Biopsja: Różnice pomiędzy wersjami

'''Biopsja''' ({{greka|βίος}} /bios/ - w znaczeniu: życie biologiczne, odnoszący się do życia i żywych organizmów + {{greka|ό̉ψις}} /opsis/ - obserwowanie, patrzenie) - rodzaj specjalnego zabiegu diagnostycznego, będącego inwazyjną metodą pobrania materiału biologicznego z przypuszczalnie zmienionych chorobowo tkanek, który następnie jest oceniany [[morfologia|morfologicznie]] z użyciem [[mikroskop]]u świetlnego ([[badanie histopatologiczne]]). Niekiedy materiał pobrany metodami biopsyjnymi (tzw. ''bioptat'') jest wykorzystywany do badań innych niż morfologiczne (np. wirusologicznych, biochemicznych itp.).

# '''biopsja aspiracyjna cienkoigłowa celowana''' (BACC) to biopsja aspiracyjna cienkoigłowa wykonywana pod kontrolą [[Ultrasonografia|USG]]

Pierwszą wzmianką o przydatności diagnostycznej badania mikroskopowego patologicznych tkanek (być może przy pomocy lupy) – zwłaszcza „guzów”, „wrzodów” i „próchnicy” - jest wzmianka w pośmiertnie wydanym podręczniku niem. lekarza [[Michael Ettmüller|Michaela Ettmüllera]] (1644-1683). Jednym z najwcześniejszych dokumentów badania biopsyjnego są ryciny z 1838 autorstwa niemieckiego patologa [[Johannes Peter Müller|Johannesa Petera Müllera]] (1801-1858) ukazujące komórki [[rakRak piersisutka|raka sutka]] i innych nowotworów. Do 1858 (tj. do zbudowania [[mikrotom]]u umożliwiającego skrojenie tkanek na cienkie skrawki) stosowano raczej metody cytologiczne (rozmazy, odciski bądź miażdżenie pobranych tkanek). Ten rodzaj badań biopsyjnych stosowali pionierzy biopsji tacy jak Müller, [[Alfred Donné]] (1801-1878) (badania nad cytologią [[pochwa (anatomia człowieka)|pochwy]], wydzielin i płynów ustrojowych ), [[Rudolf Virchow]] (1821-1902), [[Hermann Lebert]] (1813-1878) (autor atlasu z 1845, zawierającego 250 rysunków komórek z różnych patologicznych wydzielin i tkanek), [[Edward Stanley]] (1793-1862) (który w 1833 wykonał pierwszą biopsję aspiracyjną guza wątroby, stwierdzając że nie był to rak), sir [[James Paget]] (1814-1899) (przedstawił w 1853 serię wykładów o zastosowaniu biopsji aspiracyjnej w rozpoznawaniu guzów). Słynny przypadek z 1887 rozpoznania przez Rudolfa Virchowa w badaniu biopsyjnym [[rak krtani|raka płaskonabłonkowego krtani]] (znany jako ''Kasierkrebs'') u następcy tronu, a następnie cesarza Fryderyka III, był oparty o badanie cytologiczne i skrawki tkankowe.

Po 1870 badania cytologiczne w biopsji odsunięto na dalszy plan, rozwinięto natomiast szeroko badania biopsyjne skrawków tkankowych (badania [[histopatologia|histopatologiczne]]). Wynaleziony wcześniej mikrotom wykorzystano do skrawania bloczków parafinowych. Technologię tę wprowadził w 1869 niemiecko-czeski patolog [[Theodor Albrecht Edwin Klebs]] (1834-1913). Ograniczyła ona istotnie wykorzystywanie wcześniejszej metody skrawania zamrażanych tkanek, wynalezionej przez franc. chemik i farmaceuta [[François Vincent Raspail|François Vincenta Raspaila]] (1794-1878), a wprowadzonej przez niemieckiego patologa [[Julius Friedrich Cohnheim|Juliusa Friedricha Cohnheima]] (1839-1884). Jednym z pierwszych, dobrze i bogato ilustrowanym (m.in. przez polskich artystów działających w Paryżu) podręcznikiem histologii i cytologii łączącej obie metody diagnostyki biopsyjnej jest dzieło franc. autorów [[André-Victor Cornil|Victora André Cornila]] (1837-1908) i [[Louis-Antoine Ranvier]]a (1835-1922) z 1869. W 1939 K. Rohlm i P. Iversen a następnie w 1943 J.H. Dible zastosowali biopsję gruboigłową do badania tkanek [[wątroba|wątroby]] w zapaleniu tego narządu.