Schorzenia morzyskowe: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja nieprzejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
kat.
rozwinięcie, źródła/przypisy
Linia 1:
''' Schorzenia morzyskowe''' (schorzenia ''kolkowe'', ''morzysko'') - zespół około 30 różnych, choć zbliżonych [[Etiologia|etiologicznie]] i [[Patogeneza|patogenetycznie]] [[Jednostka|jednostek]] [[Choroba|chorobowych]] występujących u [[Koń|koni]]. Wszystkie są następstwem zaburzeń w [[Układ pokarmowy|przewodzie pokarmowym]]. Towarzyszy im [[ból]], ujawniający się [[Niepokój (psychologia)|niepokojem]] [[zwierzę]]cia. Morzysko może mieć różne nasilenie - od bólu niezbyt silnego i szybko przemijającego, aż po ból ostry, kończący się śmiercią konia.
 
== Schorzenia morzyskowePrzyczyny ==
Morzyska powodowane są różnymi czynnikami. Niektóre wynikają z nieprawidłowego utrzymania konia; inne bywają zupełnie niezależne od człowieka. Do najważniejszych przyczyn należą:
* Nieprawidłowy stan [[Uzębienie|uzębienia]] konia (nierównomierne ścieranie pozostawione bez interwencji) – źle [[trawienie|strawiona]] pasza zakłóca ruchy [[jelito|jelit]];
* Nadmierne osłabienie, wyczerpanie oraz podekscytowanie konia mogące doprowadzić do zaburzeń [[Perystaltyka|perystaltyki]] |jelit;
* Spożywanie zbyt dużej ilości soczystej zielonej paszy powodujące nadmierną produkcję gazów w układzie pokarmowym na skutek [[fermentacja|fermentacji]];
* Spożywanie pęczniejącego ziarna lub innych pęczniejących pokarmów, które może spowodować ostre rozszerzenie [[żołądek|żoładka]];
* Zaniedbanie regularnego odrobaczania konia – larwy [[pasożyt]]ów mogą powodować [[tętniak]]i [[Tętnica|arterii]], skutkujące zablokowaniem dopływu krwi i obumarciem fragmentu przewodu pokarmowego <ref name="hawcroft.koń">{{cytuj książkę|autor=zob. Tim Hawcroft|tytuł=Koń. Rasy, Pielęgnacja, Wychowanie, Tresura.|wydawca=Wyd. Ania|miejsce=Warszawa|data=1983|isbn=83-902474-2-9}}</ref>.
 
== Objawy ==
Objawu morzyska u koni są zróżnicowane, zależą od natężenia bólu oraz długości trwania schorzenia. Do najczęstszych należą:
* nerwowość, osowiały wygląd,
* grzebanie nogą o podłoże, kopanie
* oglądanie się na słabizny (tylną część ciała),
* stanie na sztywno wyprostowanych nogach,
* pocenie się pomimo braku ruchu,
* częste kładzenie lub tarzanie się,
* [[zaparcie]] lub rzadki [[kał]] <ref name="hawcroft.koń"/>.
 
== Leczenie ==
Przy wstępnym rozpoznaniu objawów, ważna jest znajomość typowego zachowania danego konia. Jeśli u konia występują więcej niż dwa z wymienionych wyżej obajwów, należy ''niezwłocznie'' wezwać [[lekarz weterynarii|lekarza weterynarii]]. Na podstawie wyników badań, lekarz decyduje o rodzaju leczenia – farmakologicznego lub chirurgicznego. W przypakach cięższych, gdy potrzebny jest zabieg, ''czas jest najważniejszym'' czynnikiem powodzenia leczenia <ref name="hawcroft.koń"/>.
 
== Rodzaje schorzenia morzyskowych ==
Do schorzeń morzyskowych zaliczamy:
* [[Ostre rozszerzenie żołądka]];
Linia 16 ⟶ 37:
* [[Wrzody żołądka]].
 
{{Przypisy}}
== Przyczyny ==
{{Zastrzeżenia|Medycyna}}
Przyczyny schorzeń morzyskowych:
* wewnątrzustrojowe - to przede wszystkim zbyt mały żołądek do ogólnej masy ciała; zbyt mała powierzchnia żołądka jest pokryta gruczołami wydzielniczymi; kilkakrotne przejście od wąskiej do szerokiej średnicy przewodu pokarmowego; luźne ułożenie jelita grubego
* zewnątrzustrojowe - nieprawidłowe użytkowanie konia; nieprawidłowe żywienie konia; błędy w uzębieniu.
 
Naruszenie ustalonej w normalnych warunkach utrzymania i użytkowania konia bodźco-odruchowej zależności między organizmem a środowiskiem - to jedna z głównych przyczyn schorzeń morzyskowych.
 
[[Kategoria:Choroby koni|Morzyskowe schorzenia]]