Język maoryski: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
m WP:SK, nie dublować
Linia 1:
{{Język infobox|
| kolor = 00cc00| barwa = 000000|
| nazwa oryginalna = Te Reo Māori|
| kraj, region1 = [[Nowa Zelandia]] |
| liczba = ok. 60 tys<ref name = autonazwa1>[http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=mri Ethnologue report for language code: mri<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>.|
| pozycja = ?|
| rodzina = [[języki austronezyjskie]]<br />
* [[języki oceaniczne]]<br />
** [[języki polinezyjskie]] <br />
*** Język maoryski|
| rodzaj = [[alfabet łaciński|łacińskie]]|
| kraj, region2 = [[Nowa Zelandia]]|
| agencja = [[Māori Language Commission]]|
| iso1 = mi| iso2 = mao| iso3 = mri| sil = MBF|
| kod = mi| przymiotnik = Maoryska|
język = | przymiotnik2 = maoryskiego|wikisłownik = Język maoryski
}}
'''Język maori''', '''maoryski''', '''maoryjski'''<ref>Majewicz, Alfred F., ''Języki świata i ich klasyfikacja'', PWN, Warszawa, 1989</ref> – [[język (mowa)|język]], którym posługują się [[Maorysi]], rdzenna ludność [[Nowa Zelandia|Nowej Zelandii]]. Jeden z trzech [[język urzędowy|języków urzędowych]] tego państwa (pozostałe to [[język angielski]] i nowozelandzki język migowy). Posługuje się nim obecnie około 165 tys. osób<ref>[http://www.nzhistory.net.nz/culture/maori-language-week/history-of-the-maori-language History of the Maori language - Te Wiki o Te Reo Maori | NZHistory.net.nz, New Zealand history online<!-- Tytuł wygenerowany przez bota -->]</ref>. Na ponad 500 tysięcy etnicznych Maorysów, jedynie kilkanaście procent potrafi posługiwać się tym językiem<ref name=autonazwa1 />.
 
== Alfabet ==
 
W czasach przedeuropejskich język maoryski nie posiadał alfabetu i był wyłącznie językiem mówionym. Pisana wersja maoryskiego zaczęła powstawać w XIX wieku, od czasu szerszych kontaktów z europejskimi misjonarzami, żeglarzami, wielorybnikami i kupcami.
 
Linia 23 ⟶ 25:
[[A]]a [[Ā|Āā]] [[E]]e [[Ē|Ēē]] [[H]]h [[I]]i [[Ī|Īī]] [[K]]k [[M]]m [[N]]n [[O]]o [[Ō|Ōō]] [[P]]p [[R]]r [[T]]t [[U]]u [[Ū|Ūū]] [[W]]w
 
W języku maoryskim używa się również dwóch [[dwuznak|dwuznaków]]ów: [[ng]] [[wh]].
 
Długość samogłoski różnicuje znaczenie wyrazów, tzn. istnieją słowa różniące się wyłącznie długością samogłoski (lub samogłosek), np.:
* keke – ciasto; kēkē – pacha
* ata – ranek; āta – ostrożnie
 
 
{| class="wikitable"
Linia 36 ⟶ 37:
|-
| align="center"|'''a'''
| align="center"| /{{IPA|/a}}/, /{{IPA|ɑː/}}/
|-
| align="center"|'''e'''
| align="center"| /{{IPA|/e}}/, /{{IPA|/}}/
|-
| align="center"|'''i'''
| align="center"| /{{IPA|/i}}/, /{{IPA|/}}/
|-
| align="center"|'''o'''
| align="center"| /{{IPA|/ɔ}}/, /{{IPA|o/}}/
|-
| align="center"|'''u'''
| align="center"| /{{IPA|/u/}}/
|-
| align="center"|'''p'''
| align="center"| /{{IPA|/p/}}/
|-
| align="center"|'''t'''
| align="center"| /{{IPA|/t/}}/
|-
| align="center"|'''k'''
| align="center"| /{{IPA|/t/}}/
|-
| align="center"|'''m'''
| align="center"| /{{IPA|/m/}}/
|-
| align="center"|'''n'''
| align="center"| /{{IPA|/n/}}/
|-
| align="center"|'''ng'''
| align="center"| /{{IPA|/ŋ/}}/
|-
| align="center"|'''wh'''
| align="center"| /{{IPA|/f/}}/
|-
| align="center"|'''r'''
| align="center"| /{{IPA|/r/}}/
|-
| align="center"|'''h'''
| align="center"| /{{IPA|/h/}} /
|-
| align="center"|'''w'''
| align="center"| /{{IPA|/w/}}/
|-
|}
 
== Linki zewnętrzne ==
* [http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=mri Dane Ethnologue dla języka maoryskiego] {{Langlang|en}}
* [http://www.tetaurawhiri.govt.nz/ Māori Language Commission] {{Langlang|en}}
* [http://mi.wikipedia.org/ Maoryska Wikipedia] {{Lang|mi}}
* [http://www.learningmedia.co.nz/nd/index.htm Słownik online angielsko-maori]
* [http://www.maoridictionary.co.nz/ Słownik maori-angielski]