Kosmos (powieść): Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Przebieg akcji: usunięcie szablonu "spoiler" i "endpoiler" + drb. tech.-red. |
→Problematyka: ten trywialny szablon chyba nie stanowi jedynej słusznej perspektywy interpetacyjnej |
||
Linia 18:
''"Spośród nieskończoności zjawisk, które zdarzają się wokół mnie wyodrębniam jedno. Wybieram np. popielniczkę na stole (reszta pozostaje w cieniu). Jeśli percepcja tego typu tłumaczy się (np. zauważyłem popielniczkę, ponieważ chce strząsnąć do niej popiół z papierosa, którego właśnie palę), wszystko jest na swoim miejscu. Jeśli spostrzegłem tą popielniczkę przypadkiem i więcej do niej nie wracam, wtedy również wszystko jest w porządku. Jeśli jednak po zauważeniu zjawiska, bez żadnego specjalnego znaczenia wracam do niego, wtedy jest właśnie bieda. Dlaczego do niej wróciłeś, jeżeli jest bez znaczenia? Ach tak! A więc jednak coś dla ciebie znaczyła od momentu, w którym znów na nią spojrzałeś. Oto jak z powodu prostego faktu, że skoncentrowałeś się bez powodu o sekundę za długo na jakimś zjawisku, ta rzecz zaczyna wyróżniać się z całej reszty, wypełniać się sensem. Jest coś w świadomości, co ją przekształca w pułapkę zastawioną na nią samą"''{{fakt|data=2010-03}}
W rezultacie ''Kosmos'' podejmuje klasyczny temat myśli europejskiej, który stawiali [[Rene Descartes|Kartezjusz]], [[Immanuel Kant|Kant]], [[Edmund Husserl|Husserl]] czy [[Martin Heidegger|Heidegger]]: możność (lub niemożność) poznania bytu i wykroczenia poza doświadczenie [[egzystencja|egzystencjalne]] jednostki{{fakt}}. Gombrowicz znał gruntownie [[filozofia|filozofię]] europejską, czytał teksty źródłowe, a na łożu śmierci prowadził po francusku prywatne wykłady z dziejów myśli dla żony Rity i Dominique'a de Roux (ogłoszone w wersji książkowej w tomie zbiorowym ''Gombrowicz filozof''). W ''Kosmosie'' wyraża wolę odnajdywania [[prawda obiektywna|prawdy obiektywnej]], zarazem gorzkie przekonanie, że byłaby niepochwytna{{fakt}}.
Osobny, mało podejmowany w badaniach{{fakt|data=2010-03}} (poza [[Antoni Libera|Antonim Liberą]]), temat ''Kosmosu'' stanowi [[erotyzm]] jako mroczny wymiar relacji międzyludzkich, budzący [[perwersja|perwersyjne]] fascynacje (podglądanie Leny, obecność przy [[masturbacja|masturbacji]] Leona), a związany z udręką, niespełnieniem i goryczą.
| |||