Kościół unicki w Imperium Rosyjskim: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
szablony cytowania |
m →Rządy Katarzyny II: drobne techniczne |
||
Linia 5:
== Rządy Katarzyny II ==
Działania wymierzone w unitów rozpoczęły się faktycznie natychmiast po objęciu obszarów zamieszkiwanych przez nich administracją rosyjską. Już 2 września 1780 [[Katarzyna II]] skierowała do namiestnika białoruskiego Czernyszewa reskrypt, w którym zezwalała duchownym prawosławnym przejmować cerkwie unickie, jeśli była ku temu wola parafian<ref name="rad2425">{{cytuj książkę |nazwisko = Radwan| imię = M.| tytuł = Carat wobec Kościoła greckokatolickiego w zaborze rosyjskim 1796-1839| wydawca = Instytut Europy Środkowo-Wschodniej| miejsce = Lublin| rok = 2004| strony = 24-25| isbn = 83-917615-5-X}}</ref>. Czernyszew oraz prawosławny biskup [[Mohylow|Mohylowa]] [[Gieorgij Konisski|Jerzy (Konisski)]] wykorzystali zezwolenie w szerszym niż dosłowny zakresie, doprowadzając do przejścia na prawosławie 112 573 osób, 35 duchownych i 95 parafii z cerkwiami<ref name="rad2425"/>. Działania te były prowadzone mimo protestów hierarchii unickiej<ref name="rad2425"/>. Równocześnie Katarzyna II doprowadziła do mianowania biskupem pomocniczym [[Prawosławna metropolia kijowska|metropolii kijowskiej]] [[archimandryta|archimandryty]] [[Wiktor (Sadkowski)|Wiktora (Sadkowskiego)]], który miał powtórzyć działania biskup mohylowskiego na Białorusi południowej oraz na Ukrainie<ref name="rad2425"/>. Po [[II rozbiór Polski|II rozbiorze Polski]] Wiktor (Sadkowski) został prawosławnym biskupem [[Mińsk|mińskm]]. Jednym z pierwszych jego działań było wysłanie listu pasterskiego, w którym informował, że wszyscy unici zainteresowani przejściem na prawosławie mają zgłaszać się do niego, zaś metropolitę [[Teodozjusz Rostocki|Teodozjusza Rostockiego]] jedynie powiadamiać o fakcie [[konwersja (religia)|konwersji]]<ref>{{cytuj książkę |nazwisko = Radwan| imię = M.| tytuł = Carat wobec Kościoła greckokatolickiego w zaborze rosyjskim 1796-1839| wydawca = Instytut Europy Środkowo-Wschodniej| miejsce = Lublin| rok = 2004| strony = 27| isbn = 83-917615-5-X}}</ref>. Sama Katarzyna II hojnie wspierała pieniężnie działalność biskupa Wiktora i podległych mu kapłanów<ref name="
Działania tego typu miał powtórzyć na Białorusi Jerzy (Konisski), jednak realizację tych planów uniemożliwiła jego śmierć 13 lutego 1795. Zadanie zlecone przez carycę wykonał jego następca, biskup [[Atanazy (Wołchowski)]], wyposażony przez Święty Synod w dokładne instrukcje prowadzenia akcji antyunickiej<ref name="rad2829"/>. Prawosławni duchowni mieli objeżdżać cały obszar Białorusi, prowadząc działalność misyjną, eskortowani przez oddziały wojska, zaś osoby deklarujące chęć konwersji miały być natychmiast przyjmowane do najbliższych parafii. Biskup Atanazy donosił jednak Synodowi o niepowodzeniu tak prowadzonej akcji. Dobrowolne zmiany religii były nieliczne, w wielu wypadkach „nawracanie” łączyło się z groźbami i szykanami ze strony towarzyszących duchownym żołnierzy<ref name="rad31">{{cytuj książkę |nazwisko = Radwan| imię = M.| tytuł = Carat wobec Kościoła greckokatolickiego w zaborze rosyjskim 1796-1839| wydawca = Instytut Europy Środkowo-Wschodniej| miejsce = Lublin| rok = 2004| strony = 31| isbn = 83-917615-5-X}}</ref>. Podobne zarzuty wysuwał pod adresem prowadzących „misję” unicki biskup piński [[Jozafat Bułhak]]. Twierdził on, że osoby niechętne prawosławiu były zastraszane, zmuszane do odprowadzania bezprawnych świadczeń pieniężnych i rzeczowych, zaś żołnierze carscy starali się pozyskiwać klucze do cerkwi unickich podstępem<ref name="rad3233"/>. Zatrzymywano również opornych księży unickich i zamykano klasztory bazyliańskie, nierzadko przekazując je natychmiast na siedziby duchowieństwa prawosławnego<ref name="rad3233">{{cytuj książkę |nazwisko = Radwan| imię = M.| tytuł = Carat wobec Kościoła greckokatolickiego w zaborze rosyjskim 1796-1839| wydawca = Instytut Europy Środkowo-Wschodniej| miejsce = Lublin| rok = 2004| strony = 32-33| isbn = 83-917615-5-X}}</ref>. Ostatecznie do końca roku 1795 prawosławni pozyskali kosztem unitów ok. 200 cerkwi na Białorusi, wyznanie zmieniło ok. 115 tys. osób<ref name="rad31"/>. Caryca przystąpiła również do otwartej walki z [[Zakon Bazylianów Świętego Jozafata|zakonem bazylianów]], ogłaszając w 1795, iż każda wspólnota monastyczna bazyliańska, która nie zajmuje się działalnością charytatywną lub edukacyjną zostanie zamknięta<ref name="rad3233"/>.
| |||