Kościół unicki w Imperium Rosyjskim: Różnice pomiędzy wersjami
| [wersja nieprzejrzana] | [wersja nieprzejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
cd |
|||
Linia 36:
Kroki na rzecz likwidacji ostatniej unickiej diecezji w Rosji zostały podjęte po [[powstanie styczniowe|powstaniu styczniowym]] i wpisywały się w szerszą kampanię na rzecz rusyfikacji [[Ziemia chełmska|Chełmszczyzny]]. Przyjęcie prawosławia przez ludność unicką miało zarazem oznaczać pozyskanie ich dla kultury i narodowości rosyjskiej. Głównymi orędownikami takiego rozwiązania byli sekretarz stanu ds. Polski, Milutin, oraz dyrektor naczelny ds. wewnętrznych i duchownych w Królestwie Polskim [[Władimir Czerkaskij]]. Przy likwidacji unii zamierzano wykorzystać analogiczne środki, jak przed synodem w Połocku, nie zważając na fakt, że na ziemi chełmskiej przywiązanie do katolicyzmu obrządku bizantyjskiego było wśród ludności znacznie większe, niż na ziemiach białoruskich i litewskich<ref name="ruś357">{{cytuj książkę |nazwisko = Osadczy| imię = W.| tytuł = Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji| wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej| miejsce = Lublin| rok = 2007| strony = 357| isbn = 978-83-227-2672-3}}</ref>.
Jeszcze w 1864 władze carskie dokonały kasaty bazyliańskich klasztorów w [[Lublin]]ie, [[Chełm]]ie, [[Biała Podlaska|Białej Podlaskiej]] i [[Zamość|Zamościu]], przenosząc zakonników do [[Cerkiew i monaster Zaśnięcia Najświętszej Marii Panny w Warszawie|klasztoru w Warszawie]]. W 1866 zlikwidowane zostało prawo patronatu, dające polskiej szlachcie kontrolę nad obsadą personalną parafii. Duchowieństwo unickie zaczęło otrzymywać pensje rządowe. Władze rosyjskie podjęły ponadto rekrutację chętnych do pracy na Chełmszczyźnie duchownych greckokatolickich z Galicji, o poglądach [[moskalofilstwo|moskalofilskich]], chętnie angażujących się w usuwanie z obrządku unickiego elementów łacińskich. Unitom zabroniono ponadto przechodzenia na obrządek łaciński<ref name="ruś357"/>. Mimo faktu, iż część hierarchii prawosławnej (m.in. arcybiskup chełmski i warszawski [[Joannicjusz (Gorski)]]) opowiadała się przeciwko likwidacji unii drogą represji, postulując zamiast tego długofalową pracę wśród ludności, która miała zakończyć się dobrowolnym przyjęciem prawosławia i narodowości rosyjskiej, rząd carski zdecydował się na natychmiastową kasatę obrządku unickiego<ref name="ruś35859">{{cytuj książkę |nazwisko = Osadczy| imię = W.| tytuł = Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji| wydawca = Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej| miejsce = Lublin| rok = 2007| strony = 358| isbn = 978-83-227-2672-3}}</ref>. W porozumieniu z tajnym komitetem, administrator diecezji chełmskiej [[Marceli (Popiel)]] nakazał odprawianie nabożeństw w obowiązującym w Rosyjskim Kościele Prawosławnym tzw. rycie synodalnym. Efektem były protesty unitów, stłumione w [[Męczennicy z Drelowa|Drelowie]] i [[męczennicy z Pratulina|Pratulinie]] przy pomocy wojska, były ofiary śmiertelne. W 1875 ogłoszono całkowitą likwidację unii brzeskiej na Chełmszczyźnie i przyłączenie parafii diecezji chełmskiej do Rosyjskiego Kościoła Prawosławnego. Ok. 29 tys. ludzi nie podporządkowało się tej decyzji. Dalsza grupa, oficjalnie wyznająca prawosławie, w dalszym ciągu uważała się za unitów. [[Eulogiusz (Gieorgijewski)]], od 1905 prawosławny biskup chełmski, szacował jej liczebność na 100 tys. osób<ref name="ruś35859"/>. Opisując sytuację wyznaniową w regionie, pisał on:
{{Cytat|Urzędowo unia została skasowana ustawą państwową w 1875 r., lecz wiarę w ludzkich duszach prawo znieść nie mogło, w niektórych miejscowościach świątynie prawosławne świeciły pustką, lud nie zwracał się do ''świaszczenników'' o sprawowanie obrzędów. Były parafie, gdzie nawet 90 procent ludności bojkotowało cerkwie prawosławne, a nie mając swoich unickich, pozostawało bez świątyń<ref name="ruś35859"/>}}
{{Przypisy}}
| |||