Wikipedysta:Borygo102/brudnopis: Różnice pomiędzy wersjami

Usunięta treść Dodana treść
reforma skarbowo-walutowa w I połowie lat 20 XX wieku w Polsce
poprawka1
Linia 1:
'''Reforma skarbowo-walutowa w I połowie lat 20 XX wieku w Polsce'''
 
'''Geneza'''.Sytuacja powojenna, zniszczenie kraju. Deficyt ludzki spowodował ogromny kryzys także gospodarczy w nowo powstałej II Rzeczpospolitej. Próby podźwignięcia Państwa podjął odgórnie prezydent Stanisław Wojciechowski, który 19 grudnia 1923 roku powołał gabinet Władysława Grabskiego, prężnego i znanego już wówczas polityka. Już dzień później nowy premier przedstawił Parlamentowi program reform, którego główną ideą było ratowanie skarbu. doDo najważniejszych celów gabinetu było zastąpienie marki polskiej złotym oraz zrównoważenie budżetu. Dla Grabskiego środkami do osiągnięcia tych celów miało być przede wszystkim redukcja wydatków państwa i waloryzacja podatków. Dnia 11 stycznia 1924 roku Sejm przyjął ustawę o naprawie skarbu i reformie walutowej - rząd otrzymał pełnomocnictwa w tym celu na 6 miesięcy.
'''Przebieg'''.Kamieniem milowym w przebiegu reformy było oddłużenie Polskich Kolei Państwowych, które obciążały budżet. Wobec tego rząd podniósł taryfy kolejowe. W celu znalezienia oszczędności rząd zlikwidował dwa ministerstwa robót publicznych i zdrowia. Rząd doszedł do wniosku, że emisja marek polskich jest niekorzystne więc zaprzestał tego. Pierwsze miesiące reform były bardzo intensywne, jednakże podstawowym problemem był brak banku centralnego, który mógłby emitować narodową walutę. W dniu 28 kwietnia 1924 rząd powołał prywatny Bank Polski, który zastąpił instytucję emisyjną (quasi-bank) - Polską Krajową Kasę Pożyczkową. Swoją działalność Bank Polski rozpoczął od wymiany 1,8 milionów marek polskich za 1 złotego. Konsekwencją powołania Banku Polskiego było powołanie Banku Gospodarstwa Krajowego oraz zreorganizowanie Polskiej Kasy Oszczędności i Państwowego Banku Rolnego. Ustabilizowano także monopole: tytoniowy, spirytusowy, solny, zapałniczy i loteryjny.
'''Wnioski'''. Skutki reformy. Reformy rządu Grabskiego były jedną z pierwszych prób reform w powojennej Europie, należy stwierdzić bardzo udaną, biorąc pod uwagę procent zniszczenia i odsetek ofiar Wielkiej Wojny. Próba scentralizowania Państwa oraz powołanie Banku Państwowego miało na celu uniezależnienie od sąsiadów. Likwidacja resortów oraz powołanie wyspecjalizowanych Banków: Gospodarczego i Rolnego to pierwsze w tych latach próby pośrednio stworzenia społeczeństwa obywatelskiego. Monopole skarbowe miały dać silną walutę krajową i w konsekwencji bezpieczeństwo, a dalej rozwój gospodarczy. Niestety historia wówczas zdefiniowała trud rządu Grabskiego wybuchem II Wojny Światowej.