Zębacz: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
drobne redakcyjne |
dodałam nowe informacje, ale nie potrafie zedytować ładnie tekstu więc licze na czyjąś pomoc |
||
Linia 21:
| wikispecies = Didunculus strigirostris
}}
'''Zębacz''' (''Didunculus strigirostris'') – gatunek
; Historia odkrycia:
Zębacz został odkryty w 1839r., podczas ekspedycji badawczej Stanów Zjednoczonych pod dowództwem Wilkes’a. Odkrycie ptaka przez Tycjana Peale (przyrodnika wyprawy) zostało ogłoszone we wrześniu 1844r. Formalnego opisu gatunku dokonał William Jardine, i nazwał go ''Gnathodon strigirostris'', jednak nazwa rodzaju była już w użyciu dla mięczaków. Uważa się, iż gołąb ten stanowi ogniwo łączące gołębie z wymarłym ptakiem Dodo, dlatego Richard Owen zaproponował dla niego obowiązującą dziś nazwę ''Didunculus'', oznaczjącą "mały dodo". Zębacz jest jedynym przedstawicielem tego rodzaju.
; Występowanie:
Gołąb ten jest gatunkiem endemicznym i występuje jedynie na wyspach Upolu i Savai'i archipelagu Samoa. Zębacz stanowi narodowy symbol państwa Samoa i jest lokalnie zwany jako Manumea.
; Wygląd:
Zębacz jest ptakiem średnich rozmiarów, o przysadzistej posturze i wysokości 33-35cm. W jego upierzeniu dominują ciemne barwy. Pióra pokrywając głowę, szyje i pierś są szaroczarne z metalicznym zielonym połyskiem, spód ciała jest nieco jaśniejszy, natomiast grzbiet i skrzydła są koloru kasztanowego, tylko lotki pozostają czarne. Jego nogi są stosunkowo długie, silne i masywne, a pokrywająca je skóra czerwona. Zębacz posiada bardzo charakterystyczny dziób któremu to właśnie zawdzięcza swoją nazwę. Dziób jest masywny i haczykowaty, koloru pomarańczowego, a żuchwa zaopatrzona w dwa „zęby” zachodzące na górną część dzioba. Obie płci są podobne, ale młodociane osobniki ciemniejsze, bez zielonego połysku. Odgłosy jakie wydaję ten ptak to donośne i przeciągłe „cooo”.
; Biotop:
Zębacz zamieszkuje lasy tropikalne na poziomie morza, i stokach gór aż do wysokości 1500m. Można go również spotkać na skrajach lasów i leśnych drogach, czasem odwiedza polany. Ptak lubi przesiadywać na grubych gałęziach wśród listowia, mniej więcej na wysokości 15-20m, maksymalnie do 40m.
; Pożywienie:
Żeruje na ziemi i wśród gałęzi drzew, odżywiając się głównie nasionami drzewa ''Dysoxylum'', to właśnie do rozłupywania ich twardych i włóknistych otoczek wykorzystuje swój niezwykły dziób. Dietę urozmaicają mięsiste owoce. Ciekawostką jest że w przeciwieństwie do większości gołębi, zębacz używa nogi do przytrzymywania pożywienia, podczas rozdrabniania go na kawałki.
; Rozród:
Biologia rozrodu dotychczas nie została zbadana.
; Zagrożenia i Ochrona:
Z powodu kolonizacji Samoa, na skutek wprowadzenia przez osadników kotów, szczurów i świń, populacja gołębia została zagrożona. Kolejnym zagrożeniem są polowania, np. w 1985r., zabito 400 ptaków, i co roku zbijane są kolejne, mimo że jest to prawnie zabronione. Poważny problem stanowi utrata siedlisk, tylko w 1990 i 1991r. na skutek wycinki, pokrywa leśna zmniejszyła się o 27%. Później jej powierzchnia była niszczona przez nawiedzające wyspy silne cyklony, a dodatkowo jakość lasu obniżają rozprzestrzeniające się inwazyjne gatunki drzew.
W połowie 1980r. łączną liczbę osobników szacowano na 4800-7200 ptaków. W 1990r. liczebność wykazała drastyczny spadek ze względu na skutki cyklonu i szacowano ją na mniej niż 2500 dorosłych osobników. Badania przeprowadzone w 1999 i 2000r., na Savai `i pokazał, że gołębie stały się rzadkością, a populacja była bardzo rozproszona. W badaniach w latach 2005-2006 odnotowano tylko dziesięć miejsc ich występowania, a ilość osobników została oszacowana na zaledwie kilkaset. Nadzieje stanowiły odległe i w dużej mierze nienaruszone wyżyny Savai'i które w dużej części pozostały niezbadane. Istnieje jednak obawa, że te małe, coraz bardziej rozdrobnione subpopulacje nie mogą zapewnić przetrwania zębaczowi. Obecnie brak nowych danych na temat demografii gatunku, ale podejrzewa się że populacja nadal cierpi z powodu degradacji lasów.
Zębacz stał się gatunkiem skrajnie zagrożonym i został wpisany na Światową Czerwoną Listę IUCN. Na wyspach utworzono kilka obszarów ochronnych, które jednak znacznie ucierpiały podczas cyklonów. W 2007r. zębacz został wybrany jako maskotka South Pacific Games, w celu promowania ptaków i ochrony lasów. Niedawno został opublikowany plan odbudowy gatunku przez Samoańskie Ministerstwo Zasobów Naturalnych i Środowiska i obecnie stara się wprowadzić go w życie.
;
http://www.birdlife.org/datazone/speciesfactsheet.php?id=2757
http://www.ptakiozdobne.pl/127_golab_zebacz.html
{{Przypisy|stopień = ===|przypisy =
| |||