Leda (mitologia): Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
+link wew.
poprawa linków, drobne merytoryczne i redakcyjne, źródła/przypisy
Linia 1:
[[Plik:Leda swan Musei Capitolini MC302.jpg|thumb|200px|<div style="text-align: center">''Leda i Zeus jako łabędź'',<br /><span style="font-size: 80%">marmurowa kopia rzymska wg greckiego oryginału z IV w. p.n.e. autorstwa [[Timoteos (rzeźbiarz)|Timoteosa]], [[Muzea Kapitolińskie]] w [[Rzym]]ie.</span></div>]]
'''Leda''' ([[język grecki|gr.]] {{grc|Λήδα}} ''Lḗda'', [[łacina|łac.]] ''Leda'') – w [[Mitologia grecka|mitologii greckiej]] królewna [[Etolia|etolska]], królowa [[Sparta|Sparty]], kochanka [[Zeus]]a.
 
Uchodziła za córkę [[Testios]]a i [[Eurytemida|Eurytemidy]] (Eurytemis; lub [[Leukippe (żona Testiosa)|Leukippe]]) oraz za żonę [[Tyndareos]]a<ref name="P. Grimal (83-04-04673-3)">{{cytuj książkę|nazwisko=Grimal|imię=Pierre|autor link=Pierre Grimal|tytuł=Słownik mitologii greckiej i rzymskiej|wydawca=[[Zakład Narodowy im. Ossolińskich]]|miejsce=Wrocław|data=2008|strony=205|isbn=83-04-04673-3}}</ref><ref name="Z. Kubiak (83-7391-077-8)">{{cytuj książkę|nazwisko=Kubiak|imię=Zygmunt|autor link=Zygmunt Kubiak|tytuł=Mitologia Greków i Rzymian|wydawca=Świat Książki|miejsce=Warszawa|data=2003|strony=503–505|isbn=83-7391-077-8|rozdział=Dzieje heroiczne}}</ref><ref name="V. Zamarovský (80-8046-098-1)">{{cytuj książkę|nazwisko=Zamarovský|imię=Vojtech|autor link=Vojtech Zamarovský|tytuł=Bohovia a hrdinovia antických bájí|wydawca=Perfekt a.s.|miejsce=Bratislava|rok=1998|strony=257–258|język=sk|isbn=80-8046-098-1|cytat=}}; polskie wydanie: ''Bogowie i herosi mitologii greckiej i rzymskiej'' (''Encyklopedia mitologii antycznej'', ''Słownik mitologii greckiej i rzymskiej'').</ref>. Była matką [[Dioskurowie|Dioskurów]] (Kastora i Polideukesa) oraz [[Helena Trojańska|Heleny]] i [[Klitajmestra|Klitajmestry]], a także [[Filonoe (córka Tyndareosa)|Filonoe]] (Fylonoe), [[Timandra (córka Tyndareosa)|Timandry]] i [[Fojbe (córka Tyndareosa)|Fojbe]] (Febe)<ref name="P. Grimal (83-04-04673-3)" /><ref name="P. Grimal (83-04-04673-3) 2">Pierre Grimal, [[op. cit.]], s. 356. ISBN 83-04-04673-3.</ref>.
 
Jedna z wersji mitu podaje, iż tej samej nocy Leda oddała się Zeusowi (który przybrał postać łabędzia) i swojemu mężowi. Stąd za ojca Polideukesa i Heleny uchodził Zeus, natomiast Kastora i Klitajmestry – mąż Ledy<ref name="Z. Kubiak (83-7391-077-8)" />.
Linia 9:
Motyw [[Leda z łabędziem|Ledy i łabędzia]] zawarli w swojej twórczości tacy artyści jak: [[Leonardo da Vinci]], [[Michał Anioł]], [[Baldassare Peruzzi]], [[François Boucher]], [[Salvador Dalí]], [[Louis de Silvestre]], [[Antonio Allegri da Correggio]], [[Paolo Veronese]] i [[Jacopo Tintoretto|Tintoretto]].
 
Imieniem królowej nazwano jedną z [[planetoida|planetoid]] – [[38 Leda]] oraz księżyc [[Jowisz]]aJowisza – [[Leda (księżyc)|Leda]].
 
{{Commonscat|Leda}}
Linia 18:
=== Bibliografia ===
{{Bibliografia start}}
# {{cytuj stronę|url=http://www.maicar.com/GML/Leda.html|tytuł=Leda|nazwisko=Parada|imię=Carlos|praca=Greek Mythology Link|język=en|data dostępu=2011-05-03}}
# {{cytuj stronę|url=http://www.mythindex.com/greek-mythology/L/Leda.html|tytuł=Leda|data=2007|praca=Greek myth index|język=en|data dostępu=2011-05-03}}
# {{cytuj stronę|url=http://www.theoi.com/Heroine/Leda.html|tytuł=Leda|nazwisko=Atsma|imię=Aaron J.|data=2000–2008|praca=The Theoi Project: Greek mythology. Exploring mythology in classical literature and art.|język=en|data dostępu=2011-05-03}}
# {{cytuj stronę|url=http://www.mythindex.com/greek-mythology/L/Leda.html|tytuł=Leda|data=2007|praca=Greek myth index|język=en|data dostępu=2011-05-03}}
# {{cytuj książkę|nazwisko=Kopaliński|imię=Władysław|autor link=Władysław Kopaliński|tytuł=Słownik mitów i tradycji kultury |wydawca=Oficyna Wydawnicza RYTM|miejsce=Warszawa|data=2003|strony=650–651|isbn=83-7399-022-4}}
# {{cytuj książkę|tytuł=Mała encyklopedia kultury antycznej|wydawca=[[Wydawnictwo Naukowe PWN|Państwowe Wydawnictwo Naukowe]]|miejsce=Warszawa|data=1990|strony=409|isbn=83-01-03529-3}}
# {{cytuj stronę|url=http://www.maicar.com/GML/Leda.html|tytuł=Leda|nazwisko=Parada|imię=Carlos|praca=Greek Mythology Link|język=en|data dostępu=2011-05-03}}
# {{cytuj stronę|url=http://www.ancientlibrary.com/seyffert/0348.html|tytuł=Leda|autor=[[Oskar Seyffert]]: ''Dictionary of Classical Antiquities'', 1894, s. 345|data=2005|praca=The Ancient Library. The complete classics bookshelf on the web.|język=en|data dostępu=2011-05-03}}
# {{cytuj stronę|url=http://www.ancientlibrary.com/smith-bio/1835.html|tytuł=Leda|autor=[[William Smith (leksykograf)|William Smith]]: ''Dictionary of Greek and Roman Biography and Mythology'', 1867, T. 2, s. 727|data=2005|praca=The Ancient Library. The complete classics bookshelf on the web.|język=en|data dostępu=2011-05-03}}