Lubcza (województwo małopolskie): Różnice pomiędzy wersjami
[wersja przejrzana] | [wersja przejrzana] |
Usunięta treść Dodana treść
m →Linki zewnętrzne: usunięcie szablonu stuba |
|||
Linia 28:
'''Lubcza''' – [[wieś]] w [[Polska|Polsce]] położona w [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]], w [[powiat tarnowski|powiecie tarnowskim]], w [[gmina Ryglice|gminie Ryglice]].
Wieś Lubcza leży na północnym skraju [[Pogórze Karpackie|Pogórza Karpackiego]], nad potokiem [[Wolanka]] i jej dopływami. Wieś jest usytuowana równoleżnikowo w kierunku wschód-zachód w dolinie rzeki i ograniczona następującymi miejscowościami: od zachodu graniczy z [[Wola Lubecka (województwo małopolskie)|Wolą Lubecką]], od północy ze [[Zwiernik]]iem i [[Słotowa|Słotową]] ([[gmina Pilzno]]), od wschodu z [[Zagórze (powiat dębicki)|Zagórzem]], [[Dzwonowa|Dzwonową]] (gmina [[Jodłowa]]), a od południa z [[Kowalowa (województwo małopolskie)|Kowalową]] oraz [[Jodłowa|Jodłową]] ([[gmina Jodłowa]]). Lubcza leży w odległości 15 km od [[Pilzno (województwo podkarpackie)|Pilzna]], 9 km od [[Zalasowa|Zalasowej]] oraz 16 km od [[Tuchów|Tuchowa]]
== Przynależność administracyjna ==
W [[Polska|Polsce]] przedrozbiorowej wieś wchodziła w skład województwa sandomierskiego. Po rozbiorach znalazła się w granicach [[zabór austriacki|zaboru austriackiego]] – w [[Galicja (Europa Wschodnia)|Galicji]], zaś po wskrzeszeniu [[Rzeczpospolita Polska|Państwa Polskiego]] w [[1918]] r. weszła w skład [[województwo krakowskie|województwa krakowskiego]]. Od roku [[1975]] do [[1998]] r. znajdowała się w [[województwo tarnowskie|województwie tarnowskim]]. Obecnie leży w [[województwo małopolskie|województwie małopolskim]]. Zajmuje powierzchnię ok. 24 km².
Specyficzne położenie geograficzne Lubczy względem sąsiednich większych ośrodków administracyjnych sprawiło że wieś wyjątkowo często zmieniała przynależność powiatową. Do 1932 roku Lubcza należała do [[
== Układ architektoniczny ==
Duża [[wieś]] o charakterze wyżynno-dolinnym, rozdzielona szeroką doliną potoku Wolanka. Centrum Lubczy leży w dolinie pomiędzy dwoma grzbietami wzgórz ograniczającymi zarówno od [[północ]]y jak i od [[południe|południa]] główną część wsi, której najniższa część leży na wysokości ok. 235 m n.p.m.<br />
W otaczających wieś grzbietach wzgórz (działach) wyróżniają się kulminacje, których wysokości bezwzględne wynoszą 289, 303, 323 i 346 m n.p.m. od strony północnej, oraz 300, 320, 334 m n.p.m. od strony południowej. Najwyższą kulminacją w okolicy jest dominująca nad okolicą od [[Zachód|zachodu]] góra [[Kokocz]], wznosząca się na wysokość powyżej 400 m n.p.m. (441 m n.p.m. wg pomiarów z roku [[1936]], zaś wg danych z [[1988]] roku - 434 m n.p.m.).<br />
Rozległy teren wsi o bardzo urozmaiconej konfiguracji, jest obszarem słabo zalesionym. Największy zwarty kompleks leśny ([[buk]]i, [[
== Zabytki ==
Linia 48:
# [[Cmentarz]] parafialny, zał. po [[1833]] z wydzieloną w [[1914]] kwaterą wojskową o pow. 51 m²(Cmentarz nr 234 okręg V [[Pilzno (województwo podkarpackie|Pilzno]])
# "Ochronka", murowana, II poł. [[XIX wiek|XIX]] w.
# Małą architekturę sakralną reprezentuje kilkanaście ciekawych [[kaplica|kaplic]], [[kapliczka|kapliczek]], [[
oraz :
Linia 89:
[[1197]] – data pod którą w "Rocznikach czyli kronikach sławnego Królestwa Polskiego" [[Jan Długosz|Jana Długosza]] pojawia się wzmianka o wsi, przy okazji wizytacji Pilzna przez [[legat]]a papieskiego Piotra z Capui. Wieś powstała prawdopodobnie wcześniej na prawie polskim i zapewne była [[królewszczyzna|królewszczyzną]].<br />
ok. [[1325]] - wzmianka o pierwszym drewnianym kościele we wsi<br />
[[1369]] – król [[Kazimierz III Wielki|Kazimierz Wielki]] przenosi wieś na prawo niemieckie. Zasadźcami byli Paweł Jurzyc i Maciej z Lubczy. Obok istniejącej założono nową wieś i stąd miejscowość dzieliła się później na Lubczą Górną (czyli Niemiecką) i Lubczę Dolną (czyli Polską). Prawdopodobnie król uposażył także parafię<br />
[[1402]] – Lubczę dzierżawi Dziersław Mleczko<br />
[[1416]] – rozwój terytorialny wsi. Część najstarsza określana jako Lubcza Górna.<br />
Linia 101:
[[1513]] – potwierdzone istnienie szkoły parafialnej<br />
[[1525]] – we wsi znajduje się duży [[folwark]] królewski, stale powiększany drogą zakupu ziemi od [[kmieć|kmieci]].<br />
[[1549]] – według rozporządzenia [[Zygmunt II August|Zygmunta Augusta]] kmiecie z Lubczy mieli obowiązek wozić produkty na targi do Tarnowa, Pilzna i Biecza. Wieś dzierżawił Marcin Łyczko.<br />
[[1581]] – w Lubczy Dolnej było 12 rzemieślników i 3 rybaków, a w Lubczy Górnej 6 rzemieślników i 1 rybak.<br />
[[1595]] – sprofanowanie kościoła przez [[
[[1603]] – bunty chłopskie we wsi skierowane przeciwko dzierżawcom. Napad na dwór.<br />
[[1629]] – Lubcza znaczącym ośrodkiem tkactwa w tarnowskim. We wsi jest 13 tkaczy. Miejscowość słynie także z dobrych piekarzy.<br />
|