Rudi Dutschke: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
commons, WP:SK, lit. |
m poprawa linków, WP:SK |
||
Linia 1:
[[Plik:Rudi.jpg|thumb|200px|right|Rudi Dutschke]]
'''Rudi Dutschke''', właśc. '''Alfred Willi Rudi Dutschke''' (ur. 7 marca 1940 r. w [[Schönefeld (Brandenburgia)|Schönefeld]] w [[III Rzesza|Niemczech]], zm. 24 grudnia 1979 r. w [[Århus]] w [[Dania|Danii]]) był głównym rzecznikiem [[Lewica|lewicowego]] ruchu studentów niemieckich w latach 60. XX wieku. Wyłamał się spośród zwolenników radykalnej [[Frakcja Czerwonej Armii|Frakcji Czerwonej Armii]]. Popierał "długie marsze poprzez instytucje" władzy, które polegać miały na uczestnictwie działaczy studenckich ruchów lewicowych w aparacie władzy. Jako "integralna część maszynerii" administracyjnej, mogliby oni dokonywać radykalnych przemian w społeczeństwie. Koncepcja ta została przejęta od [[Antonio Gramsci
W roku 1968, Dutschke przeżył zamach na swoje życie. 12 lat później problemy zdrowotne związane z komplikacjami po postrzale przyczyniły się do jego śmierci. Studenci z kręgów radykalnych skarżyli się, że próba zabójstwa Dutschke'go została zainspirowana przez antystudencką kampanię, prowadzoną przez wydawnictwo [[Axel Springer AG|Axela Springera]]. Oskarżenia te przyczyniły się do wydania przez rząd zakazu dystrybucji pism Springera na terenie całych [[Niemcy|Niemiec]]. Na tym tle dochodziło do ulicznych starć w miastach niemieckich.
Dutschke urodził się w Schönefeld (w okręgu [[Jüterbog-Luckenwalde]] w [[Brandenburgia|Brandenburgii]]). Uczęszczał do szkoły w Luckenwalde i ukończył tamtejsze gimnazjum. Nie został później przyjęty na studia w [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]], ponieważ odmówił wstąpienia do armii; a poza tym przekonywał innych studentów, by również nie dali się zaciągnąć do wojska. W sierpniu 1961 r. uciekł do [[Berlin Zachodni|Berlina Zachodniego]] (na jeden dzień przed wzniesieniem [[Mur Berliński|Muru Berlińskiego]]). Dutschke studiował socjologię na Wolnym [[Wolny Uniwersytet Berlina|Uniwersytecie Berlina]]. Jego wykładowcami byli m.in. [[Richard Lowenthal]] oraz [[Klaus Meschkat]]. W czasie studiów zapoznał się z alternatywnymi poglądami marksistowskimi.
W roku 1965 Dutschke przyłączył się do [[Niemiecki Socjalistyczny Związek Studentów|Niemieckiego Socjalistycznego Związku Studentów]] (''Sozialistischer Deutscher Studentenbund'', SDS). Od tego czasu związek ten stał się najważniejszą [[Protesty studenckie w Niemczech 1967-1968|organizacją ruchu studenckiego]]. Jego liczebność zaczęła gwałtownie wzrastać. SDS organizował liczne demonstracje przeciwko [[Wojna wietnamska|wojnie w Wietnamie]].
Linia 21:
11 kwietnia 1968 r. Rudi Dutschke został postrzelony w głowę przez [[Josef Bachmann|Josefa Bachmanna]]. Rana nie była śmiertelna. Po zamachu, Dutschke udał się wraz z rodziną do [[Wielka Brytania|Wielkiej Brytanii]], gdzie miał nadzieję się wyleczyć. W roku 1969 został przyjęty na uniwersytet [[Cambridge]], aby ukończyć przerwane studia. W roku 1971 został, wraz z rodziną, wydalony z Wielkiej Brytanii na polecenie rządu [[Torysi|torysów]] (premierem był [[Edward Heath]]) jako "niepożądany cudzoziemiec", który prowadził "działalność wywrotową". Wygnanie Dutschkego wywołało polityczną burzę w [[Londyn]]ie. Rodzina Dutschke przeniosła się do [[Århus]] w [[Dania|Danii]].
Dutschke powrócił na niemiecką scenę polityczną, gdy w połowie lat 70. XX w. uaktywnił się nowy ruch polityczny, powstały po protestach przeciwko budowie [[Elektrownia jądrowa|elektrowni atomowych]] w NRD. Dutschke rozpoczął współpracę z dysydentami stojącymi w opozycji do rządów komunistycznych w: [[Niemiecka Republika Demokratyczna|NRD]], [[Polska|Polsce]], [[Jugosławia|Jugosławii]], [[Czechosłowacja|Czechosłowacji]] oraz na [[Węgry|Węgrzech]]. Utrzymywał kontakty m.in. z: [[Robert Havemann|Robertem Havemannem]], [[Wolf Biermann|Wolfem Biermannem]], [[Mihailo Petković|Mihailo Petkoviciem]], [[Milan Horáček|Milanem Horáčkiem]], [[Adam Michnik|Adamem Michnikiem]] i [[Ota Šik|Otą Šikiem]].
Z powodu nasilającej się [[Encefalopatia|encefalopatii]], będącej skutkiem zamachu, Rudi Dutschke zmarł 24 grudnia 1979 r. w Århus, w Danii. Podczas kąpieli doznał ataku [[Epilepsja|epilepsji]] i utonął.
Linia 37:
Wolf Biermann napisał piosenkę pt. "Drei Kugeln auf Rudi Dutschke "
Dutschke pojawia się w powieści s-f pt. "Warlord of the Air" – pod postacią pruskiego szlachcica, sympatyzującego z anarchistami – hrabiego Rudolfa von Dutschke. Jest to pierwsza część trylogii [[Michael Moorock|Michaela Moorocka]] pt. "Koczownik Strumieni Czasu", przedstawiającej alternatywną wersję historii. W powieści rewolucjonista socjalistyczny hrabia von Dutschke przyjaźni się z wiekowym [[Włodzimierz Lenin|Włodzimierzem Iljiczem Uljanowem]] (do którego zwraca się per "wujek Władymir"). W alternatywnej wizji historii Moorocka, [[rewolucja październikowa]] nigdy nie miała miejsca.
== Źródła ==
| |||