Aleksander Lesser: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
mNie podano opisu zmian
Mzungu (dyskusja | edycje)
m drobne redakcyjne, drobne techniczne
Linia 4:
[[Plik:Grob Lewiego Lessera-Grave of Levi Lesser.JPG|thumb|Grób ojca Aleksandra Lessera Lewiego]]
{{commonscat|Aleksander Lesser|Aleksander Lesser}}
'''Aleksander Lesser''' (ur. [[13 maja]] [[1814]] w [[Warszawa|Warszawie]], zm. [[13 marca]]<ref>Reychman podaje 7 marca</ref> [[1884]] w [[Kraków|Krakowie]]) – polski malarz i [[krytyka|krytyk]] [[sztuka|sztuki]] [[Żydzi|żydowskiego]] pochodzenia, syn [[Lewi Lesser|Lewiego Lessera]], specjalizujący się w obrazach o tematyce historycznej i bieżącej, członek [[Akademia Umiejętności|Akademii Umiejętności]] w [[Kraków|Krakowie]], współzałożyciel [[Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych|Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych]].
 
== Biografia ==
Urodził się jako jedno z dwanaściorga dzieci kupca [[Lewi Lesser|Lewiego]] (1791-1870) i Róży Loewenstein (1790-1840).
 
Studiował malarstwo na Oddziale Sztuk Pięknych [[Uniwersytet Warszawski|Uniwersytetu Warszawskiego]], a także na uczelniach artystycznych w [[Drezno|Dreźnie]] i [[Monachium]]. Stał się jednym z twórców malarstwa historycznego w Polsce, zaliczanego do tzw. nurtu archeologicznego w polskim malarstwie (którego celem było przedstawienie całej historii Polski), który zaistniał jeszcze przed działalnością artystyczną [[Jan Matejko|Jana Matejki]].
Linia 20 ⟶ 23:
Aleksander Lesser prowadził także działalność publicystyczną, zamieszczając artykuły w gazecie "[[Kłosy (czasopismo)|Kłosy]]" oraz "Sprawozdaniach [[Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych|Towarzystwa Zachęty]]" (którego był współzałożycielem w [[1860]]), gdzie zamieszczał m.in. kroniki artystyczne. Ponadto zajmował się ilustratorstwem, [[litografia|litografią]] i [[scenografia|scenografią]]. Opracował m.in. ilustracje do dzieł [[Adam Mickiewicz|Adama Mickiewicza]] i [[Antoni Malczewski (poeta)|Antoniego Malczewskiego]], niekiedy wykonując litografie dzięki współpracy z zakładem drukarskim Maksymiliana Fajansa. W dziedzinie scenografii, jednym z jego sukcesów były projekty kostiumów do przedstawienia "Zbójcy" [[Friedrich Schiller|Friedricha Schillera]], wystawionego w [[1868]] w Teatrze Letnim, a także szkic dekoracji do dramatu [[Wincenty Rapacki (ur. 1840)|Wincentego Rapackiego]] "Wit Stwosz", wystawionego w [[Teatr Wielki w Warszawie|Teatrze Wielkim]] w [[1875]].
 
Po roku [[1870]] zajął się również krytyką artystyczną, równolegle prowadząc badania nad [[sztuka|sztuką]] dawną. W [[1883]] doprowadził do wydania ''Przewodnika do opisu dawnych pomników sztuki z dołączeniem XV tablic typów budownictwa, rzeźby i malarstwa'', przez Delegację Komitetu [[Towarzystwo Zachęty Sztuk Pięknych|Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych]], której Lesser był wówczas przewodniczącym.
 
W życiu religijnym nie okazywał zainteresowania [[judaizm]]em, choć nie zerwał z nim związków całkowicie. Przeważnie nie szukał motywów malarskich w historii starożytnego [[Izrael]]a, z wyjątkiem obrazu swojego autorstwa ''Dawid dziękujący Bogu za zwycięstwo nad Goliatem''. Nie okazywał również szczególnego zainteresowania życiem społeczności żydowskiej w Polsce, ani kontaktami z kulturą Izraela.
Linia 26 ⟶ 29:
Był żonaty z Julią Bergson (1839-1918), córką [[Ludwik Bergson (1808–1857)|Ludwika Bergsona]].
 
Po śmierci w [[1884]] w Krakowie, został pochowany na [[Cmentarz żydowski w Warszawie (Wola)|cmentarzu żydowskim]] przy [[Ulica Okopowa w Warszawie|ulicy Okopowej]] w [[Warszawa|Warszawie]] (kwatera 20, rząd 9)<ref>[http://cemetery.jewish.org.pl/id_16021/info/_Aleksander_Lesser.html Grób Aleksandra Lessera] w bazie danych Cmentarza Żydowskiego przy ul. Okopowej w Warszawie</ref><ref>{{cytuj książkę |nazwisko = | imię = | autor link = | tytuł = Cmentarze m. st. Warszawy. Cmentarze żydowskie| wydawca = Rokart| miejsce = Warszawa| rok = 2003| strony = | isbn = 83-916419-3-7}}</ref>.
 
{{Przypisy}}
 
== Bibliografia ==
* Mateusz Mieses, ''Z rodu żydowskiego. Zasłużone rodziny polskie krwi niegdyś żydowskiej'', Wydawnictwo Wema, Warszawa, 1991
* Kazimierz Reychman, Szkice genealogiczne, Serja I., Hoesick F., Warszawa 1936, ss. 11–18, 121-125.
 
{{przypisy}}
 
{{DEFAULTSORT:Lesser, Aleksander}}