb0/Rgcep-XWmhI/AAAAAAAAAAM/K5scXp82XLg/s1600-h/EDS%231.jpg Decyzja Papieskiej Komisji Ecclesia Dei]</ref>. Nie używa wówczas manipularza, który jest oznaką dawniejszych wyższych święceń. === Kościoły Starokatolickie === Subdiakoni są wyświęcani w [[Kościół Starokatolicki Mariawitów w RP\|Kościele Starokatolickim Mariawitów]]<ref>http://www.zjazd.eu/zjazd/koscioly.htmlKościoły chrześcijańskie</ref>.

Subdiakon: Różnice pomiędzy wersjami