Wywilżna karłowata: Różnice pomiędzy wersjami

'''Muszka owocowa''', '''wywilżna'''{{r|PWN2008}} '''karłowata'''{{r|aneksy}}, '''wywilżnia'''{{r|msb}}{{r|WIEM}}, '''wywilżanka'''{{r|PWN2008}}, '''drozofila'''{{r|PWN2008}}{{r|msb}}{{r|WIEM}}, '''octówka'''{{r|msb}} (''Drosophila melanogaster'') – niewielki [[Owady|owad]] (wielkości 2–3 mm) z rzędu [[muchówki|muchówek]]. Jest znanym [[gatunek (biologia)|gatunkiem]] należącym do ważnych bezkręgowych [[organizmy modelowe|organizmów modelowych]]. ZostałaZostał użytaużyty przez [[Thomas Hunt Morgan|Thomasa Morgana]] w jego badaniach nad [[Chromosomowa teoria dziedziczności|chromosomową teorią dziedziczności]]. JestOwad ten jest też jednym z pierwszych zwierząt wykorzystywanych w [[bioastronautyka|bioastronautyce]] – od 1952 w lotach balonowych w górne warstwy atmosfery – i pierwszym zwierzęciem umieszczonym przez ludzi w przestrzeni kosmicznej (20 lutego 1947).

W środowisku naturalnym owady te spotkać można w pobliżu drzew owocowych, wokół [[fermentacja|fermentujących]] owoców (leżących na ziemi), ale przywabiają je także [[zapach]]y produktów jak wino, konfitury, dżemy i ocet. Nazwa ''muszka owocowa'' pochodzi stąd, iż owady te odżywiają się drożdżami żyjącymi na [[rozpad gnilny|gnijących]] [[owoc]]ach.

Jako gatunek modelowy funkcjonuje od czasów wybitnych dla genetyki prac [[Thomas Hunt Morgan|TomaszaThomasa Morgana]] z początku [[XX wiek]]u. Dzięki łatwej hodowli, prostemu sposobowi krzyżowania oraz szybkiemu wzrostowi (zdolne do rozmnażania po 8–12 godzinach) są one powszechnie stosowane w badaniach genetycznych, a także jako żywy pokarm dla niektórych ryb akwariowych i gadów. [[Genom]] muszki jest niewielki, ([[haploid]]) zawiera ok. 131–165 milionów par [[nukleotydy|nukleotydów]], a liczba genów wynosi ok. 14 tysięcy. ''Drosophila melanogaster'' posiada jedynie 4 pary [[chromosom]]ów – po 3 pary autosomów i 1 parę chromosomów płci (XY – samce, XX – samice). Ponad 25% każdego chromosomu to heterochromatyna zlokalizowana w części centralnej i telomerach. Ze względu na to, że większość genów znajduje się w euchromatynie ułatwia to mapowanie genowe. Istotne dla badań jest istnienie chromosomów politenicznych (np. dla hybrydyzacji ''in situ'' dla lokalizacji markerów w chromosomie). Powstają one przez 10-krotną replikację DNA, które nie jest przedzielone podziałami mitotycznymi. Występują w gruczołach ślinowych, komórkach przewodu pokarmowego, [[Cewka Malpighiego|cewkach Malpighiego]] i komórkach tłuszczowych.