Metale ciężkie: Różnice pomiędzy wersjami

[wersja przejrzana][wersja przejrzana]
Usunięta treść Dodana treść
GrouchoBot (dyskusja | edycje)
m r2.6.4) (robot dodaje kk:Ауыр металдар
m drobne redakcyjne
Linia 1:
'''Metale ciężkie''' – nieprecyzyjne pojęcie określające różnie definiowany zbiór [[metale|metali]] i [[półmetale|półmetali]] charakteryzujących się dużą gęstością, często także właściwościami toksycznymi. W rozmaitych publikacjach spotkać można znacząco różniące się wartości graniczne [[gęstość|gęstości]], powyżej których dany pierwiastek uznawany jest za metal ciężki: 3,5, 4, 4,5, 5, 6 i 7 g/cm³. Istnieje również szereg definicji opartych ona [[liczba atomowa|liczbęliczbie atomowąatomowej]] [np. metale i półmetale o liczbie atomowej większej od 11 ([[sód]]) lub 20 ([[wapń]]) lub [[liczba masowa|liczbęliczbie masowąmasowej]]. Istnieją również definicje oparte ona wybranewybranych własnościwłasnościach chemicznechemicznych, np. [[liczba akceptorowa|liczbęliczbie akceptorowąakceptorowej]] ([[Teoria kwasów i zasad Lewisa|kwasowość Lewisa]]) oraz definicje zbudowane na podstawie zakresu zastosowań, obejmujące np. przydatność do wyrobu [[amunicja strzelecka|amunicji strzeleckiej]] lub osłon zatrzymujących [[promieniowanie jonizujące]]<ref name=duf>{{cytuj pismo|tytuł="Heavy metals" a meaningless term? (IUPAC Technical Report)|url=http://iupac.org/publications/pac/74/5/0793/pdf/|czasopismo=Pure Applied Chemistry|doi=doi:10.1351/pac200274050793|wolumin=74|wydanie=5|strony=793-807|język=en|data=2002|autor=John H. Duffus}}</ref>.
 
== Definicje oparte ona toksycznośćtoksyczności ==
W naukach zbliżonych do [[biologia|biologii]] i [[medycyna|medycyny]] termin ''metale ciężkie'' jest na ogół używany w odniesieniu do pierwiastków używanych w przemyśle i jednocześnie odznaczających się [[toksyczność|toksycznością]] dla człowieka lub [[ekotoksykologia|środowiska]]. Do metali ciężkich zaliczane bywają metale (np. [[rtęć]], [[ołów]], [[kadm]], [[chrom]], [[nikiel]], [[miedź]], [[cynk]], [[bizmut]]), [[półmetale]] (np. [[arsen]] i, [[tellur]]), a nawet [[niemetale]] ([[selen]])<ref name=duf/>.
 
=== Zatrucia metalami ciężkimi ===
Toksyczne działanie powyższych metali wiąże się m.in. ze zdolnością do kumulacji w organizmie, w tym w [[Kość|kościach]], [[nerka]]ch, i [[mózg człowieka|mózgu]]. Ich [[sole]] oraz [[tlenki]] mogą być przyczyną groźnych [[zatrucie|zatruć]] ostrych i przewlekłych, chorób [[układ krwionośny człowieka|układu krążenia]], [[układ nerwowy człowieka|układu nerwowego]], nerek, chorób [[nowotwór|nowotworowych]]. Część metali ciężkich nie [[Wchłanianie pokarmu|wchłania się]] do organizmu w postaci pierwiastkowej.
 
Zatrucia metalami ciężkimi notuje się szczególnie wśród pracowników określonej gałęzi [[przemysł (ekonomia)|przemysłu]], co powoduje liczne [[choroba zawodowa|choroby zawodowe]], np. [[ołowica|ołowicę]] w wytwórniach [[biel ołowiowa|bieli ołowiowej]] i wśród drukarzy. Zatrucia wywołane są też spożywaniem pokarmów zanieczyszczonych związkami metali, np. [[rtęcica]].
 
{{przypisy|stopień===}}